Platon epistemolojisinde üç parçalı bilgi tanımı ve Gettier problemi
The definition of tripartite knowledge in Plato's epistemology and Gettier problem
- Tez No: 695582
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZGÜR AKTOK, PROF. DR. METİN BAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
Bu tez çalışmasının temel amacı, literatürde sıklıkla ilk savunucusunun Platon olduğu iddia edilen ve“bilgi, gerekçelendirilmiş doğru inançtır”şeklinde formüle edilen üç parçalı bilgi tanımının, Platon'un kendisi tarafından ilk kez sistematik ve açık biçimde ortaya konmasına rağmen, hiçbir diyaloğunda açık biçimde savunulmadığını hatta reddedildiğini göstermektir. Üç parçalı bilgi tanımını Platon'a atfeden bu yaygın ve yanlış yorumun önemli nedenlerinden birincisi, onun diyaloglarında çağdaş epistemolojideki üç parçalı tanıma yapısal olarak benzeyen bir bilgi tanımını gündeme getiriyor oluşunun bu üç parçalı tanımın kendisini doğrudan semantik olarak savunuyor olduğu yönünde bir yanlış anlamaya yol açması; ikincisi, Platon'un kendi bilgi anlayışında kullandığı dört temel Grekçe terim olan episteme, ortha, doxa ve aitias logismos'un sırası ile“bilgi”(knowledge),“doğru”(true),“inanç”(belief) ve“gerekçelendirme”(justification) kelimelerine anlamsal olarak belirli düzeyde bir yakınlık taşıyor olsalar bile, bunların Platon felsefesindeki Grekçe anlamlarının modern epistemolojideki terimlerin anlamları ile doğrudan özdeşleştirilemeyecek düzeyde farklılıklar içermelerinin ihmal edilmesi; üçüncüsü, Edmund Lee Gettier'ın çağdaş epistemoloji literatüründe üç parçalı bilgi anlayışını reddeden ve çağdaş epistemolojide büyük etki uyandırmış olan“Gerekçelendirilmiş Doğru İnanç Bilgi midir?”(Is Justified True Belief Knowledge?) başlıklı makalesinde Platon'a verdiği dipnotun yanlış yorumlanmış olmasıdır. Tezin ortaya koymayı amaçladığı gibi, Gettier'in dipnotu özenle ve bizatihi kendisinin de açıkça talep ettiği ihtiyatlılıkla yorumlandığında, onun, Platon'un üç parçalı bilgi tanımını savunduğunu iddia etmediği açıkça fark edilir. Gettier'in, söz konusu makalesinde, bilginin gerekçelendirilmiş doğru inanç olmadığına ilişkin görüşünü ortaya koyduktan sonra, özellikle 2000'li yıllardan itibaren felsefe tarihi ve ders kitaplarında ve aynı zamanda Gettier'a referansla bilginin üç parçalı tanımını Platon'un savunduğu bir tanım olduğu fikrinin giderek artan bir yaygınlık kazanmasının arkasında, bu durumu basitçe bir tesadüf sayamayacağımız bir nedeni saptamak gerekir. Üç parçalı bilgi anlayışının ele alındığı literatürde, bu anlayışı Platon'a atfeden bu yanlış yorumun özellikle Gettier'in makalesi sonrasında ve Gettier'e referans vermenin neredeyse bir moda haline gelecek bir biçimde oluşması şu gerçeğin açık bir göstergesi olarak yorumlanmalıdır: Gettier'in bu dipnotu, Platon'un bu tanımı savunan bir filozof olduğunu iddia ediyor olduğu yönünde yanlış bir kanı oluşacak şekilde yorumlanmıştır ve dahası, bu ilk yanlış kanı, literatürde, Platon'un da üç parçalı bilgi tanımını savunduğu yönündeki ikinci bir yanlış kanıyı besleyen ve güçlendiren bir unsur olmuştur. Tezin, bu bağlamda, ilk başta ifade edilen temel amacının dışındaki ikinci bir amacı, bilginin gerekçelendirilmiş doğru inanç olduğuna ilişkin tanım söz konusu olduğunda, Platon ile Gettier'in birbirlerine karşıt kamplarda konumlanmak bir yana, tam tersine, deyim yerindeyse, aynı tarafta bulundukları, hatta felsefelerinin dikkate değer bazı yöntembilimsel benzerlikler içerdiğini ortaya koymaktır. Dolayısıyla, tezin öne sürdüğü tüm bu gerekçeler ışığında, Platon'un ilk kez formüle ettiği, ama diyaloglarında en nihayetinde savunmak yerine çürütmeyi seçtiği üç parçalı bilgi tanımının yeterli olmadığı yönündeki görüşlerinin, yaşadığı dönemden yaklaşık iki bin dört yüz yıl sonra Gettier tarafından örtük ve semantik bazı farklılıklar içerecek şekilde de olsa, en azından dikkate alınması gereken yapısal ve semantik benzerlikler taşıyacak biçimde yeniden ele alınmış ve Gettier durumları olarak adlandırılan bir takım karşıt-örnekler ışığında tekrar canlandırılmış olduğu yönünde bir yorum da, tezin sonuç kısmında öne sürülmektedir.