Kayseri ili hava kirliliği kaynaklarının incelenmesi ve değerlendirilmesi
Investigation and evaluation of air pollution sources in Kayseri province
- Tez No: 704264
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM UYANIK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
106 ülkeyi kapsayan 2020 Dünya Hava Kirliliği Raporu'nda hava kirliliği açısından, Türkiye 46'ncı sırada yer almaktadır. Rapora göre Türkiye'de hava kirliliğinin en yoğun olduğu kentler Çorum, Erzurum ve Düzce'dir. Kayseri ise hava kirliliği açısından Türkiye'de 7. sırada yer almaktadır. Kayseri konum ve topografyası itibariyle yüksek hava kirliğine maruz kalmaktadır. Aynı zamanda kentte yoğun kentleşme, nüfus artışı da bu kirliliği desteklemektedir. Kayseri ile ilgili hava kirliliğine yönelik yapılan çalışmalar ile hava kirliliğinin kaynağı olarak özellikle; konut ısınması, endüstri ve trafikte kullanılan yakıtlar gösterilmektedir. Bu çalışmada özellikle Kayseri İl Merkezinde konut ısınması ve endüstrilerde enerji elde edilmesi amacıyla kullanılan doğalgaz ve kömürün hava kirliliği üzerindeki etkileri incelenerek karşılaştırmalar yapılmıştır. Kayseri İli 2014-2019 yılları arasında 6 (altı) yıllık dönemi kapsayan toplam yakıt (doğalgaz+kömür) kullanımı kaynaklı PM, SO2 ve NOx parametleri için toplam emisyon miktarları sırasıyla; 7.640 ton, 11.326 ton, 16.790 ton olarak hesaplanmıştır. PM10, SO2 ve NOx parametreleri için hesaplanan emisyon miktarları sonucunda kirleticileri oranları sırası ile %21, %32 ve %47 şeklindedir. PM emisyon miktarının %97'si ve SO2 emisyon miktarının ise neredeyse %100'ü kömür kullanımından kaynaklı oluşmuştur. NOx emisyon miktarının %55'i kömür kullanımından %45'i ise doğalgaz kullanımından kaynaklıdır. Kömür kullanımı sonucu oluşan NOx emisyon miktarının %83'ünün endüstrilerden kaynaklandığı belirlenmiştir. SO2 ve PM emisyon miktarlarına ise en yüksek katkı konut ısınması amacıyla kullanılan kömürden kaynaklı olup bu oranlar %95 ve %78 şeklindedir. Doğalgaz kullanımının PM ve SO2 emisyonlarına katkısı düşüktür ancak NOx emisyon miktarına katkısı diğer parametrelere oranla daha yüksektir. Toplam doğalgaz kullanımı içerisinde SO2 emisyonunun %66'sı konut ısınması sonucu oluşmuştur. Endüstrilerde doğalgaz kullanımı sonucu oluşan PM emisyon oranı %86 ve NOx emisyon oranı %60 ile konuttan kaynaklı emisyon miktarına göre daha büyük orana sahiptir. 2014 yılından 2019 yılına doğru kentte doğalgaz kullanımının artması ve kömür kullanım miktarının azalması ile PM10 konsantrasyonlarında azalma gerçekleştiği, SO2 konsantrasyonlarında ise doğalgaz ve kömür kullanımı dışında başka etmenlerin de önemli şekilde etkisinin olduğu ve son olarak NO2, NOx miktarının yıldan yıla genel olarak artış göstermesinde doğalgaz kullanımının katkısının da yüksek olduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
In the 2020 World Air Pollution Report which covers 106 countries Turkey ranks 46th in terms of air pollution. According to the report, the cities with the most air pollution in Turkey are Çorum, Erzurum and Düzce. Kayseri ranks 7th in Turkey in terms of air pollution. Kayseri is exposed to high air pollution due to its location and topography. At the same time, intense urbanization and population growth also support this pollution. As the source of air pollution, especially with the studies on air pollution related to Kayseri; Fuels used in residential heating, industry and traffic are shown. In this study, comparisons were made by examining the effects of natural gas and coal, which are used for heating houses and obtaining energy in industries, on air pollution, especially in Kayseri City Center. The total emission amounts for PM, SO2 and NOx parameters originating from total fuel (natural gas+coal) usage covering the 6 (six) year period between 2014-2019 in Kayseri Province, respectively; 7,640 tons, 11,326 tons, 16,790 tons were calculated. As a result of the emission amounts calculated for PM10, SO2 and NOx parameters, the pollutant ratios are 21%, 32% and 47%, respectively. 97% of PM emissions and almost 100% of SO2 emissions are caused by coal use. 55% of NOx emissions are due to coal use and 45% to natural gas use. It has been determined that 83% of the NOx emissions resulting from the use of coal originate from industries. The highest contribution to SO2 and PM emission amounts is from coal used for residential heating, these rates are 95% and 78%. The contribution of natural gas use to PM and SO2 emissions is low, but its contribution to NOx emission amount is higher than other parameters. 66% of SO2 emissions in total natural gas use are due to residential heating. The PM emission rate resulting from the use of natural gas in industries is 86% and the NOx emission rate is 60%, which is higher than the amount of emissions originating from residences. From 2014 to 2019, the increase in the use of natural gas in the city and the decrease in the amount of coal use resulted in a decrease in PM10 concentrations, while other factors other than natural gas and coal use had a significant effect on SO2 concentrations, and finally, the general increase in NO2 and NOx from year to year was the result of natural gas use. It was concluded that the contribution was high.
Benzer Tezler
- 8. sınıf öğrencilerinin enerji sorunları ve yenilenebilir enerji kaynaklarına ilişkin algılarının bilim karikatürleri aracılığıyla incelenmesi
Investigating eight grade students' perceptions related with energy problems and renewable energy sources by means of science cartoons
TUBA YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimErciyes Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UĞUR BÜYÜK
- İçme sularından uçucu organik maddelerin giderilebilirliğinin araştırılması
A Study about removal of volatile organic compounds from drinking water
ECE KAYSERİLİ
- Kayseri ili hava kirliliği parametrelerinin özelleştirilmiş makine öğrenmesi metodu ile tahmini
Prediction of air pollution parameters in Kayseri province with customized machine learning methods
HİKMET COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Çevre MühendisliğiErciyes ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞÜKRÜ TANER AZGIN
- Kayseri ili için alansal kaynaklı emisyon envanteri
Areal source emission inventory for the province of Kayseri
DİLŞAD APAYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Çevre MühendisliğiErciyes ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FİLİZ DADAŞER ÇELİK
- Kayseri ili baz alınarak enerji, gürültü ve hava kirliliği haritalarının coğrafi bilgi sistemi yardımıyla oluşturulması ve analizi
The formation and analysis of the energy, noise and air pollution maps through the geographic information system based on province of Kayseri
ALİ SERDAR KARABAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Jeodezi ve FotogrametriErciyes ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. H. MUSTAFA PALANCIOĞLU