Dâhilde işleme rejiminin Türkiye ekonomisine olan etkileri ve demir-çelik sektörü'nde bir araştırma
The effects of inward processing regime on Turkey's economy and a study on iron steel industry
- Tez No: 703709
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GAMZE AYÇA KAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, İşletme, Economics, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Ülke ekonomilerinin gelişmesinde büyük öneme sahip olan uluslararası ticaret, hızlı küreselleşmenin etkisiyle rekabet ortamının yoğun olarak yaşandığı bir ortam haline gelmiştir. Devletler bu rekabet içinde firmalarının uluslararası piyasalarda rekabet edebilme gücünü arttırabilmek adına nakdi veya faaliyete dayalı çeşitli teşvikler sağlamaktadırlar. Ülkemizde 1980 öncesinde ithal ikamesine dayalı dış ticaret politikaları uygulanmaktayken, 1980 sonrasında ihracata dayalı dış ticaret politikaları benimsenmiştir. Tezde, dış ticaret politikaları içinde uygulanan en önemli teşvik yöntemlerinden biri olan Dâhilde işleme rejimi (DİR) sistem ve uygulamalarının, ülke ekonomileri ile doğrudan ilişkisi olan ve dünyadaki gelişmelerden en fazla etkilenen sektörlerden biri olan demir-çelik sektöründe faaliyet gösteren işletmelere olan etkileri incelenecektir. Bu tez çalışmasının amacı, DİR sistem ve uygulamalarının Türk demir çelik sektöründe ihracatın ve ürün çeşitliliğinin arttırılması, DİR kapsamında verilen teşviklerin amacına uygun kullanılıp kullanılmadığı, küresel pazarlarda Türk firmalarının rekabet edebilmesinde DİR'in daha etkili kullanılması için yapılması gerekenlerin ortaya çıkarılmasıdır. Bu tez çalışmasının önemi ise, DİR sistem ve uygulamalarının demir-çelik sektöründe faaliyet gösteren işletmelerle ilgili araştırma yapanlara ve Türk demir çelik sektöründe dış ticaretle uğraşan firmalara DİR kapsamında ihracatın arttırılması, geliştirilmesi ve rekabet edebilmesi için yapılması gerekenler ve DİR kapsamında Türk demir çelik sektörünün hangi ülkelerle anlamlı sonuçlar verdiğine dair bulguları ortaya koymasıdır. Bu tez çalışmasında öncelikle literatür incelemesi yapılarak, DİR sistem ve uygulamalarından faydalanan demir çelik sektöründe faaliyet gösteren İstanbul, İskenderun, İzmir, Tekirdağ ve Zonguldak bulunan 31 demir çelik firmasının ihracat işlemleri ile ilgilenen firma çalışanları üzerinde anket uygulaması yapılmıştır. Çalışmadaki anket soruları hazırlanırken gümrük mevzuatı referans alınmak üzere, 2006/12 Sayılı DİR Tebliğinden ve Coşkun Şenol (2007)'un“Dâhilde İşleme Rejiminin İhracat Üzerine Etkileri ile Tekstil ve Hazır Giyim Sektörü Üzerine Bir Değerlendirme”adlı doktora tezinde kullandığı anket çalışmasından yararlanılmıştır. Ayrıca anket soruları hazırlanırken, Ticaret Bakanlığı denetçilerinden, gümrük muayene memurlarından ve Uluslararası Ticaret ve Lojistik bölümündeki akademisyenlerden görüş alınmıştır. Araştırmacı tarafından hazırlanmış olan anket sorularının katılımcılardan cevaplamaları istenmiştir. Maddelerin ölçeklendirilmesinde beşli Likert ölçeğinden faydalanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde SPSS 22.0 (Statistical Program for Social Scientists) paket programı kullanılmıştır. Anketin uygulanmasıyla elde edilen veriler üzerinde Ki-kare, Mann-Whitney U Testi, Kruskall Wallis Testi yapılmıştır. Sonuç olarak; DİR sistem ve uygulamalarının demir çelik işletmeleri üzerinde ithalatta gümrük vergisi ve KDV muafiyetinin olması, yurt içi alımlarda KDV tecil-terkin uygulamasına olanak verilmesi, ihracat finansmanında Türk Eximbank programlarının kullanılması, ucuz hammadde ve yarı mamul tedariki gibi ihracatın artması ve gelişmesine yönelik önemli katkılarının olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca DİR sayesinde Türk firmalarının uluslararası piyasalardaki rekabet gücünün arttığı, DİR sistem ve uygulamalarının iç piyasadaki üretim dengelerini ve rekabeti bozmadığı, DİR uygulamalarının daha etkin olarak işleyebilmesi için yeni düzenlemelere ihtiyacı olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The international commerce which has great importance on economic developments of countries economy has become situation that has been seen intense competitive environment with effect of rapid globalization. In this competitive environment, goverments grants various in cash or based on working incentives in sake of increasing firms' capacity of compete on international markets. In our country export-led foreign trade policies adopted after 1980, while it had been carried out import substution foreign trade policies prior to 1980. In this thesis, it will be studied that the effects of inward processing regime (IPR) systems and practices, which is the most important incentive methods in the foreign trade policies practices, on