Türk ve Batı çocuk edebiyatı yapıtlarının karakter çerçevesi bağlamında incelenmesi
Examination of Turkish and Western children's literature books in the context of character
- Tez No: 697518
- Danışmanlar: PROF. DR. SEDAT SEVER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Türk Dili ve Edebiyatı, Education and Training, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitimin Kültürel Temelleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 285
Özet
Bu araştırmanın amacı, Türk ve Batı çocuk edebiyatı yapıtlarını, karakter çerçevesi bağlamında inceleyip karşılaştırmaktır. Araştırma, genel tarama modeliyle yapılmış olup veriler, belgesel tarama yöntemiyle toplanmıştır. Veri kaynağını oluşturan yapıtların yazarları, amaçlı örneklem yöntemlerinden olan“ölçüt örnekleme”yoluyla seçilmiştir. İki Türk (Sevim Ak / Zeynep Cemali) ve iki Batılı (Christine Nöstlinger / Astrid Lindgren) olmak üzere dört yazarın toplam 16 romanı, araştırmacı tarafından alanyazın taranarak belirlenen kategorilere göre içerik çözümlemesi yöntemiyle incelenmiştir. Romanların çözümlenmesinde, ana kategori olarak“karakter”alınmış ve bu ana kategori, yedi alt kategoriye ayrılmıştır. Araştırmada“karakter”, kayıt birimi;“izlek”ise bağlam birimi olarak seçilmiştir. Sonuç olarak bu araştırma kapsamında incelenen romanlardaki kahramanların, kişisel özelliklerinin çocuk gerçekliğini desteklediği; değişik yollarla geliştirilerek çocuğun, insan ve yaşama çok farklı açılardan bakabilmesine olanak sağladığı; açık ve devingen yapısıyla çocuk için olumlu özdeşim öğesi olduğu belirlenmiştir. Yaşadıkları çatışmaların yaşam gerçekliğine uygun olduğu görülmüştür. Toplumsal cinsiyet rollerinin sunuluşunda, çağdaş ve geleneksel yaklaşımların bir arada sergilendiği; genellikle olumlu kişilik özellikleriyle geliştirildikleri, ancak az da olsa olumsuz kişilik özellikleri göstermeleriyle insan gerçekliğine uygun olarak yapılandırıldıkları saptanmıştır. Dolayısıyla çocuğa, yaşamda“iyi”ve“kötü”insanların da olduğu gerçeğini sezdirdiği; kişilik özellikleriyle çocukların eşduyum kurabileceği nitelikte olduğu söylenebilir. Kahramanların hareket özgürlüğü için bağımsız bir alan istedikleri, bu bakımdan özgürlük gereksinimi duyduğu; çoğu kahramanın olanaklar arasından kendi istenciyle seçimler yaparak özerk benlikli kişilik nitelikleri gösterdiği belirlenmiştir. Bu bağlamda kahramanlarla özdeşim kurup onlara öykünen çocuğun, özerk benlik duygusunun gelişebileceği yargısına ulaşılabilir. Ancak Batılı yazarların romanlarındaki kahramanların, Türk yazarların romanlarındaki kahramanlara göre eylem özgürlüğü için bağımsız bir alan isteğinde daha çok bulundukları görülmüştür.
Özet (Çeviri)
This research aims to analyze and compare Turkish and Western children's literature in the context of character framework. The study was carried out with a survey design, and the data were collected by the document analysis method. The authors of the works constituting the data source were selected through“criterion sampling,”one of the purposive sampling methods. Sixteen novels by four authors, two Turkish and two Western, were analyzed by the researcher by content analysis according to the categories determined by the literature review. In the study of the novels,“character”was taken as the main category, and this main category was taken into seven subcategories. In this research,“character”was chosen as the unit of record;“theme”was selected as the unit of context. The results of the study revealed that the personal characteristics of the protagonists in the novels examined within the scope of this research support the reality of children. The protagonists are developed in various ways, allowing the child to look at people and life from many different perspectives. The open and dynamic character structures of the protagonists embody positive identification elements for the child, and the conflicts they experience are in line with the reality of life. Also, contemporary and traditional approaches are exhibited together in the presentation of gender roles. It was seen that they are generally developed with positive personality traits, but they are structured in accordance with human reality by showing some negative personality traits as well. Therefore, it allows the child to sense the fact that there are“good”and“bad”people in life, and it can be said that the personality traits of protagonists have the attributes to encourage the child to empathize with them. It was determined that the protagonists demand an independent space for freedom of action, therefore they need freedom, and most of them exhibit autonomous personality traits by choosing among the possibilities voluntarily. In this context, it can be concluded that the child who identifies with the protagonists and emulates them can develop an autonomous sense of self. Nevertheless, it was observed that the protagonists in the novels of Western authors demand for an independent space for freedom of action on more occasions than the ones in the novels of Turkish writers.
Benzer Tezler
- La Vie artistique litteraire culturelle et sociale l'Izmir en langue Française (du XVII'eme siecle a nos jours)
Fransızca'da İzmir'in sanatsal edebi kültürel ve toplumsal yaşamı (XVII'inci yüzyıldan günümüze)
HASAN ZORLUSOY
Doktora
Fransızca
1993
Fransız Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL KAYRA
- Sabahattin Ali ve Gerhart Hauptmann'ın eserlerinde sosyokültürel olgu ve iletişim çatışması
Sociocultural plot and communication clash in Sabahattin Ali's and Gerhart Hauptmann's works
ALİ BAYKAN
Doktora
Türkçe
2005
Alman Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF.DR. İBRAHİM İLKHAN
- Kaşkay Türklerinin tarihi
The History of Qashqai Turks
BABEK CAVANŞİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF.DR. AHMET TAŞAĞIL
- Okul öncesi dünya çocuk edebiyatında empati olgusunun karşılaştırılması
Comparison of empathy phenomenon in preschool world children's literature
ZEYNEP KÖSTELOĞLU
Doktora
Türkçe
2020
Karşılaştırmalı EdebiyatEskişehir Osmangazi ÜniversitesiKarşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZİRE AKBULUT
- Romancı yönüyle Cemil Kavukçu
Cemil Kavukçu as a novelist
BATUHAN EREZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıDüzce ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECAİ ÖZCAN