İllet sebebi olarak ıztırâb (Tirmizî'nin el-'İlelü'l-Kebîr'i özelinde)
Idtirab: As a cause of illah (On the basis of Tirmidhî's al-'İlal al-Kabîr)
- Tez No: 707349
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ RAHİLE KIZILKAYA YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hadis Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Hadis ilminde illet, hadislerin sıhhatini zedeleyen gizli kusurları ifade eden bir kavramdır. Hadislerin gizli kusurlarını inceleyen ilme de ilelü'l hadîs adı verilmiştir. İlletin birçok sebebi vardır, bunlardan biri de ıztırâb'tır. Iztırâb terim olarak, özellikleri açısından birbirine eşit durumda olan hadislerin birinin diğerine tercih edilemeyecek veya birbirleriyle uzlaştırılamayacak derecede aykırı olmasını ifade etmekte ve bu tür hadislere de muztarib hadis denilmektir. Iztırâb kavramının, illet sebebi olarak ele alındığı bu çalışmada Tirmizî'nin el-'İlelü'l-kebîr'i özelinde kavramın erken dönemdeki kullanımları, ıztırâbla muallel hadislerin nasıl değerlendirildiği ve ıztırâba yol açan sebepler incelenmiştir. Çalışma giriş, iki ana bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Girişte konu, amaç, metot ve kaynaklar hakkında tanıtıcı mahiyette genel bilgiler verilmiştir. Birinci Bölüm'de illetin tanımından ve çeşitlerinden hadis usulü eserleri ve ilel literatürü çerçevesinde bahsedilmiş ve illet sebeplerinden biri olan ıztırâb ve muztarib hadis kavramları yine bu çerçevede ele alınmıştır. Ardından Tirmizî ve eseri hakkında kısaca bilgi verilmiştir. Çalışmanın esas kısmını teşkil eden İkinci Bölüm'de ise erken dönem ilel eserlerinden biri olan Tirmizî'nin el-'İlelü'l-kebîr'inde ıztırâb sebebiyle illetli sayılan hadisler tespit edilmiştir. Tespit edilen hadislerin tahrîc ve tahlili yapılmış ve münekkid muhaddislerin değerlendirmeleri aracılığıyla ıztırâbla illetli sayılma sebepleri incelenmiştir. Sonuç bölümünde ise ulaşılan bulgular üzerinden bir değerlendirmede bulunulmuştur. Netice olarak bir hadisin ıztırâbla muallel olma sebeplerini el-'İlelü'l-kebîr gibi erken dönem bir eser çerçevesinde ele alan bu çalışma, ıztırâb kavramının mütekaddim dönem kullanımlarını pratik bir zeminde görme imkanını sunmayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
The ratio legis (illah), also known as“the effective cause”in the science of Hadith is a concept which expresses hidden flaws damaging the authenticity of hadiths. The science that examines the hidden flaws in hadiths is also called Ilal al-hadith. There are many reasons among the causes of illah. Idtirab is one of them. The term idtirab refers to the hadiths which are equal in terms of properties, characteristics, yet they cannot be preferred or reconciled with one another, and such hadiths are called“Mudtarib hadith”. In this dissertation, where the concept of idtirab is considered as the cause of illah, the early usage of the concept of idtirab with the examples of mudtarib hadiths studied in Tirmidhi's al-Ilal al-kabîr, and how the hadiths associated with idtirab were evaluated and the reasons leading to the idtirab has been examined. This study consists of four parts, these are introduction part, two main parts and conclusion part. In the introduction part, a general information about the subject and sources has been given. In the first part, the definition and the types of illah in the works of hadith have been mentioned, and the concepts of idtirab and mudtarib hadith, which are the reasons of illah, have been examined within the framework of the hadith method and ilel literature. In the second part, which is the main part of the study, the hadiths that are regarded as illiterate due to ızdırab have been determined and analyzed in al-Ilal al-kabîr, one of the early works of Tirmidhî. The tahrij and analysis of the detected hadiths have been made and the reasons for being considered illah due to ıztırâb have been discussed, and the evaluations of the munaqqıd muhaddiths about the determined hadiths have been comparatively examined. In the conclusion, an evaluation has been made on the findings. As a result, this dissertation, which deals with the reasons why a hadith is related to ıztırâb, within the framework of an early period work like al-'Ilelü'l-kebir, aims to provide the opportunity to see the pre-existing uses of the concept of ıztırâb on a practical basis.
Benzer Tezler
- İllet sebebi olarak teferrüd el-İlelü'l-Kebîr özelinde
Tafarrud as a cause of illah on the basis of 'Ilal al-Tirmidhî al-Kabîr
AYŞE GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Dinİstanbul 29 Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YÜCEL
- Tecrîdü'l- itikad ve şerhlerinde illiyet problemi
The problem of causation in tecrîdü'l- itikad annotations
ÖMER KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
FelsefeAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT DEMİRKOL
- Hadisleri anlama yöntemi olarak esbâb-ı vurûd
Esbâb-i vurûd as a method of understanding hadith
İBRAHİM SAYLAN
Doktora
Türkçe
2019
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENBİYA YILDIRIM
- İslam borçlar hukukunda zararın akitlere etkisi: Hanefî mezhebi örneği
The effect of damages on contracts in Islamic law of obligations: Hanafi sect example
SEYFULLAH KARA
Doktora
Türkçe
2023
DinRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN HAÇKALI
- أسباب ورود الحديث ودراسة تصريحات ابن حبان لها في عناوين صحيحه
Esbâbü Vürüdü'l-Hadis ve İbn Hibbân'ın Sahih'ninde sebebe-i vürüd ile ilgili verdiği bilgilerin incelemesi / Asbab al-Wurud of Hadith and the case study on The Ibn Hibban's itemisation of Asbab al-Wurud in each section of his book 'Sahih'
MUSA NASSAN
Yüksek Lisans
Arapça
2021
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ATAULLAH ŞAHYAR