Covid-19 salgını'nda görev alan sağlık çalışanlarında travma sonrası stres belirtileri, depresif belirtiler ve tükenmişlik belirtilerinin yordayıcısı olarak belirsizliğe tahammülsüzlük, algılanan tehdit boyutu ve duygusal emek değişkenlerinin rolünün incelenmesi
Examining the role of intolerance of uncertainty, perceived threat dimension and emotional labor variables as predictors of post-traumatic stress symptoms, depressive symptoms and burnout symptoms in healthcare workers working in the Covid-19 outbreak
- Tez No: 707574
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEDAT IŞIKLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Sağlık Kurumları Yönetimi, Psychology, Health Care Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 221
Özet
Bu tez çalışmasında COVID-19 Salgını'nda görev alan sağlık çalışanlarının travma sonrası stres belirtileri, depresif belirtiler ve tükenmişlik belirtileri göstermelerinde demografik, salgına ilişkin ve psikolojik değişkenlerin yordayıcı rolü incelenmiştir. Araştırma için 202 kadın (%58.4), 144 erkek (%41.6) olmak üzere 19-66 (Ort = 34.6, ss = 9.0) yaş aralığında 346 katılımcıdan veri toplanmıştır. Anket setini Demografik Bilgi Formu, Olay Etkisi Ölçeği-R, Beck Depresyon Envanteri, Maslach Tükenmişlik Ölçeği, Duygusal Emek Ölçeği, Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği ve algılanan tehdit boyutu için bazı anket soruları oluşturmuştur. Bağımlı değişkenlerin belirti düzeyini belirlemek amacıyla betimleyici analizler yapılmıştır. Sonrasında, demografik, salgına ilişkin ve psikolojik bağımsız değişkenlerin travma sonrası stres, depresif ve tükenmişlik belirti düzeyleriyle ilişkisi Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı Analizi ile incelenmiştir. Travma sonrası stres, depresif ve tükenmişlik belirti düzeylerini anlamlı olarak yordayan değişkenleri incelemek amacıyla bir dizi Hiyerarşik Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi yürütülmüştür. Araştırmadaki katılımcıların %58'i yüksek travma sonrası stres, %45'i yüksek depresif belirtiler, %26'sı yüksek duygusal tükenme, %26'sı yüksek duyarsızlaşma ve %65'i düşük kişisel başarı belirti düzeylerine sahip bulunmuştur. Ayrıca, genç olmak, erkek olmak, ön safta göre almak, kronik bir rahatsızlığa sahip olmak, sağlık sistemine güvenin azalması, düzenli görülen tedavinin aksaması, ev halkıyla ilişkilerin bozulması, COVID-19 haberlerini günlük takip etme süresinin artması ve meslek nedeniyle maruz kalınan ayrımcılık deneyiminin travma sonrası stres, depresif veya tükenmişlik belirti düzeylerini yordadığı görülmüştür. Psikolojik değişkenlerden belirsizliğe tahammülsüzlüğün İleriye Yönelik Kaygı alt boyutunun Kaçınma, Girici Düşünce, Duygusal Tükenme ve Duyarsızlaşma alt boyutlarını; Engelleyici Kaygı alt boyutunun Girici Düşünce ve Aşırı Uyarılmışlık alt boyutlarını; duygusal emeğin alt boyutlarından Sahte Duygular alt boyutunun tüm sonuç değişkenlerini (Kişisel Başarı alt boyutu hariç); Gizlenen Duygular alt boyutunun Kaçınma ve düşük Kişisel Başarı alt boyutlarını; Derinlemesine Eylem boyutunun yüksek Kişisel Başarı alt boyutunu ve son olarak COVID-19 Tehdit Algısı toplam puanının tüm bağımlı değişkenleri ve alt boyutlarını (düşük Kişisel Başarı) yordadığı bulunmuştur. Anahtar Sözcükler COVID-19 Salgını, sağlık çalışanı, travma sonrası stres belirtileri, depresif belirtiler, tükenmişlik belirtileri
Özet (Çeviri)
In this thesis, the predictive role of demographic, outbreak-related and psychological variables on the post-traumatic stress, depressive, and burnout symptoms of healthcare workers involved in the COVID-19 Outbreak was examined. For the research, data were collected from 346 participants, 202 women (58.4%) and 144 men (41.6%), aged between 19-66 (M = 34.6, SD = 9.0). The questionnaire set consisted of Demographic Information Form, Event Effect Scale-R, Beck Depression Inventory, Maslach Burnout Scale, Emotional Labor Scale, Intolerance of Uncertainty Scale, and some survey questions for perceived threat dimension. Descriptive analyzes were conducted to determine the symptom level