Heyelan duyarlılık haritalarının üretilmesi ve insansız hava araçlarının heyelan duyarlılık çalışmalarında kullanımının değerlendirilmesi (Çankırı örneği)
Producing landslide susceptibility maps and evaluating the use of unmanned aerial vehicles in landslide susceptibility activities (Çankiri sample)
- Tez No: 703547
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ENDER BUĞDAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çankırı Karatekin Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 50
Özet
Heyelanlar, hem yerleşim alanlarını hem de ormanlık alanları etkileyen doğal afetlerdendir. Heyelan; faylara, akarsulara, yollara uzaklığına bağlı olarak eğim, yükseklik, litoloji vb. faktörlerin etkisiyle şiddeti insan hayatını tehdit eden boyutlara ulaşabilmektedir. Ülkemiz ormanlık alanlarının önemli bir kısmının dağlık alanlarda yer aldığı hesaba katıldığında durumun ciddiyeti daha da iyi anlaşılmaktadır. Ormancılık faaliyetlerinin yılın tüm zamanı aksamadan yürütülmesi gerekmektedir. Heyelanlar bu faaliyetlerin yürütülmesinde kullanılan orman yollarını kapatarak çeşitli hizmetlerin aksamasına neden olmaktadır. Yol yapım ihtiyaçları da göz önüne alındığında heyelana duyarlı alanlarda yapılacak planlama çalışmalarında zorunlu yol yapım ihtiyacına ilişkin olarak bölge heyelan duyarlılığının önceden analiz edilerek uygun güzergahların belirlenmesi gerekmektedir. Bu tip duyarlı alanlarda planlatıcı ve karar vericiye uygulamada destek olmak amacıyla Coğrafi bilgi Sistemleri ve teknolojik cihazlardan elde edilen daha detaylı veriler sunulabilmektedir. Bu çalışmada CBS yazılımı kullanılarak Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ve Lojistik Regresyon yaklaşımlarına göre Çankırı İli sınırları ve Çankırı İli Ilısılık mevkiinde heyelan duyarlılığı haritası oluşturulmuştur. Yükseklik, eğim, litoloji, faylara - akarsulara ve yollara uzaklık kriterlerine göre AHP ve LR modelleme yaklaşımlarına göre duyarlılık haritaları üretilmiştir. Çankırı ili çalışma alanı için 30 m çözünürlüklü Sayısal Yükseklik Modeli (SYM) verisi, Ilısılık çalışma alanı için multicopter drone cihazı kullanılarak 1 m çözünürlüklü Sayısal Arazi Modeli (SAM) kullanılmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda AHP model başarısı Çankırı için %73,9, Ilısılık mevkisi için %91,7 ve LR model başarısı Çankırı için %75,2, Ilısılık mevkisi için %93,1 olarak hesaplanmıştır. Çalışma sonucunda SAM ve SYM verileri ile ilgili yapılan kıyaslamada SAM verilerinin daha hassas ve detaylı bir kullanım olanağı sunarak avantajlı olduğu ve küçük alanlarda özel ölçüm gerektiren yol planlaması gibi hassas planlama gerektiren çalışmalarında kullanılabileceği anlaşılmıştır. Heyelan duyarlılığının daha net ve etkin olarak ortaya konulmasından dolayı bu araçların kullanılmasının planlayıcı, uygulayıcı ve karar vericilere karar vermede destek oluşturabileceği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Landslides are natural disasters that affect both residential areas and forest areas. Landslide; depending on the distance to faults, streams, roads, slope, height, lithology etc. The severity of these factors can reach dimensions that threaten human life. Considering that a significant part of our country's forest areas are located in mountainous areas, the seriousness of the situation is better understood. Forestry activities must be carried out without interruption throughout the year. Landslides cause disruption of various services by closing the forest roads used in the execution of these activities. Considering the road construction needs, planning studies to be carried out in areas susceptible to landslides should analyze the region's landslide susceptibility in advance and determine appropriate routes regarding the mandatory road construction need. More detailed data obtained from Geographic Information Systems and technological devices can be presented to support planners and decision makers in such sensitive areas. In this study, a landslide susceptibility map was created within the borders of Çankırı and in the Ilısılık locality of Çankırı, according to the Analytical Hierarchy Process (AHP) and Logistic Regression approaches using GIS software. Susceptibility maps were produced according to the criteria of elevation, slope, lithology, distance to faults - streams and roads, according to AHP and LR modeling approaches. 30 m resolution Digital Elevation Model (DEM) data for Çankırı province study area, 1 m resolution Digital Terrain Model (DTM) using multicopter drone device for Ilısılık study area. As a result of the findings, AHP model success was calculated as 73.9% for Çankırı, 91.7% for Ilısılık location, and LR model success was calculated as 75.2% for Çankırı and 93.1% for Ilısılık location. As a result of the study, DTM data is advantageous in comparison with DTM and DEM data by offering a more precise and detailed usage opportunity, and since the sensitivity is revealed more clearly and effectively in sensitive planning studies such as road planning that requires special measurement in small areas. The use of these tools is beneficial for planners, practitioners and It is thought that it can create support for decision makers.
Benzer Tezler
- İnsansız hava aracı verilerinden nesne tabanlı sınıflandırma yaklaşımı ile sığ heyelanların tespiti
Dedection of shallow landslides with object based classification approach from unmanned aerial vehicle data
RESUL ÇÖMERT
Doktora
Türkçe
2018
Jeodezi ve FotogrametriAnadolu ÜniversitesiUzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UĞUR AVDAN
DOÇ. DR. TOLGA GÖRÜM
- İstatistiksel yöntemler kullanılarak heyelan duyarlılık haritalarının üretilmesi ve konumsal hassasiyetlerinin incelenmesi
Production of landslide susceptibility maps by statistical methods and investigation of spatial susceptibility
ASLAN CİHAT BAŞARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Jeodezi ve FotogrametriOndokuz Mayıs ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASEMİN ŞİŞMAN
- Heyelan duyarlılık haritalarının geliştirilen coğrafi bilgi sistemi tabanlı kullanıcı arayüz programlarıyla incelenmesi: Koyulhisar örneği
Investigation of landslide susceptibility maps by geographic information system-based user interface programs developed: A case study in Koyulhisar city
DERYA DİLARA KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Jeodezi ve FotogrametriSivas Cumhuriyet ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TARIK TÜRK
- CBS tabanlı çok kriterli karar analizi yöntemi kullanılarak heyelan duyarlılık haritasının üretilmesi: Trabzon ili örneği
GIS based landslide susceptibility mapping using multi criteria decision analysis method: the case of Trabzon province
EMREHAN KUTLUĞ ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Jeodezi ve FotogrametriGebze Yüksek Teknoloji EnstitüsüJeodezi ve Fotogrametri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAŞKIN KAVZOĞLU
- Özellik seçimi algoritmaları kullanılarak heyelanda etkili faktörlerin belirlenmesi ve heyelan duyarlılık haritalarının üretilmesi
Determination of effective factors using feature selection algorithms and production of landslide susceptibility maps
EMREHAN KUTLUĞ ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2017
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZHAN İPBÜKER
PROF. DR. TAŞKIN KAVZOĞLU