Osmanlı-Türk Müziği'nde Tanburi'lerin icra silsilelerine meşk usûlü açısından bir yaklaşım
An approach towards the predecessor chain of performance of the tanburis of the Ottoman-Turkish music from a mesk perspective
- Tez No: 700668
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇETİN KÖRÜKÇÜOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Okan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Müzik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Tanbur sazı, tarihi çok eskilere dayanan, icat edildiği günden itibaren Osmanlı-Türk Müziği'nin en temel sazı olarak kabul edilen, geçmişte olduğu gibi günümüzde de başat saz olarak kullanılmaktadır. Çalım tekniği açısından birden çok ekole sahip olan ve işlevleri bakımından hiçbir saza yüklenmemiş görevleri olan tanbur, yüklenen bu görevleri başarı ile yerine getirebilen en önemli sazlardan biri olarak kabul edilmektedir. Osmanlı-Türk Müziği'nin“temel sazı”olarak kabul edilen tanburun üretimi, çalım tekniği ve öğretimi; hat sanatı, ebru sanatı ve diğer birçok güzel sanat veya el sanatları gibi, yöntem olarak sadece bu coğrafyada yaşamış olan kültürlere özgü olan meşk yöntemi kullanılarak, kuşaktan kuşağa aktarılarak günümüze kadar ulaştırılabilmiştir. Yapmış olduğumuz bu çalışmanın sonunda, bilinenlere göre farklı yaklaşımlarda bulunarak yeni perspektifler oluşturmak, akademik düzlemde tartışılmasını sağlamak ve gelecek kuşaklara yeni bir bakış açısı sunarak, tanbur sazı hakkındaki çalışmalara farklı bir zemin hazırlanması amaçlanmıştır. Öncelikli olarak Osmanlı-Türk Müziği'nde çalgı kullanımı ve tanburun müzik kültüründeki yerini irdelemek, dolayısı ile tanbur sazının tarihsel arka plânına ve yapısal özelliklerine değinmek istedik. Osmanlı-Türk Müziği'nin vazgeçilmez öğreti metodu olan meşk sistemi ile ilişkilerini, çalım tekniklerini, ekolleri ve icra silsilelerini oluşturmaya çalıştık. İcra silsilelerini oluşturmadan önce, bulabildiğimiz tanbur icracılarını, ad, soyad, doğum ve ölüm tarihlerine göre sıralamaya çalıştık. Aynı şekilde tanbur yapımcıları ile ilgili de benzer bir çalışmayı yapmaya özen gösterdik. Ekollere göre icra silsilesini oluştururken, her ekolün en önde gelen temsilcisini ayrıca ele alarak, ekolü ve kendisini biraz daha detaylandırılmaya çalıştık. Sonuç olarak, tarihsel süreçlere göre tanbur sazının organolojik gelişimi çerçevesinde, özellikle tanbur yapımcıları ve tanbur icracılarının tespit edilmesi ve meşk ile ilişkilendirilerek, silsilelerin oluşturulabilmesi hedeflenmektedir.
Özet (Çeviri)
Tanbur instrument, which dates back to old times and has been considered as the most fundamental instrument of the Ottoman-Turkish Music since it was first invented, is still used as the principal instrument. In terms of its functions, tanbur is an instrument that has taken on and accomplished tasks that none of the instruments has ever taken on before, and it is one of the most significant human-made instruments which belongs to several schools based on the playing technique. The making, playing techniques, and teaching of tanbur which is considered as“the fundamental instrument”of the Ottoman-Turkish Music have reached today like other handicrafts and fine arts such as calligraphy and marbling by transmission from generation to generation and as a result of the mesk method which is unique to the cultures having lived in this geography. This study aims at preparing a basis for studies on this outstanding instrument by bringing different approaches other than the previous ones, setting up new perspectives, enabling it to be discussed academically, and providing future generations with a new point of view. We initially wanted to analyze the role of tanbur in the Ottoman-Turkish Music and its place in the music culture, and address the historical background and structural features of the instrument. We tried to build up its relationship with the indispensable teaching method of the mesk system, playing techniques, schools, and predecessors chains. Before setting up the predecessor chain of mesk, we tried to list tanbur players according to their names, surnames, and dates of birth and death. We also paid attention to list tanbur luthiers in a similar way. While setting up the predecessor chain of mesk in terms of schools, each pioneering performer of a school was handled separately in order to elaborate on him and his school. In conslusion, it is aimed to identify tanbur luthiers and players and form predecessor chains by associating them with the mesk system within the historical frame of organologic development of tanbur.
Benzer Tezler
- 20. yüzyılda klasik Türk müziği enstrümanları ve icracıları hakkında genel bir değerlendirme
A General analysis of twentieth century classical Turkish music, instruments and performens
NEVA ÖZGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ. İHSAN ÖZGEN
- Dünden bugüne rebab ve yeniden ele alınması
Başlık çevirisi yok
M. REFİK KAYA
Sanatta Yeterlik
Türkçe
1998
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Sanat Müziği Ana Sanat Dalı
DOÇ. M. CAHİT ATASOY
- Osmanlı minyatürlerinde sultan eğlence sahneleri ve kullanılan çalgı figürlerinin ikonografisi
Miniatures of the ottoman sultan entertainment scenes and figures iconography of instrument used
MEHMET REŞAT BULUT
- Ali Rifat Çağatay'ın 8 numaralı Hamparsum Defterinde ve Dârülelhân Külliyatı'nda yer alan ortak eserlerin edisyon kritiği
Edition critical of the common works in Ali Rıfat Çağatay's Hamparsum Book no. 8 and in the Darülelhân Corpus
TARIK ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞİRİN KARADENİZ
- Geleneksel Türk müziğinde tanbur ve öğretimine yönelik yaklaşımlar
Approachment to tanbur and it's teaching methods in traditional Turkish music
ENES FURKAN TAŞDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiTürk Müziği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜNAL İMİK