Kazdağı göknarının (Abies nordmanniana subsp. equi-trojani (Asc. & Sint. ex Boiss.) Coode & Cullen) ağır metal kirliliğinin izlenmesinde biyomonitor olarak kullanılabilirliği
Usability of Kazdaği fir (Abies nordmanniana subsp. equi-trojani (Asc. & Sint. ex Boiss) Coode & Cullen) as a biomonitor for heavy metal pollution monitoring
- Tez No: 696357
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HAKAN ŞEVİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Çevre Mühendisliği, Landscape Architecture, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kastamonu Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sürdürülebilir Tarım ve Tabii Bitki Kaynakları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 82
Özet
Günümüzde dünya genelinde, bugüne kadar benzeri görülmemiş bir plansız sanayileşme ve kentleşme süreci yaşanmaktadır. Kentleşme, nüfus artışı, endüstriyel faaliyetler, trafik ve insan faaliyetleri çevre kirliliğini artırmış, bu süreç havada kirletici miktarlarının da anormal seviyede artışına sebep olmuştur. Hava kirliliği o kadar ciddi boyutlara ulaşmıştır ki son dönemlerde birçok ülkenin en önemli sorunlarından birisi durumuna gelmiştir. Hava kirliliği bileşenleri arasında belki de en önemlileri ağır metallerdir. Bunun en önemli sebebi ağır metallerin bazılarının canlılar ve özellikle insanlar için düşük konsantrasyonlarda bile toksik veya kanserojen etkiye sahip olmalarıdır. Ayrıca hemen hemen bütün metaller belirli bir miktarın üzerinde alındığında insan bünyesinde toksik etki oluşturabilmektedir. Ağır metaller bu zararlarının yanı sıra doğada kolay kolay bozulmaz ve yok olmazlar. Ayrıca canlı bünyelerinde, biyobirikme eğilimindedirler. Bundan dolayı havadaki ağır metal konsantrasyonlarının değişiminin izlenmesi son derece önemlidir. Özellikle kent merkezlerinde nüfus yoğunluğunun fazla olduğu bölgelerde bu durum daha büyük önem taşımaktadır. Zira kent merkezlerinde taşıtlar önemli bir kirlilik kaynağıdır. Taşıtların egzoz gazları, tekerlekleri, araç aşınmaları havadaki ağır metal konsantrasyonuna önemli ölçüde katkıda bulunmaktadırlar. Havadaki ağır metal kirliliğinin izlenmesinde en etkili yöntemlerden birisi biyomonitorlerdir. Biyomonitorler bünyelerinde metalleri veya kirleticileri biriktiren en duyarlı ve doğru organizmalar olarak tanımlanabilir. Havadaki ağır metal kirliliğindeki değişimin izlenmesinde en güvenilir sonuçları, bitkinin yaşı net olarak belirlenen çok yıllık organları üzerinde yapılan çalışmalar vermektedir. Biyomonitor olarak ibreleri uzun yıllar bitki üzerinde kalabilen ve dal yaşı belirlenebilen türlerin kullanılması; sürdürülebilir bir yöntem olması ve yakın geçmişteki ağır metal konsantrasyonlarının değişiminin kıyaslanabilmesi açısından önemli avantajlar sağlamaktadır. Bu çalışmada da ibreleri uzun yıllar ağaç üzerinde kalabilen ve organ yaşı hesaplanabilen türlerden olan Kazdağı göknarının yakın geçmişteki ağır metal konsantrasyonlarının değişiminin belirlenmesinde biyomonitor olarak kullanılabilme olanakları belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışma kapsamında Kazdağı göknarında Pb, Cd, Co, Cu, Al, Ca, K, Na ve Mg elementlerinin konsantrasyonlarının organ (ibre, kabuk ve odun), organ yaşı ve trafik yoğunluğu bazında değişimleri değerlendirilmiştir. Ancak bu elementlerden Pb, Cd, Co ve Cu'nun konsantrasyonları, numunellerin büyük kısmında belirlenebilir limitlerin altında kaldığından değerlendirmeye alınamamıştır. Çalışma sonucunda ortalama değerlere göre Al, Ca ve K elementlerinin trafik yoğunluğuna bağlı değişiminin istatistiki olarak anlamlı düzeyde olmadığı, sadece Mg elementinin konsantrasyonunun trafik yoğunluğu ile birlikte kısmen arttığı belirlenmiştir. En önemli ağır metallerden olan Pb, Cd, Co ve Cu'nun konsantrasyonlarının belirlenebilir limitlerin altında kalmış olması, çalışmaya konu türün bu ağır metal kirliliklerinin izlenmesinde uygun bir biyomonitor olmadığının göstergesi olarak yorumlanabilir.
