Kompulsif satın alma ve bilişsel uyumsuzluk ilişkisi: Bipolar bozukluğu olan tüketiciler üzerine bir araştırma
A study investigating the association between compulsive buying and cognitive dissonance among consumers with bipolar disorder
- Tez No: 712570
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA DEMİRCİ OREL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Tüketicilerin günümüzde ihtiyaçlarından daha fazlasını satın aldıkları, hatta ihtiyaç dışı aşırı alışveriş yaptıkları görülmektedir. Nedeni açıklanamayan, sürekli tekrarlayan takıntılı alışveriş, kompulsif satın alma kavramını ortaya çıkarmıştır. Kompulsif satın alma kontrolsüz ve engellenemez bir alışveriş dürtüsüdür. Öte yandan bipolar bozukluğu olan tüketicilerin de aynı zamanda kompulsif alıcılar olduğu görülmektedir. Bu kişiler, depresif dönemlerinde daha çok satın alma gerçekleştirip, alışverişin kendilerini daha iyi hissettirdiğini inanmaktadırlar. Bipolar bozukluğu olan kişilerin yaptıkları alışverişlerin gerçek ihtiyaçlardan çok dürtüsel olarak yapıldığı bilinmektedir. Bu nedenle, kompulsif satın alma davranışını tetikleyen dışsal faktörlerden kontrolsüz kredi kartı kullanımı ve reklama karşı tutumun kompulsif satın alma davranışı ve davranışın da alışveriş sonrası pişmanlık (bilişsel uyumsuzluk) üzerindeki etkisinin ortaya çıkarılmasının amaçlandığı bu tez çalışmasında, bipolar bozukluğu olan tüketiciler üzerinde bir uygulama gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veriler, Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Polikliniği'nde takip edilen Bipolar Bozukluk tanılı 153 kişiden yüz yüze anket yöntemi ile toplanmıştır. Toplanan verilerin analizinde betimleyici analiz ve basit doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Çalışmada ulaşılan sonuçlara göre kontrolsüz kredi kartı kullanımının ve reklama yönelik tutumun kompulsif satın alma davranışına pozitif yönde; kompulsif satın almanın da alışveriş sonrası pişmanlık üzerinde pozitif yönde etkisi olduğu belirlenmiştir. Bipolar bozukluk tanısı olan kişilerin kompulsif tüketim yaptıkları, bu tüketimin özellikle rasyonel olmayan kredi kartı kullanımından ve reklamlardan etkilendiği belirlenmiştir. Ayrıca kompulsif tüketim yapan bipolar tüketicilerin yaptıkları alışverişten üzüntü ve pişmanlık duydukları da gözlemlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Today, it is seen that consumers buy more than they need, and even make excessive purchases out of necessity. Unexplained, repetitive obsessive shopping has revealed the concept of compulsive buying. Compulsive buying is an uncontrolled and unstoppable shopping urge. On the other hand, it is seen that consumers with bipolar disorder are also compulsive buyers. These people believe that they make more purchases during their depressive periods and that shopping makes them feel better. It is known that the shopping that people with bipolar disorder make, especially during the manic period, are made impulsively rather than real needs. Therefore, in this thesis, it is aimed to reveal the effect of uncontrolled credit card use and attitude towards advertising, which are external factors that trigger this behavior, on compulsive buying behavior of people with bipolar disorder, and the effect of this behavior on post-purchase regret (cognitive dissonance). In the study, data were collected by face-to-face questionnaire method from 153 people with Bipolar Disorder who were followed up in Çukurova University Medical Faculty Hospital, Mental Health and Diseases Polyclinic. Descriptive analysis and simple linear regression analysis were used in the analysis of the collected data. According to the results obtained in the study; uncontrollable credit card usage and attitude towards advertising positively affect compulsive buying behavior; It has been determined that compulsive buying has a positive effect on post-purchase regret. At the same time, it was determined that compulsive buying has a positive effect on post-purchase regret. It has been determined that people with bipolar disorder make compulsive consumption and this consumption is especially affected by uncontrollable credit card usage and advertisements. In addition, it has been observed that bipolar consumers who make compulsive consumption feel sadness and regret about their shopping.
Benzer Tezler
- Elektronik ticarette alışveriş bağımlılığı davranışına bilişsel uyumsuzluğun etkisi
The effect of cognitive dissonance on shopping addiction behavior in electronic commerce
OLGUN IRMAK ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilgi ve Belge YönetimiDokuz Eylül ÜniversitesiBilgi Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERRİN ONARAN
- Kompulsif satın alma davranışının bilişsel davranışçı model çerçevesinde incelenmesi
Examining the compulsive buying behavior in the cognitive behavioral model frame
ZEYNEP AKYÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikolojiDokuz Eylül ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ORÇUN YORULMAZ
- Anne-babaya bağlanma, çocukluk çağı ruhsal travmaları ve tamamlanma ihtiyacının kompulsif alışveriş üzerindeki etkisi
The effects of parental bonding, childhood traumas and need for cognitive closure on the compulsive buying
NADİDE İREM ÇARIKCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiKırıkkale ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ATAK
- Tüketicilerin kredi kartı ile fazla harcama davranışının davranışsal ekonomi yaklaşımı ile analizi
Behavioral economics analysis of consumers' overspending behavior with credit card
BEYHAN ÖZİLHAN DÖNMEZ
Doktora
Türkçe
2023
EkonomiHacettepe Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SHIHOMI ARA AKSOY
- Kompulsif satın alma, bilişsel duygu düzenleme, davranışsal inhibisyon, davranışsal aktivasyon sistemi arasındaki ilişkiler
Relationship between compulsive buying, cognitive emotion regulation, behavioral inhibition and behavioral activation system
MAHFERET BEZİROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KUNTAY ARCAN