Soğuk savaş sonrası Güney Kafkasya siysetinde Amerikan faktörü
American factor in post-cold war South Caucasian politics
- Tez No: 705521
- Danışmanlar: PROF. DR. NASUH USLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: ABD, Güney Kafkasya, Rusya, uluslararası terörizm, jeopolitik rekabet, enerji kaynakları, USA, South Caucasus, Russia, international terrorism, geopolitical competition, energy sources
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırıkkale Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 148
Özet
Sovyetler Birliği'nin dağılması ile ABD'nin tek süper güç konumuna yerleşmesi onu dünyanın her bölgesine yönelik politika geliştirmek durumunda bırakmıştır. İki kutuplu sistemin yıkılmasıyla Güney Kafkasya bölgesinde oluşan konjonktür Azerbaycan-Ermenistan arasında Dağlık Karabağ sorununu ve Gürcistan'ın toprak bütünlüğü sorununu (Abhazya, Güney Osetya, Acaristan) ortaya çıkarmış, bu bağlamda bölge istikrarsız bir yapı oluşturmuştur. ABD-Güney Kafkasya ilişkilerinin ilk dönemini, Washington yönetiminin bölge ülkelerinin bağımsızlıklarının pekiştirilmesi, demokratikleşmesi ve uluslararası sisteme entegrasyonu için verdiği destek şekillendirmiştir. Hazar Havzasında yeni hidrokarbon yataklarının bulunması bölgenin ekonomik yönünü ön plana çıkarmıştır. 11 Eylül 2001 sonrasında ise Amerikan yönetimi için uluslararası terörizm ve küresel güvenlik önem kazanmış bu bağlamda Rusya ile belli ölçüde ittifak kurulmuştur. Ancak enerji güvenliği, füze kalkanı, NATO'nun genişlemesi çerçevesinde Gürcistan'a üyelik sözünün verilmesi Rusya ile kurulan ittifakın bozulacağı sinyallerini vermiştir. ABD'nin bölge ülkeleri ile ilişkilerini geliştirmesi ve NATO'ya üyelik sözünün verilmesinden duyduğu rahatsızlığı her platformda dile getiren Rusya, 2008 Gürcistan savaşı ile Batı'nın bölge üzerinde etki alanına nüfuz etme girişimlerine karşılık verme imkânı bulmuştur. Dolayısıyla 2008 Rusya-Gürcistan savaşı ABD'nin Güney Kafkasya üzerindeki siyasi etkinliğinin dar sınırlar içerisinde kaldığını göstermiş, bu çerçevede ABD'nin Rusya ile jeopolitik rekabetteki limitleri ve bölgedeki çatışmaların çözümüne sağlayabileceği katkıların yetersizliği ortaya çıkmıştır. Ayrıca savaş Amerikan yönetiminin, Güney Kafkasya devletleri için bölge de Rusya'yı göz ardı etmeyeceğini göstermiştir. Obama döneminin ilk dört yılında ise Güney Kafkasya bölgesinin önemli olduğu belirtilmiş fakat uluslararası terörizm, enerji akışının güvenliği gibi konularda Rusya'nın vereceği desteğin altı çizilmiştir. ABD'nin Güney Kafkasya politikası genel olarak; bölge ülkeleriyle ekonomik, siyasi, askeri ilişkileri geliştirerek hegemonyasını tesis etmek, uluslararası terörizmle mücadele çerçevesinde ilişkileri derinleştirmek, Hazar Havzası enerji kaynaklarını ulaştırılmasında Rusya ve İran'ı devre dışı bırakmak şeklinde ifade edilebilir.
Özet (Çeviri)
Becoming the only superpower of the world with the disintegration of the Soviet Union forced the United States to develop policies towards every every part of the world. The conditions which appeared in The South Caucasus with the end of the bipolar world system created the questions of Nagorno Karabakh and the integrity of Georgia (Abhazia, South Ossetia, Adjaria). İn the first period of the U.S.-South Caucasus relations, The United States tried to strengthen the independence of the regional countries and worked for their democratization and their integration into the world system. Meanwhile, the rich hydro-carbon sourches of the region made economically important fort he USA. In the post- September 11 period, fighting against international terrorism and ensuring global securtiy, which were vital issues for the United States, encouraged American leaders to cooperate with Russia. However, such issues as energy security, misilse shiled, the expansion of NATO and the possibility of Georgia's membership in NATO gave the signals that U.S-Russian relations would deteriorate. Russia, who had expressed her uneasiness on the USA's relations with the regional countries and the possibilty of Georgia's NATO membership, tried to show by attaching Georgia in 2008 that she would resist The American efforts of establishing influence in the region. The Russian attack in Georgia demonstrated the limits of the USA's political influence in South Caucasus with this war, the limitations of the United States in her geopolitical competition with Russia and in her capability of solving regional problems, also become apparent. İn addition, the war made the American leaders understand that they could not ignore Russia's for the sake of having good relations with the regional countries. İn the first period of the Obama administratiton, the importance of the South Caucasus was emphasised but Russia's support for the fight against terrorism and the energy securty was also underlined. The USA's South Caucasian policy can be summarized as establishing influence in the region by improving economic, political and security relations with the regional countries; having strong contacts with the regional countries in the fight against terrorism; and excluding Russia and Iran in transporting energy sources of the Caspian basin to the of the world.
Benzer Tezler
- 1990 sonrası dönemde Güney Kafkasya'da yaşanan gelişmeler: Aktörlerin güvenlik anlayışlarının neorealizm çerçevesinde analizi
Developments in the South Caucasus in the post-1990 period: An analysis of the actors' understanding of security within the framework of neorealism
OSMAN GÜNDÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Uluslararası İlişkilerSakarya ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBEL AKGÜN
- Soğuk savaş sonrası dönemde Güney Kafkasya'da küresel rekabet
Global competition in the Southern Saucasus in the post cold war era
MERYEM ŞAHBAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Uluslararası İlişkilerSelçuk ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DEMET ŞEFİKA MANGIR
- Soğuk savaş sonrası süreçte Türkiye'nin Güney Kafkasya'ya yönelik dış politika açılımları
Turkey's foreign affairs expansions towards south caucasus at post-cold war era
BİROL ŞAL
Doktora
Türkçe
2009
Uluslararası İlişkilerMarmara ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
PROF. DR. JALE CİVELEK
- Soğuk savaş sonrası iran'ın Güney Kagkasya politikası
Iran?s foreign policy througth it?s South Caucasus policy after the cold war, master thesis
EMİL VELİYEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Uluslararası İlişkilerAnkara ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ERSİN ONULDURAN
- Soğuk savaş sonrası Türkiye ve İran'ın Güney Kafkasya politikaları
After the cold war Turkey Iran's South caucasus policy
BUKET YEMEN KADİMOĞULLARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Uluslararası İlişkilerUfuk ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YELDA ONGUN