Özet (Çeviri)
Heavy metals are perhaps the most important among the components of air pollution, which is one of the most critical problems on a global scale. The most important reason for this is that some heavy metals have toxic or carcinogenic effects on living things, especially humans, even at low concentrations. In addition, almost all metals can have a toxic effect on the human body when taken above a certain amount. In addition to these damages, heavy metals do not easily deteriorate and disappear in nature. They also tend to bioaccumulate in living bodies. Therefore, it is crucial to monitor the change of heavy metal concentrations in the air. Monitoring heavy metals is especially important in areas with high population density in urban centers. In urban centers, vehicles are a primary source of pollution. Exhaust gases of vehicles, tires, vehicle abrasions contribute significantly to the heavy metal concentration in the air. One of the most effective methods of monitoring heavy metal pollution in the air is biomonitors. Biomonitors can be defined as the most sensitive and accurate organisms that accumulate metals or pollutants in their bodies. The most reliable results in monitoring the change in heavy metal pollution in the air are given by studies on perennial organs of the plant, whose age is easily determined. Using species whose needles can remain on the plant for many years and whose branch age can be determined as a biomonitor; provides significant advantages in being a sustainable method and comparing the changes in heavy metal concentrations in the recent past. In this study, it was tried to determine the possibilities of using Kazdagi fir, which is one of the species whose needles can stay on the tree for many years and whose organ age can be calculated, as a biomonitor in determining the change in heavy metal concentrations in the recent past. Within the scope of the study, the changes in the concentrations of Pb, Cd, Co, Cu, Al, Ca, K, Na, and Mg elements in Kazdağı fir based on organ (needle, bark, and wood), organ age, and traffic density were evaluated. However, the concentrations of Pb, Cd, Co, and Cu elements could not be evaluated since they were below the detectable limits in most of the samples. As a result of the study, it was determined that the change of Al, Ca, and K elements depending on the traffic density according to the average values was not statistically significant, while only the concentration of the Mg element increased partially with the traffic density. The fact that the concentrations of Pb, Cd, Co, and Cu, which are the most important heavy metals, remained below the detectable limits can be interpreted to indicate that the species subject to the study is not a suitable biomonitor for monitoring these heavy metal pollutions.
Benzer Tezler
- Ağaç tür çeşitliliği ve işletme şeklinin Kazdağı göknarının (Abies nordmanniana subsp. equi-trojani) çap büyümesine etkisi
The effects of tree species richness and management type on diameter growth of Kazdağı fir (Abies nordmanniana subsp. equi-trojani))
GÖKHAN ÖZÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Ormancılık ve Orman MühendisliğiKastamonu ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERHAT KARA
- Küre Orman İşletme Müdürlüğündeki saf göknar meşcerelerinde ( Abies nordmanniana ( Steven ) Spach subsp. equi-trojani ( Asch. & Sint. ex Boiss. ) Coode & Cullen ) ölü ağaç miktarı ve bunların ölü ağaç formlarına dağılımı'
Research on deadwood volume in kure forest department
MUHAMMET SAVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Ormancılık ve Orman MühendisliğiKastamonu ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OSMAN TOPAÇOĞLU
- İklim değişikliğinin Ankara orman bölge müdürlüğü sınırlarındaki bazı ağaç türlerinin yayılışına etkilerinin tahmini
Prediction of impacts of climate change on distribution of some tree species in the boundry of Ankara regional directorate of forestry
MEHMET ERGİN
Doktora
Türkçe
2022
Ormancılık ve Orman Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DOĞANAY TOLUNAY
- Determining potential niche competition regions between Kazdagi fir (Abies nordmanniana subsp. equi-trojani) & Anatolian black pine (Pinus nigra subsp. pallasiana) and conservation priority areas under climate change by using maxent algorithm
Koruma öncelikli alanların belirlenmesi için Kazdağı göknarı (abies nordmanniana subsp. equi-trojani) ve karaçam (Pinus nigra subsp. pallasiana) arasındaki iklim değişikliğine bağlı olası habitat rekabeti bölgelerinin maxent algoritmasıkullanılarak tespiti
NURBAHAR USTA BAYKAL
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
BiyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİ KAYA
- Türkiye'nin Batı Karadeniz bölgesi doğal meşcereleri ile duglas (Pseudotsuga menziesii (Mirb.) Franco) ağaçlandırmalarının toprak özellikleri ve meşcere karakteristikleri açısından değerlendirilmesi
Comparison as to stand characteristics and soil properties of duglas (Pseudotsuga menziesii (Mirb.) Franco) afforestrations and natural stands in the West Black Sea region, Turkey
JEUMA AHMED HAMED ESHAIBI
Doktora
Türkçe
2021
Ormancılık ve Orman MühendisliğiKastamonu ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEZGİN AYAN