Necmi Divanı (Mehmet Necmettin) metin-inceleme
Necmî Dîvâni (Mehmet Necmettin) texs-examination
- Tez No: 699103
- Danışmanlar: PROF. DR. İSRAFİL BABACAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Mehmet Necmeddin, Dîvân, Milli Kütüphane, Türk Dil Kurumu, aruz kusuru, Mehmet Necmeddin, Dîvân, National Library, Turkish Language Association, aruz defect
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 404
Özet
Bu çalışmaya konu olan Necmî Dîvânı'ndan(Mehmet Necmeddin) hareketle hayatı, ailesi, eğitimi ve edebî kişiliği hakkında bilgi verilmiştir. Necmî'nin kaynaklarda doğum ve ölüm tarihi hakkında bilgi bulunmamaktadır. Ancak yaşadığı yer ve mesleği hakkında bilgiler verilmiştir. Necmî mahlasıyla şiirler yazan şairin Dîvânı, Pendnâme ve Gülşenistân adlı Milli Kütüphane nüshasında üç eseri bulunmaktadır. Teze konu olan eser Dîvân'ın metin ve inceleme bölümünden oluşmaktadır. Metnin transkripsiyonlu çevirisi yapılmıştır. İnceleme kısmında ise şiirlerin şekil özellikleri, ahenk unsurları ve edebî sanatlar hakkında inceleme yapılmıştır. Dîvân'daki sıraya göre kasideler, kıtaatlar, musammatlar, bahrıtaviller, gazeller ve ebyatlar başlığı altında incelenmiştir. İnceleme kısmında bu bölümlerdeki şiirler tablo halinde verilmiştir. Dîvân'ın Türk Dil Kurumu nüshasının sonunda bir tebriknâme bölümü yer almaktadır. Bu bölümdeki şiirler ve nesir bölümleri de transkripsiyonlu olarak çalışılmıştır. Aruz kusurları ile dikkat çeken Dîvân'daki şiirlere, bazı müdahaleler yapılmıştır. Dîvân'da transkripsiyon çevirisi yaparken gerekli yerlerde metin tamiri yapılmıştır. Bu tamirlerden takdim tehir, kelime çıkartma, atıf vavlarını çıkartma veya eklemelere gidilmiştir. Bazı kelimelerin ise orijinal haline bir müdehale söz konusudur. Bu müdahaleler ses düşmesi veya ses türemesi şeklinde düzenlenmiştir. ii Necmî'nin hayatı, ailesi, doğum ve ölümü hakkında bilgi verilmiştir. Necmî'nin edebî ve ilmî kişiliği hakkında Dîvân'dan hareketle bilgiler verilmiştir. Yaşadığı dönem, sosyal hayat ve bazı tarihi bilgiler hakkında örnekler incele kısmında mevcuttur. Dîvân'daki şiirlerin aruz kalıpları çalışmamızda en çok uğraştığımız bölüm olmuştur. İnceleme kısmında şiirlerin vezinleri bulunmuş tablo halinde verilmiştir. Ayrıca büyük uğraşlara rağmen bulunamayan vezinler için ise soru işareti konmuştur. Dîvân'da kafiye ve redif konusu detaylı olarak incelenmiştir. Şiirlerin rediflerini incelerken kelime bazında olanlar, ek bazında olanlar ayrıca ek ve kelime bazında olanlar şeklinde üç maddede incelenmiştir. Dîvân'da tespit edilen edebî sanatlar hakkında örnekler verilmiştir. Dîvân'da tespit ettiğimiz dil özellikleri, deyimler ve arkaik kelimeler hakkında örnekler mevcuttur. Necmî'nin şiiri, dil açısından incelendiğinde bazen Eski Anadolu Türkçesi dil özelliklerini barındırdığını anlıyoruz. Bu özellikler hakkında incelemede bilgiler verilmiştir. Genel itibariyle Dîvân edebiyatı geneleğinin sürdürüldüğü bu Dîvân'ın dikkat çeken unsurlarını, yenilik arz eden durumlarını inceleme kısmında ayrıntılı olarak çalışılmıştır. Dîvân edebiyatının son temsilcilerinden biri olan Mehmet Necmeddin'in günümüze ulaşmış bu eseri büyük bir titizlikle incelenmiş, ilim dünyasına tanıtılmıştır.