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this thesis is to show that although Plato himself systematically and clearly puts forward the definition of three-part definition of knowledge in his philosophy, formulated as“knowledge is justified true belief”, it is en error to attach this definition to Plato himself as his own thesis because it is not clearly defended in any of his dialogues. Moreover, this thesis aim to show that this three-part definition of knowledge is not only not defended, but also clearly rejected by Plato himself. Secondly, although the four basic Greek terms,“episteme, ortha, doxa, and atias logismos”, which Plato make use in his conception of knowledge, have a certain semantic similarity to the espitemoloigcal words in contemporary philosophy, called“ knowledge, truth, belief and justification”, the Greek meanings of the Greek words in Plato's philosophy and the English meanings of the English words in contemporary epistemology have some crucial differences at a level that make it impossible to identify them. Third, the footnote referenced to Plato in Edmund Lee Gettier's article“Is Justified True Belief Knowledge?”has been misinterpreted by many commentators. As this thesis aims to show, if Gettier's footnote is interpreted carefully and with the prudence that he himself clearly demands, it turns out to be that Gettier does not claim that Plato defends the definition of the three-part conception of knowledge. After Gettier states in his article that knowledge is not justified true belief, there appears an increasing prevalance of the idea that Plato is a defender of this three-part definition. However, this increasing prevalance is not simply a coincidence, and behind this increasing prevalence, there is the effect of the interpretation that the footnote from Gettier attaches the three-part conception of knowledge to Plato as his own normatively defended thesis. In the literature dealing with the three-part conception of knowledge, the fact that this misinterpretation, which attributes this conception normatively to Plato, has become almost a fashion in a majority of references to Gettier, -especially after Gettier's article- should be interpreted as a clear indication of the following fact: This Plato footnote by Gettier has been interpreted in a way which leads to a misconception that Plato was allegedly a philosopher who advocated this definition. Furthermore, this first misconception fed a second misconception in the literature on Platon that Plato himself also advocated the three-part definition of knowledge. In this context, when it comes to the definition that knowledge is justified true belief, the second aim of the thesis, apart from the main purpose stated at the beginning, is to reveal that Plato and Gettier are on the same side, let alone their being in opposing camps.Therefore, in the light of all of these reasons put forward by the thesis, Plato's views that the three-part definition of knowledge, which he formulated for the first time in the history of philosophy, but which he ultimately chose to refute instead of defending in his dialogues, is reevaluated in such a way that Platon's philosophy and Gettier's philosophy have at least some semantic and structural similarities to be taken into account even they would contain some differences. Finally, an interpretation that, in a way, Gettier can be considered to have revived Platon's legacy in the light of a set of counter-examples called“Gettier cases”is put forward in the conclusion part of the thesis.
Benzer Tezler
- Epikür'ün kavram teorisi ve eleştirileri
The concept of theory of Epicurus and its critics
ZEHRA RÜVEYDA ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
FelsefeSüleyman Demirel ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUNUS EMRE AKBAY
- Thomas Hardy as a threshold figure and crisis of representation in his poetry-a deconstructionist reading
Bir geçiş dönemi figürü olarak Thomas Hardy'nin şiirlerindeki temsil krizi-yapısökümcülük ışığında bir okuma
NİLÜFER ÖZGÜR
Doktora
İngilizce
2015
Batı Dilleri ve EdebiyatıOrta Doğu Teknik Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURTEN BİRLİK
- Descartes epistemolojisinde sezgi kavramı'nın yeri
The role of intuition in Descartes epistemology
SÜMEYYE TOPAKKAYA
- Thomas Reid'in algı teorisi
Thomas Reid's theory of percetion
ÖZLEM KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinSakarya ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. KEMAL BATAK