Kültür endüstrisi ve otoritaryen irrasyonalizm bağlamlarında Vatan Gazetesi astroloji köşelerinin incelenmesi (1957)
An examination of Vatan Newspaper's astrology columns in the contexts of culture industry and authoritarian irrationalism (1957)
- Tez No: 708375
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÇAĞLA KUBİLAY KAMİLOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Gazetecilik, Psikoloji, Sosyoloji, Journalism, Psychology, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Astroloji, astroloji köşeleri, okültizm, spiritüalizm, ideoloji, kültür endüstrisi, popüler kültür, otoritaryen irrasyonalizm, postmodernizm, psikanaliz, Astrology, astrology columns, occultism, spiritualism, ideology, culture industry, popular culture, authoritarian irrationalism, postmodernism, psychoanalysis
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gazetecilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 161
Özet
Tarihin en eski dönemlerinden beri astroloji gibi pek çok okültist eğilim toplumda varlık bulmuştur. Bu yapılar, Aydınlanma sonrasında da silinmemiş olup özellikle tekelci kapitalizme ve çağdaş kültüre eklemlenmiştir. Bu çalışmada astroloji fenomeni, Theodor W. Adorno'nun kültür endüstrisi ve otoritaryen irrasyonalizm tezleri bağlamlarında irdelenmiştir. Geç kapitalist toplumda bireylerin boş zamanına hükmeden, endüstri üzerinde yükselen sahte bir kültür ile ilişkili olması nedeniyle kültür endüstrisi bağlamında değerlendirilmiştir. Modern toplumun tehditkâr ve opak yapısının yarattığı kaygıya karşı bireylerin güvenlik arayışı ile paranoyakça yöneldiği otoriter bir tahakküm formu olması nedeniyle de otoritaryen irrasyonalizm bağlamında ele alınmıştır. Çalışmada 1957 tarihli Vatan gazetesinin 1 Ekim ve 31 Aralık arasında yayınlanan astroloji köşelerinden oluşan üç aylık bölümü (91 gün) tematik analiz ve içerik analizi yöntemleri ile incelenmiştir. Yapılan analizde Adorno'nun psikolojik, sosyolojik kuramsal çerçevesinden yararlanılmıştır. Çalışma ile amaçlanan incelenen materyalde sınıf ve cinsiyet bağlamlarında güç ve iktidar ilişkilerinin dolaylı ve/veya dolaysız olarak nasıl işlediğini astroloji köşelerinin yeni yeni ortaya çıktığı 1950'ler Türkiye basınında göstermektir. Çalışmanın sonucunda 1957 Türkiye'sinde incelenen astroloji köşelerinin kapitalist ataerkil sistemi onaylayan ve yeniden üreten muhafazakâr bir kültür endüstrisi aracı oldukları görülmektedir. Ancak astrolojinin otoritaryen irrasyonalizm bağlamında değerlendirilemeyeceğine ve faşizm, totalitaryenizm, Antisemitizm gibi eğilimlerle aynı kategoride ele alınamayacağına ulaşılmıştır. Astroloji, totaliter topluma“göz kırpan”bir fenomen olarak ele alınmamalıdır. Disipliner otoritenin gerilemesiyle güçlenen liberal toplumla bütünleşik çağdaş olumlayıcı ideolojinin bir parçası olarak görülmelidir.
Özet (Çeviri)
Since the earliest periods of history, many occultist tendencies such as astrology have found their presence in society. These structures were not erased after the Enlightenment and were especially articulated in monopolist capitalism and contemporary culture. In the study, the phenomenon of astrology was examined in the context of Theodor W. Adorno's thesis on the culture industry and authoritarian irrationalism. It was evaluated in the context of the culture industry because it is associated with a false culture that rises above the industry, dominating the leisure time of individuals in late capitalist society. It is also discussed in the context of authoritarian irrationalism because it is an authoritarian form of domination in which individuals turn paranoidly in search of security against the anxiety created by the threatening and opaque structure of modern society. In the study, the quarterly section (91 days) of astrology columns published between October 1 and December 31 of Vatan newspaper dated 1957 was examined with thematic analysis and content analysis methods. In the analysis, Theodor W. Adorno's psychological, sociological theoretical framework was used. The study aims to show how power and power relations functioned indirectly and/or directly in class and gender contexts in the Turkish media in the 1950s when astrology columns were newly revealed in the material examined. As a result of the study, it is seen that the astrology columns examined in 1957 Turkey are a conservative culture industry tool that approves and reproduces the capitalist patriarchal system. However, it has been reached that astrology cannot be evaluated in the context of authoritarian irrationalism and cannot be considered in the same category as tendencies such as fascism, totalitarianism, Anti-Semitism. Astrology should not be treated as a“winking”phenomenon to a totalitarian society. It should be seen as part of a contemporary affirmative ideology integrated with a liberal society strengthened by the decline of disciplinary authority.
Benzer Tezler
- Theodor W. Adorno'da özgürlük ve ahlak ilişkisi
The relationship between freedom and morality in Theodor W. Adorno
RIDVAN KARAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
FelsefeVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET CAFER ŞAKAR
- Kültür endüstrisi ve edebiyat dergiciliği: Muhafazakârlığın temel ilkeleri bağlamında sabitfikir (2011-2019)
Culture industry and literary journal: Sabitfikir in the context of conservatism principles (2011-2019)
BETÜL BAYRAKTAR
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıKaradeniz Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLSEREN ÖZDEMİR RİGANELİS
- Kültür endüstrisi ve tiyatro prekaryası
Culture industry and theater precariat
MERYEM SUSEN ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriAkdeniz ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA KOÇANCI
- Kültür endüstrisinin halk kültürüne etkisi: Erzurum doğum uygulamaları örneği
The effect of culture industry on folk culture: Erzurum birth practices example
RUMEYSA MELİHA KANBER
Doktora
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Atatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLHAN ATNUR
- Kültür endüstrisi ve eleştirisinin dijital transformasyonu: Molleindustria üzerine bir analiz
Digital transformation of culture industry and criticism: An analysis on Molleindustria
NESLİHAN YAYLA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İletişim BilimleriOndokuz Mayıs Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. M. NUR ERDEM