Özet (Çeviri)
Based on Necmî's Dîvân(Mehmed Necmeddin), which is the subject of the this study, information is given about his life, family, education and literary personality. There is no information about the date of birth and death of Necmî in the sources. However, information is given about the his place of residence and occupation. The poet, who wrote poems under the pseudonym Necmî, has three works in the National Library, named Divan, Pendnâme and Gülşenistân. The work, which is the subject of the thesis, consists of the text and analysis part of Dîvân. The texs has been translated with transcription. İn the examine part, the morphological features of the paems, the elements of harmony, and the literary arts were examined. The qasidas, stanzas, musammats, bahr-i tavils, gazelles and ebiyats were examined in the order in the Dîvân. İn the analysis section, the poems in these sections are given in tables. There is a congratulation section at the end of the Turkish Language İnstitution copy of the Dîvân. The poems and prose sections in this section have been studied with transcription. Some interventions were made to the poems in Dîvân, which draw attention with its prosody flaws. While translating the transcription in Dîvân, the text was repaired where necessary. From these repairs, presentation, word removal, citation vavs were removed or additions were made. There is an interference with the original form of some words. These interventions are arranged as sound reduction or sound reproduction. İnformation is given about Necmî's life, family, birth and desth. İnformation about Necmî's literary and scientific personality is given based on the Divan. Examples about the priod he lived in, social life and some historical information are available in the section. Prosody patterns of the poems in Dîvân have been the part we have been dealing with the most in our study. İn the analysis part, the meters of the poems were found and given in the form of a table. In addition, a question mark was put for the meters that could not be found despite great efforts. The subject of rhyme and redif in Dîvân has been examined in detail. While examining the redifs of the poems, the ones on the basis of words, those on the basisof affixes and those on the basis of affixes and words were examined in three items. Examples are given about the literary arts identified in the Dîvân. There are examples about language features, idioms and archaic words that we identified in the Dîvân. When Necmî's poetry is examined in terms of language, we understand that he sometimes escaped to Old Anatolion Turkish. İnformation about these features is given in the review. In general, the remarkable elements of this Dîvân, in which the generality of Dîvân literature is maintained, has been studied in detail in the section has of examining its innovative situations. One of the last representatives of Dîvân literature, Mehmet Necmeddin's work, which has survived to the present day, has been meticulously examined and introduced to the world of science.
Benzer Tezler
- Necmi Ali hayatı, eserleri ve divançesi (inceleme-metin)
Necmi Ali's life, works and divançe (study-text)
MUSTAFA TIZLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKKUŞ
- Necmi Divanı, inceleme-metin
Necmi's Divan, research-text
SAVAŞ TİKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Türk Dili ve EdebiyatıYüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHSİN MACİT
- Erzurumlu Necmi'nin Divanı'nda ilahi ve beşeri aşkı konu alan beyitlerin şerhi
The commetary of the couplets that are the subject of divine and human love in the Divan of Necmi from Erzurum
HAKAN AKGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıKarabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAMAZAN AHMADOV
- Necmi Ömer Efendi'nin Divan, Tuhfe-i Vahdet ve Kaside-i Elfiyye isimli eserlerinin transkripsiyonlu metni ve Divanı'nın incelenmesi
Gentleman Necmi Omar and his Turkish divan, Tuhfa-ı Wahdat and Qasida-ı Alfiyya; and divan textual analysis
ERHAN PAŞAZADE
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıCumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. AHMET ÖLMEZ
- Divan-ı Necmi (metin)
Necmi's Divan (text)
ESİN ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Türk Dili ve EdebiyatıÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiEski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HANEFİ YONTAR