Osmanlı Rüsûmat Müşaviri Sir Richard Crawford (1909-1914)
Ottoman Customs' Adsiver Sir Richard Crawford (1909-1914)
- Tez No: 704356
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TÜLAY ERCOŞKUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
1914 tarihli Rüsûmat Salnamesi'ne göre, gümrüklerin tarihinde kuruluştan Tanzimat'a kadar olan dönem birinci devre, Tanzimat'tan Rüsûmat Emaneti'nin kuruluşuna kadar olan süreç ikinci devre ve Beyanname usulüne geçişle 1909 yılında üçüncü devre başlamaktaydı. Osmanlı'da gümrüklerde Beyanname sistemini getiren kişi Birleşik Krallıkta Gümrük Kurulu üyesi olarak görevde bulunan Sir Richard Crawford'tı (1863-1919). Rüsûmat Emaneti'nin tensik ve ıslahı için Rüsûmat Emaneti Müşaviri unvanıyla, 25 Ocak 1909 yılında İstanbul'a gelmişti. Ocak 1909 – Mayıs 1911 tarihleri arasında, aralıksız bir şekilde görevini sürdürmüştü. 1911 yılında mevcut görevine ek olarak Devleti Osmaniyye Umur-u Maliye ve İktisadiyye Müşaviri unvanı almıştı. Gümrükler konusunda tecrübesinin yanı sıra istatistik için nadir bir yeteneğe sahip iyi bir istatistikçi olan Richard Crawford, gümrük hizmetlerini istatistiki verimlilik temelinde yeniden yapılandırmıştı. 1909-1914 yılları arasında gümrüklerde gerçekleştirmiş olduğu yeniliklerde, eşyaların değerinin biçilmesi takdir-i kıymetinde ve denetlenmesinde yeni bir sistem kurmuştu; vergi matrahının daha somut verilere dayanarak hesaplanmasına yönelik Beyanname usulünü getirmiş, merkez gümrük yönetiminin personelini yeniden yapılandırmış ve İstanbul'daki gümrük hamalları için yeni düzenlemeler yapmıştı. Dolandırıcılık ve sahtekârlığın önüne geçebilmek için gümrük idarelerinde kara liste yayımlanmaya başlanmıştı. Gümrük idaresi personelinin yeniden yapılandırılmasının amacı gümrük hizmetlerinin örgütsel bünyesini sadeleştirmek ve maliyetleri azaltmaktı. Dolayısıyla devletin önemli gelir kalemlerinden biri olan gümrük gelirlerini arttırmaktı. Gümrük memurlarının görevlerini tespit etmiş, maaşlarını kararlaştırmış, çalışma saatleri ve yıllık izinle ilgili yeni düzenlemeler tasarlamıştı. Beyanname sistemini anlattığı Rüsûmat Memurlar Mektebi'nde, müstakbel görevlilere atanmalarından önce İngiliz gümrük sistemi hakkında dersler veriyordu ve bu temelde Osmanlı İmparatorluğu'nda gümrük hizmetlerinin nasıl çalışması gerektiğini öğretiyordu. Bu çalışmada, Osmanlı Rüsûmat müşaviri olan İngiliz Sir Richard Crawford'ın, İstanbul'a vardığı tarih 25 Ocak 1909'dan ülkesine döndüğü Kasım 1914 tarihinde kadar geçen görev süresinde gümrüklerde yapmış olduğu yenilikler ele alınmıştır. Gümrüklerin 20. yüzyıl başlarında geçirdiği dönüşüm ve çağdaş bir kurum haline gelmesinde Sir Richard Crawford'un katkıları ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
According to 1914 dated Ottoman customs yearbook, the history of Ottoman customs can be divided in three spans of time: the first period spans from establishment to proclamation of Tanzimat decree; second period covers proclamation of Tanzimat to foundation of Ottoman customs' administration (Rüsûmat Emaneti) and the third period starts with the initiation of customs declaration form in 1909. Sir Richard Crawford (1863-1919) who served as Commissioner of Customs in Britain, introduced for the first-time customs declaration form in Ottoman customs. He was brought to Istanbul in 25th January, 1909 with the aim of reorganize and modernize the customs and he served as Ottoman Customs Administration's Adviser. He continued his employment incessantly from January 1909 to May 1911 when he was given the title of 'Adviser of Ottoman States' financial affairs and economy'. Alongside his experience on customs, he was conversant statistician who had an aptitude for statistic, he reformed and reconstructed customs services in the basis of statistical efficiency. Between 1909 and 1914 he carried out reforms at customs as valuation and inspection of things, introduced Declaration form at customs for the calculating the tax base based on more concrete data, reorganized customs' administration employees and made new arrangements for porterage services in Istanbul, to further prevent fraud and dishonesty introduced 'blacklists' in all customs houses. The aim of Reorganization of central custom administration personnel was to simplify the services' organizational composition and cut costs. Therefore, to increase customs' revenue which was one of important revenue sources of the state. He specified each post, fixed their salaries, drafted new regulations for working hours and annual leave. Crawford also provided lectures in Rüsûmat Memurlar Mektebi, which was institutionalized by him, on customs' declaration to future officials on the British custom system and on this basis, he initiated how the service should work in the Ottoman Empire. In this study, Ottoman Customs' Adviser British Sir Richard Crawford's reforms will be considered from his arrival to Istanbul on 25 January 1909 to his return to his country on November, 1914. His contribution and role will be put forth as foreign adviser in customs reformation and reorganization and its transformation and becoming a contemporary institution in the early 20th century.
Benzer Tezler
- 1330 tarihli Rusumat Salnamesi'ne göre Osmanlı gümrükleri
Ottoman customs according to the Rusumat Salnamesi 1330
AYŞE AMİNE KIZILTOPRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
MaliyeMarmara ÜniversitesiOrtadoğu İktisadı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM MURAT BOZKURT
- Osmanlı maliyesinde süreklilik ve değişim: Rüsûmât emâneti
Continuity and change in the Ottoman finance: Rüsumat emaneti
ASLİHAN NAKİBOĞLU
- Müstakimzade Süleyman Saadeddin'in Devhatü'l-Meşâyih Osmanlı Şeyhü'l-İslamlarının Biyografileri adlı eserinin transkipsiyon ve değerlendirilmesi
An analysis and transcription of Müstakimzade Süleyman Saadeddin's Devhâtü'l-Meşâyih Bi̇ograpghies of ottoman Seyhü'l-İslams
ALPER YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
TarihMustafa Kemal ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAYDAR ÇORUH
- Balkan Harbinden Kurtuluş Savaşına Türk deniz stratejisi
Turkish naval strategy from Balkan Wars to Independence War
BÜLENT DONBALOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
DenizcilikGebze Yüksek Teknoloji EnstitüsüStrateji Bilimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ. CEMAL ZEHİR
- 1918-1938 yılları arası Türk gümrük sistemi
Turkish customs system between 1918-1938
MEHTAP KEÇE
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonomiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN KUBİLAY GÜL