Geri Dön

Arap gramerinde zarûret olgusu

The phenomenon of exigency in Arabic grammar

  1. Tez No: 699693
  2. Yazar: MUHAMMED MEŞHUD HAKÇIOĞLU
  3. Danışmanlar: DOÇ. ABDULHADİ TİMURTAŞ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Dilbilim, Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Linguistics, Eastern Linguistics and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 300

Özet

Dil kaidelerinin tespiti aşamasında nahivciler arasında doğal olarak birtakım ihtilaflar söz konusu olmuştur. Metodolojik farklılığa dayanmakla birlikte Arap şairlerin kullandığı ifadelerle de bağlantılı olan bu ihtilaflar, daha sonraki dönemlerde şekillenmiştir. Kimi nahivcilere göre ortak dile aykırılık arz etmeyen şiirlerdeki bir takım ifadeler, kimilerine göre şâz veya zarûret sayılmıştır. Bu bağlamda hem zarûret hem de zarûretin kullanım alanları hakkında farklı görüşler ileri sürülmüştür. Gerek bu farklı yaklaşımlar gerekse kavramsal ve kullanım alanları dikkate alındığında zarûret, müstakil bir çalışmaya konu olabilecek kadar geniştir. Buna binaen bu çalışmamız, Arap dilinde alışılagelmiş dil kurallarının dışına çıkma nedenlerini ve zarûretin, nahivciler arasında meydana gelen ihtilaflara olan etkisini örnekler bağlamında ve derli toplu bir şekilde ortaya koymayı hedeflemektedir.“Nitel Araştırma Yöntemi”ile hazırlanan çalışmada nahivcilerin tespit etmiş olduğu dil kurallarına aykırı kullanımlar olarak bilinen zarûretin mahiyeti, alanları, çeşitleri ve bu olguya dair muhtelif görüşler eleştirel bir bakış açısıyla ele alınmıştır. Çalışma, dil kurallarının tespiti sürecinde diğer gramer kaidelerine nispeten müstakil bir başlık altında ele alınmayan zarûret hakkındaki yaklaşımları ilk dönemden günümüze dek genelde mukayeseli bir şekilde konu edinmektedir. Zarûretler; genel olarak hazif, ziyâde, takdîm-ta'hîr ve ibdâl olmak üzere dört başlık altında işlenmiştir. Nahivcilerin, diğer Arap lehçelerini göz ardı etmek suretiyle dilin referans kaynaklarını oldukça daralttıkları, şiirde bazı farklı kullanımların cereyan etmesi hasebiyle bu kullanımların nahiv ilminin konusu olup olmaması durumu, zarûret olarak nitelendirilen kullanımların temelinin, sadece ortak dilde kabul edilen kaide ve kurallara dayandığı ve nahivcilerin şiir ile nesrin özelliklerini birbirinden net bir şekilde ayırt etmemelerinin birçok ihtilafın temel nedeni olduğu hususu, ulaşılmış olan bulguların başında gelmektedir.

Özet (Çeviri)

Among the syntax scientists, there have naturally been some disagreements in determining the language rules. Although these disagreements related to the expressions that the Arab poets used depended on the methodologic differences, they was formed in the following years. According to some syntax scientists, some expressions in poetry that did not contradict against the common language were accepted to be sâz (difference) or exigency (zarûret) by some scientists. Within this context, different views were put forward for both exigency and its field of use. When not only these different approaches but also its conceptual and use fields are considered, exigency is broad enough to be the subject of an independent study. Therefore, the present study aims to reveal the reasons to digress the common language rules in Arabic and the effects of disagreements that exigency causes among the syntax scientists within examples in a well-coordinated way. In the study which was prepared with“Qualitative Research Method”, the nature of exigency, its fields, its types and several views, known as the use contrary to the language rules that the syntax scientists determined about this phenomenon were studied critically. In the process of determining language rules, the study deals with the approaches about exigency, which are not handled under a relatively separate title compared to other grammatical rules, from the first period to the present, in a comparative way. The exigencies were generally studied under four titles such as hazif (excluding), ziyâde (extra), takdîm (introduction)- tâ'hîr (Postponement) and ibdâl (substitute). By ignoring other Arabic dialects, the syntax scientists narrowed down the language's reference sources considerably. Due to the fact that some different uses occur in the narrowed poetry, whether these uses are the subject of syntax science, the basis of the uses, which are considered as exigent, is based only on the rules and rules accepted in the common language, and the fact that the syntax scientists do not clearly distinguish the features of poetry and prose is the main reason for many disagreements, which is one of the most successful findings.

Benzer Tezler

  1. Arap gramerinde konuların tasnif ve tertibi (Mecduddîn İbnu'l-Esîr örneği)

    Classification and order of topics in Arabic syntax (Example of Majduddin Ibn al-Athîr)

    İBRAHİM GÜNGÖR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DilbilimVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ABDULHADİ TİMURTAŞ

  2. Arap gramerinde irabta mahalli olan ve olmayan cümleler

    The sentences, which has mahall and no mahall in i'râb in Arabic language

    ŞAHİN ŞİMŞEK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıCumhuriyet Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA KAYAPINAR

  3. Arap gramerinde amil teorisi

    The agent/amil thiory in arabic grammar

    KADİR BARLIK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    DilbilimYüzüncü Yıl Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET ŞİRİN ÇIKAR

  4. Arap dilinde iʻrâb-anlam ilişkisi

    The relationships between iʻrab and meaning in Arabic language

    TAHSİN YURTTAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıYıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MUHAMMET MÜCAHİT ASUTAY

  5. Arap dilinde Kesretu'l-İsti'mâl olgusu

    The multitude usage phenomenon in the Arabic language

    EKREM ÇELİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıErciyes Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUAMMER SARIKAYA