Minding the Shop: Zati and the Making of Ottoman Poetry in the First Half of the Sixteenth Century
Dükkâna bakarken: Onaltıncı yüzyılın ilk yarısında zati ve Osmanlı şiirinin oluşumu
- Tez No: 709796
- Danışmanlar: Prof. Dr. ROBERT DANKOFF
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Karşılaştırmalı Edebiyat, Türk Dili ve Edebiyatı, Comparative Literature, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2005
- Dil: İngilizce
- Üniversite: University of Chicago
- Enstitü: Yurtdışı Enstitü
- Ana Bilim Dalı: Beşeri ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ortadoğu Araştırmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 289
Özet
On altıncı yüzyılın ilk yarısı, yüksek İslami kültür geleneğinde yazılan Türk şiirinin hızlı büyümesine tanık olduğu için, Osmanlı şiiri tarihinde yeni bir dönüm noktasıdır. Araştırmacılar bu büyümeyi sarayın himaye faaliyetleri ile bağdaştırdılar. Dolayısıyla sarayla yakından ilişkili olan şairler, dönemin şiiri üzerine yapılan çalışmalarda ön plana çıktı. Bu tek taraflı resimde genellikle gözden kaçan, Türkçedeki yüksek üslup şiirinin saray merkezli bir elitin edebi donanımı olmadığı gerçeğidir. Zati (1471-1546) zamanın önde gelen şairlerinden biriydi. Kökende çizmeci olan Zati, tüccar ve zanaatkarlar arasından çıkan sayısız profesyonel ve amatör şairin en başarılısıydı. Zati'nin vakası birkaç önemli konuyu gündeme getiriyor: Türkçe yüksek üslup şiirleri yazan şairlerin sosyal geçmişleri, eğitimin bu şairlerin ve dinleyicilerinin beğenilerini ve beklentilerini etkilemede ne ölçüde etkili olduğu, farklı edebi ortamlarda ayrıcalıklı şiir türleri ve daha geniş anlamda sarayın herhangi bir yüksek kültür unsurunun oluşumundaki rolü. Araştırmacılar genel olarak bu konuların önemini kabul etseler de şiirsel uygulama ve alımlama üzerindeki etkileri büyük ölçüde keşfedilmemiş durumda. Bu çalışma, Zati'nin eserlerini ve onun şiirsel duruşunu edebi akımlar ve yaşamı boyunca meydana gelen siyasi ve sosyal değişimler bağlamında incelemektedir. Bu çalışmanın temel iddiası, akademik olarak eğitilmiş görevliler olan yeni bir sosyal grubun yükselişinin, standartları belirlemede ve Zati'nin bir şair olarak nasıl değerlendirileceğinde yaşamsal bir rol oynadığıdır. Bu çalışma, eleştirel destek olarak Norbert Elias ve Pierre Bourdieu'nün teorik yazılarından yararlanıyor. Bu çalışmanın gösterdiği gibi, Osmanlı edebiyat ve kültür tarihinde geçerli paradigmaların aksine, ayrı bir Osmanlı şiir kanonunun ayrıntılarıyla oluşmasını on altıncı yüzyılın ortalarına kadar gözlemlemeye başlamayız. Ondan önceki dönem ise Zati'nin kendi eserine de yansıyan, var olan üslupların çokluğu açısından dikkate değerdir.
Özet (Çeviri)
The first half of the sixteenth century marks a seminal period in the history of Ottoman poetry, as it witnessed the rapid growth of Turkish poetry written in the high Islamicate cultural tradition. Scholars have attributed this growth to the patronage activities of the court. Consequently, poets who were closely associated with the court have occupied the foreground of studies on the poetry of the period. Often overlooked in this single-sided picture is the fact that high-style verse in Turkish was not the literary accoutrement of a court-centered elite. One of the leading poets of the time was Zati (1471-1546). A boot maker by origin, Zati was the most accomplished of the numerous professional and amateur poets to emerge from the ranks of merchants and craftsmen. The case of Zati raise several key issues: the social backgrounds of poets who composed high-style verse in Turkish, the degree to which education was a factor in influencing the tastes and expectations of these poets and their audiences, the sorts of poetry privileged in different literary milieus, and more broadly the court's role in any high-cultural formulation. While scholars have generally acknowledged the importance of these issues, their effects on poetic practice and reception remain largely unexplored. This study examines Zati's work and his poetic standing in the context of the literary trends as well as the political and social changes that took place during his lifetime. A central contention of this study is that the rise of a new social group, academically trained functionaries, played a vital part in setting the standards and how Zati was appraised as a poet. For critical support, this study draws on the theoretical writings of Norbert Elias and Pierre Bourdieu. As this study shows, contrary to the prevailing paradigms in Ottoman literary and cultural history, it is not until the middle of the sixteenth century that we begin to observe the elaboration of a distinct Ottoman poetic canon. The period before then is noteworthy for the plurality of styles that existed, which is reflected in Zati's own work.
Benzer Tezler
- Tüketici tercihlerinin yapay sinir ağları yöntemiyle tahmini: Perakende sektöründe bir uygulama
Prediction of consumer preferences by artificial neural networks method: An application in the retail sector
BAHAR ÇELİK
- Akış tipi çizelgeleme problemlerinin çözümü için veri madenciliği tabanlı bir model önerisi
Data mining based model for flowshop scheduling problems
BURCU ÖZCAN
Doktora
Türkçe
2013
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiKocaeli ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPASLAN FIĞLALI
- Perakende endüstrisinde raf alanı yönetimine veri madenciliği esaslı analitik bir yaklaşım
An analytic approach based on data mining to shelf space management in retail industry
TUNCAY ÖZCAN
Doktora
Türkçe
2011
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞAKİR ESNAF
- A simulated based approach to develop new approaches for ?due date assignment? and ?job release? in multi-stage job shops
Çok aşamalı atölye tipi üretim sistemlerinde ?teslim tarihi atama? ve ?sipariş salma? için benzetim tabanlı yeni yaklaşımlar
MUSTAFA GÖÇKEN
Doktora
İngilizce
2009
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGaziantep ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADİL BAYKASOĞLU