the iron-steel industry that is direct related with country economy and one of the most effected sector from world ecomomic conditions. The aims of this thesis are to reveal increasing export and goods variability of Turkish iron-steel indsutry via IPR systems and practices, to express whether or not used granted IPR incentives for its expected goal, to cary out what should be done regarding using more effective of IPR in terms of Turkish firms in order to compete on the global markets. On the other hand, the importances of this thesis are to express researchers who study on the IPR system and practices regarding firms in active on the iron-steel sector, to explain what should be done related with increasing, developing and competing of export dealing with firms which active in Turkish iron-steel sector and to reveal evidences regarding the meaningful results between Turkish iron-steel sector which practices IPR and other countries. At this thesis firstly literatüre study has been done and then questionaire has been set up on the employees who work for 31 iron-steel firms export procedures related iron-steel sector which are benefitted IPR system and practice in İstanbul, İskenderun, İzmir, Tekirdağ and Zonguldak. In this study, while preparing questionaire, customs regulations have been taken up reference and derived benefit from 2006/12 numbered IPR Regulation and PhD thesis (2007), which is subjected“The effects of IPR on the Export and An Evaluation on Ready-To Wear Sector”, written by Dr. Coşkun ŞENOL. Additionally, while preparing questionaire, it has been taken opinion from Ministry of Commerce auditors, customs inspectors and Department of International Trade and Logistics academicians. The survey questions which have been prepared by researcher has been requested from respondents in order to reply. In terms of scaling of the survey questions, it has been benefitted from The Five-Point Likert Scale. The SPSS 22.0 (Statistical Program for Social Scientists) software has been used regarding research data analyzing. The data which are obtained from questionaire practices have been evaluated via Chi Squared Test, Mann-Whitney U Test, Kruskal Wallis Test. As a result, it has been determined that IPR systems and practices on the iron-steel plants provide considirable contributions in terms of export increasing and developing such as exemption of import duty and Value Added Tax (VAT), providing VAT postponement in domestic buyings, using Turkish Eximbank credit programs on financing export, supplying cheap raw and semi-raw materials. In addition to this, by means of IPR, it has been concluded that Turkish firms have gained international competitiveness, IPR systems and practices do not damage on the production balance and competition in domestic market, new regulations are needed in order to more efective IPR practices.
Benzer Tezler
- Türkiye'de dahilde işleme rejiminin dış ticarete etkileri ve demir çelik sektörü üzerine bir değerlendirme
The effects of the inward processing regim in international trade in Turkey and an evaluation on iron and steel sector
MUHAMMET ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
EkonomiZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve İşletmecilik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. CEM KARTAL
- Ekonomik etkili gümrük rejimi olan dahilde işleme rejiminin 2002 yılı sonrası Türkiye ekonomisi üzerine etkileri
The effects of inward processing regime, a customs regime with economic impact, on Türkiye's economy after 2002
MUHAMMET GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Ekonomiİstanbul Gelişim ÜniversitesiEkonomi Finans Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL CEM AY
- Devlet yardımları ve dahilde işleme rejiminin dış ticaretteki yeri ve önemi
The place and importance of the state subsidies and inward processing regime in the Turkey's foreign trade
YUSUF İNAMOĞLU
Doktora
Türkçe
2019
İşletmeİstanbul Gedik ÜniversitesiUluslararası Ticaret Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CELİL UĞUR ÖZGÖKER
- Dahilde işleme rejiminin Türkiye ekonomisi ve dış ticareti üzerindeki etkilerinin analizi
Analysis of the impacts of inward processing regime on Turkish economy and foreign trade
DURSUN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
EkonomiTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiÇalışma İktisadı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RASİM YILMAZ
- Bir teşvik rejimi olarak dahilde işleme rejiminin ülke ihracatı ve ülke kalkınması üzerindeki etkileri: Gelişimsel ve ekonomi-politik bir analiz
The effects of inward processing regime on the export performance and development of Turkish economy: An evolutionary and economy-political analysis
CAFER BIYIKCI