of dependent variables. Afterwards, the relationship between demographic, outbreak-related, and psychological independent variables and post-traumatic stress, depressive, and burnout symptom levels was examined by Pearson Product-Moment Correlation Coefficient Analysis. A series of Hierarchical Multiple Linear Regression Analyzes was conducted to examine the variables that significantly predicted post-traumatic stress, depressive and burnout symptom levels. It was found that 58% of the participants in the study had high post-traumatic stress, 45% high depressive symptoms, 26% high emotional exhaustion, 26% high depersonalization and 65% low personal achievement symptom levels. In addition, being young, being male, being in the front line, having a chronic illness, decreased trust in the health system, delay/termination of regular treatment, problematic relations with households, increased daily follow-up time for COVID-19 news, and discrimination due to occupation predicted post-traumatic stress, depressive or burnout symptom levels. Among the psychological variables, Prospective Anxiety subdimension of intolerance of uncertainty predicted Avoidance, Intrusion, Emotional Exhaustion and Depersonalization; Inhibitory Anxiety predicted Intrusion and Hyperarousal; False Feelings subdimension of Emotional Labor predicted all outcome variables (except for the Personal Achievement sub-dimension); Hidden Emotions predicted Avoidance and low Personal Achievement; Deep Surface Acting predicted high Personal Achievement, and finally, COVID19 Threat Perception total score predicted all dependent variables (low Personal Achievement). Keywords COVID-19 Outbreak, healthcare worker, post-traumatic stress symptoms, depressive symptoms, burnout symptoms
Benzer Tezler
- COVID-19 pandemi (Mart 2020-Aralık 2021) döneminde İstanbul İli 3.basamak hastanelerde çalışmakta olan aile hekimi asistanlarında tükenmişlik sendromu sıklığının araştırılması
Investigation of the frequency of burnout syndrome in Family physician assistants working in İstanbul 3RD stage hospitals during the COVID-19 pandemic (March 2020-Dec 2021) period
ZEYNEP TEKDEMİR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA REŞAT DABAK
- Covıd 19 salgınında sağlık çalışmalarına katılımda halkın gönüllülük düzeyini belirleme: Gümüşhane ili örneği
Determining the level of volunteerism of the public in participating in health studies in the Covid 19 outbreak: The example of Gümüşhane province
SELVİ YOLALAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halk SağlığıGümüşhane ÜniversitesiAfet Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEVİL CENGİZ
- COVID-19 pandemisinin kadın sağlık çalışanları üzerindeki etkileri, hastalığı anlamlandırma ve salgınla başa çıkmadaki süreçleri üzerine nitel bir çalışma
A qualitative study on the effects of COVID-19 pandemic on women healthcare professionals, interpretation of ilness and coping proceses
SONNUR YAZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ULVİ MEHMEDOĞLU
- COVID-19 salgını döneminde sağlık çalışanlarının yaşadığı stres durumu üzerine keşfedici bir araştırma: Balıkesir ili İvrindi ilçesi örneği
An exploratory study on the stress off health workers during the COVID-19 epidemic: Balıkesir province İvrindi district case
BÜŞRA ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk SağlığıÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiDisiplinlerarası Afet Eğitimi ve Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EBRU CAYMAZ
- COVİD-19 tanısı ile Hacettepe Üniversitesi erişkin hastanesinde izlenen hastaların hastalık ile ilgili risk algıları ve yaşam tarzı değişikliği planlarının değerlendirilmesi
Evaluation of disease-related risk perceptions and lifestyle change plans of patients followed up at Hacettepe University adult hospital with the diagnosis of COVİD-19
KAMIL ZARNISHANOV
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
İç HastalıklarıHacettepe Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLAY SAİN GÜVEN
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURSEL ÇALIK BAŞARAN