Geri Dön

Mevlevi tarikat kültüründe kıyafetler ve sembolik anlamları

Başlık çevirisi mevcut değil.

  1. Tez No: 707942
  2. Yazar: MEHLİKA ORAKÇIOĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ADNAN TEPECİK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Güzel Sanatlar, Sanat Tarihi, Fine Arts, Art History
  6. Anahtar Kelimeler: Mevlânâ, Mevlevilik, Sema, Mevlevi kıyafetleri, Mevlevi sembolleri, Mevlânâ, Mevlevism, Sema, Mevlevi Clothes, Mevlevi Symbols
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Başkent Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tekstil ve Moda Tasarımı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Moda Tasarımı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 96

Özet

Bu araştırmada, Mevlevi tarikat kültüründeki kıyafet ve sembolik anlamları incelenmiştir. Kıyafetlerin tarihi geçmişi, Osmanlı dönemi minyatürlerinden ve yabancı ressamların tablolarından yola çıkarak bu çalışma yürütülmüş, Mevlevîlik tarikatı tarihi, Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî'den 1925 yılında tekkelerin kapatılışına kadar olan süre araştırılmıştır. Mevlevi tarihi ile birlikte kıyafet tarihi incelendikten sonra bu araştırmanın amacı olan ve Mevlevi dervişleri tarafından kullanılan kıyafetlerin sembolik anlamları kaynaklardan ve bilirkişilerin yardımı ile detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Bu amaca ulaşmak için, Mevlevi tarikat kültürünün ayrılmaz bir parçası olan Mevlevi dergâhlarındaki, sema ayinlerinde ve sema ayinindeki müzisyenlerin kullanmış olduğu müzik aletlerindeki semboller de incelenmiştir. Mevlevi kıyafetlerini kapsayan araştırmanın sonunda bu benzersiz kıyafetlerin birçok sembolik anlam içerdiği çalışmada bulgularla ortaya konulmuştur. Bu bulgulara göre Mevlevi kıyafetleri olan sikke, tennure, hırka, elifî nemed, deste-gül, destar giydikleri ve ayrıca sikkenin üstüne istiva çektikleri görülmüştür. Sembolik bulgulara göre sikkenin bir Mevlevi tacı olup nefsin mezar taşını, tennurenin kefeni, hırkanın nefsin mezarını, elifî nemedin Allah'ın birliğini, deste-gülün taze gül demetlerinden oluşan ilkbaharı, istivanın ise erişilen makam ve mevkii simgelediği anlaşılır. Ayrıca semahanenin kâinatı, sema ayininin ayakta Allah'a ulaşmak için onun aşkıyla dönerek yapılan bir zikir olduğu ve yeniden doğuşu simgelediği ve müzik aletlerinin de semaya eşlik ederek bu aşkı coşturduğunu simgesel olarak görmekteyiz. Osmanlı'nın son dönemlerinde Osmanlı sultanlarını, yabancı gezginleri ve ressamları etkisi altına alan Mevlevilik ve sema ayinleri günümüzde de uluslararası bilinirlik kazanmış olup, farklı millet, kültür ve dinlerin ilgisini çekmektedir.

Özet (Çeviri)

In this research, the cultural meaning of the clothes and the various symbolic meanings behind the culture of the Mevlevi order were analysed. Based on the historical background of clothes, miniatures of the Ottoman period and the paintings of foreign painters, this study was carried out, and the history of the Mevlevi order, starting from the period of Mevlânâ Celâleddîni Rûmî to the closing of the dervish lodges in 1925, was investigated. After examining the history of Mevlevi and the history of clothing, the clothes used by the Mevlevi dervishes and their symbolic meanings, which is the purpose of this research, are later discussed in detail with the help of sources and experts. In order to achieve this aim, the symbols on the musical instruments used by the musicians in the Mevlevi lodges, the sema rituals and the sema rituals, which are an integral part of the Mevlevi cult culture, were examined. At the end of this research, which includes Mevlevi clothing, it has been revealed by the findings in this study that these unique clothes contain many symbolic meanings. According to these findings, it was seen that they wore“sikke”,“tennure”, cardigan,“elifî nemed”,“deste-gül”,“destar”, which are Mevlevi attire, and also drew istiva on the sikke. According to the symbolic findings, the“sikke”is a Mevlevi crown and represents the tombstone of the worldly urges and desires (nefis), the tennurenin represents shroud, the cardigan is the garve of the worldly desires, the belt (elifî nemedin) represents the belief in the oneness of Allah (God), The“deste-gül”symbolizes spring with bouquets of fresh roses. It is understood that“istiva”symbolizes the rank and position reached. In addition, the“semahane”(where the act of sema is conducted) represents the universe, the sema ritual is a dhikr done standing up to reach Allah, turning with the love for Allah and its seen as a symbol that symbolizes rebirth and the musical instruments accompany this ritual by exhilarating this love. The Ottoman sultans of the last periods of the Ottoman Empire, the Mevlevi and sema rituals, has captivated foreign travelers and painters and has gained international recognition and appreciation still in the current time that attracts different folks, cultures and religions.

Benzer Tezler

  1. Divan edebiyatında Mevlevilik etkisi ve Mevlevi şairler

    Impression of Mawlawiyya in the Turkish classical poetry

    NİLGÜN AÇIK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Türk Dili ve EdebiyatıGazi Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA İSEN

  2. Mehmed Sıdkı Esif Dede'nin hayatı ve O'nun Dîvânındaki tasavvuf anlayışı

    The life of Mehmed Sıdkı Esif Grandfather and the understanding of mysticism in his divan

    MERYEM SOYGÜR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinKütahya Dumlupınar Üniversitesi

    Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. SELAMİ ERDOĞAN

  3. Keçecizade İzzet Molla'nın Bahar-ı Efkar adlı Divanında Mevlana ve mevleviliğe dair unsurlar

    The elements of Mevlana and maulawi in Keçecizade İzzet Molla's Bahar-ı Efkar of Council

    İLKNUR ARSLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Türk Dili ve EdebiyatıSakarya Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OZAN YILMAZ

  4. Bursa Türk İslam Eserleri Müzesi'ndeki tarikat eşyaları

    The sect goods in Bursa Turkish and Islamic Arts Museum

    ÖZGE YÜCE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Sanat TarihiÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SEMİHA ALTIER

  5. Esrar Dede Divanı'nda din ve tasavvuf

    Religion and sufism in the Divan of Esrar Dede

    CEYLAN KAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Türk Dili ve EdebiyatıBayburt Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ RUKEN KARADUMAN