Türkiye'nin enerji ithalat bağımlılığında yenilenebilir enerjinin rolü: ARDL sınır testi yaklaşımı
The role of renewable energy in Turkeys' energy import dependence: ARDL bounds testing approach
- Tez No: 699444
- Danışmanlar: PROF. DR. METE CÜNEYT OKYAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonometri, Ekonomi, Econometrics, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Şırnak Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 121
Özet
Enerji ithalat bağımlılığı ülke ekonomilerinde ciddi sorunlar teşkil etmektedir. EUROSTAT'ın yayımladığı 2018 yılı verilerine göre Türkiye yüzde 73,79 enerji ithalat bağımlılık oranı ile enerjide dışa bağımlı durumdadır. Bu durum Türkiye'de enerji arz güvenliği riskini gündeme getirmiştir. Avrupa Birliği'nde bu oran yüzde 60 seviyesinde seyretmektedir. Bu çalışmanın Türkiye özelinde yapılmasında hem Türkiye'nin yüksek enerji ithalat bağımlılık oranı hem de fosil enerji kaynakları ve nükleer enerjideki yetersizlikler etkili olmuştur. Türkiye yenilenebilir enerji kaynakları bakımından yüksek potansiyele sahiptir. Diğer yandan Türkiye özelinde yapılan bu çalışmanın analiz sonucunda yenilenebilir enerjinin enerji ithalat bağımlılığını yüzde bir birimlik artışta yüzde 0.26 azalttığı belirlenmiştir. Buna istinaden Türkiye'de enerjide dışa bağımlılığın yenilenebilir enerji kaynaklarına yüksek düzeyde yatırım yapılması ile düşürüleceği düşünülmektedir. Bu çalışmada, 1990-2018 döneminde Türkiye'de yenilenebilir enerjinin enerji ithalat bağımlılığı üzerindeki etkisi zaman serisi eş bütünleşme testi olan ARDL sınır testi yaklaşımı kullanılarak analiz edilmiştir. ARDL sınır testi yaklaşımı hem l(0) hem de l(1) verilerle çalışma olanağı ve küçük örneklerde daha güvenilir sonuçlar vermektedir. Bundan dolayı bu çalışmada ARDL sınır testi yaklaşımı tercih edilmiştir. Analiz bulguları incelendiğinde, Türkiye'de yenilenebilir elektrik üretiminin enerji ithalat bağımlılığı üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve negatif bir etki yaptığı belirlenmiştir. Kişi başına GSYH'nin enerji ithalat bağımlılığı üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif bir etki yaptığı belirlenmiştir. Kentsel nüfus artışının enerji ithalat bağımlılığını istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif bir etki yaptığı belirlenmiştir. Doğal gaz fiyatları enerji ithalat bağımlılığı üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif bir etki yaparken, ham petrol fiyatları ise istatistiksel olarak anlamlı bulunamamıştır. Türkiye'de yenilenebilir elektrik üretiminin enerji ithalat bağımlılığını azalttığı, diğer yandan Türkiye'de enerji ithalat bağımlılığının en önemli belirleyicisinin kişi başına GSYH olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Dependence on energy imports poses serious problems in the countrys' economies. According to 2018 data published by EUROSTAT, Turkey is dependent external on energy with 73.79 percent energy import dependency rate. This situation brought the risk of energy supply security to the agenda for Turkey. In the European Union, this figure stands at 60 percent. Both Turkey's high energy import dependency ratio and the deficiencies in fossil energy sources and nuclear energy were effective in conducting this study for Turkey. Turkey has high potential in terms of renewable energy sources. On the other hand, as a result of the analysis of this study conducted for Turkey, it was determined that one percent increase in renewable energy reduces energy import dependence by 0.26 percent. Accordingly, it is believed that external dependence on energy in Turkey will be reduced by investing in renewable energy sources at a high level. In this study, the effect of renewable energy on energy import dependence in Turkey for the period 1990-2018 was analyzed using the ARDL bounds testing approach, a time series co-integration test. The ARDL bounds testing approach allows you to work with both l(0) and l(1) data and gives more reliable results in small samples. Because of this, the ARDL bounds testing approach was preferred in this study. When the analysis results were examined, it was determined that renewable electricity production in Turkey had a statistically significant and negative effect on energy import dependence. It has been concluded that GDP per capita affects energy import dependence statistically significantly and positively. It was determined that urban population growth had a statistically significant and positive effect on energy import dependence. While natural gas prices had a statistically significant and positive effect on energy import dependence, crude oil prices were not statistically significant. It has been determined that renewable electricity generation in Turkey reduces energy import dependence, on the other hand, the most important determinant of energy import dependence in Turkey is GDP per capita.
Benzer Tezler
- Türkiye'de yenilenebilir enerji ekonomisi ve Ankara iline ait SWOT analizi
Renewable energy economy in Turkey and SWOT analysis of Ankara city
EDİZ MUTLU
- Yeşil ekonomide rüzgâr enerjisinin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi: Avrupa Birliği ve Türkiye örneği
The impact of wind energy on economic growth in the green economy: The case of the European Union and Turkey
ŞULE NUR BERKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
EkonomiEskişehir Osmangazi Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN NACİ BAYRAÇ
- Türkiye'nin enerji ekonomisi ve cari açık için yenilenebilir enerji kaynaklarının önemi
The importance of renewable energy source for Turkey's energy economy and current account deficit
KEMAL ALBAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonomiKTO Karatay Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA DİDEM TUNÇEZ
- Türkiye'nin enerji arz güvenliği ve ölçülmesi: Türkiye'nin enerji arz güvenliği endeksine yönelik bir uygulama
Turkye's energ supply security and measurement: An application on Turkey's energy supply security
HASAN SENCER PEKER
- Türkiye'nin enerji bağımlılığının dış ticareti üzerine olan etkisi (1988-2017 yılları arasındaki dönem)
Effect on foreign trade of Turkey's energy dependence (Period between 1988-2017)
CANAN TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonomiKarabük Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAYRETTİN KESGİNGÖZ