Deneyim odaklı tasarım yaklaşımları ve iç mekân tasarımı ilişkisi üzerine bir değerlendirme
A review on the relationship of experience-centered design approaches and interior design
- Tez No: 712799
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TÜLAY CANBOLAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İç Mimari ve Dekorasyon, Interior Design and Decoration
- Anahtar Kelimeler: Deneyim, kullanıcı deneyimi, deneyim odaklı tasarım, mekânsal deneyim, iç mekân tasarımı, Experience, user experience, experience-centered design, spatial experience, interior design
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Mimarlık Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Geçmişte öznenin yaşadığı veya kazandığı bir gerçeklik olarak tanımlanan deneyim kavramı, günümüzde tasarlanan bir olgu hâlini almıştır. Tasarımcılar ve kuramcılar, deneyimin öznenin davranışları, ihtiyaçları ve beklentileri doğrultusunda şekillendiğini göz önünde bulundurarak, deneyim tasarımı üzerine farklı yaklaşımlar getiren çalışmalar geliştirmiştir. Böylelikle“deneyim odaklı tasarım”olarak tanımlanan çok boyutlu bir tasarım alanı ortaya çıkmıştır. Öznenin yerini“kullanıcı”kavramı almıştır. Deneyim odaklı tasarım yaklaşımları ve iç mekân tasarımı ilişkisini ortaya koymayı amaçlayan bu çalışmada, deneyim kavramı iç mekân tasarımı özelinde mekânsal bileşenler doğrultusunda irdelenmektedir. Çalışmanın kuramsal altyapısının oluşturulmasında deneyim odaklı tasarım yaklaşımlarından kullanıcı deneyimi tasarımı (user experience design), kullanıcı arayüzü tasarımı (user interface design), etkileşim tasarımı (interaction design) ve servis tasarımı (service design) disiplinleri çalışma kapsamına alınmıştır. İlgili disiplinler, literatür taraması ve doküman incelemesi yöntemleriyle derinlemesine irdelenerek, deneyim odaklı tasarım yaklaşımlarının boyutları ortaya koyulmuştur. Buradan hareketle, deneyim odaklı tasarım yaklaşımları ve iç mekân tasarımı ilişkisini değerlendirmek, bu yaklaşımların mekân ölçeğinde uygulama biçimlerini anlayabilmek üzere mekânsal analizler gerçekleştirilmiştir. Mekân analizleri, Türkiye'de deneyim odaklı tasarım yaklaşımlarıyla kurgulanmış, merkezine kullanıcıyı alan; •Özel Sezin Okulu, Açık Çatı İç Mekân Tasarımı •Özel Sezin Okulu, Anaokulu ve İlkokul Mekânları Tasarımı •ATÖLYE İstanbul İç Mekân Tasarımı • PTT Levent Şubesi İç Mekân Tasarımı •Turkcell Diyalog Müzesi Fuaye Mekânı Tasarımı örnekleri özelinde gerçekleştirilmiştir. Seçili örnekler, Mekânsal Kullanıcı Deneyimi Modeli'nde (Spatial Experience Model) yer alan, mekânsal kullanıcı deneyiminin tasarım sürecini oluşturan mekânsal kavrama, fiziksel özellikler ve çevresel özellikler parametreleri referans alınarak analiz edilmiştir. Analizler sonucunda ortaya çıkan bulgular, deneyim odaklı tasarım yaklaşımları ve iç mekân tasarım süreci bağlamında yorumlanarak okuyucuya sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The concept of experience, which was defined as a reality that the subject lived or gained in the past, has become a designed phenomenon today. Designers and theorists have developed studies that bring different approaches to experience design, realizing that experience is shaped in line with the behavior, needs, and expectations of the subject. Thus, a multidimensional design field, defined as“experience-centered design”, has emerged. The concept of“user”has taken the place of the subject. In this study, which aims to reveal the relationship between experience-centered design approaches and interior design, the concept of experience is examined in terms of spatial components in interior design. User experience design, user interface design, interaction design, and service design disciplines, which are among the experience-centered design approaches, were included in the scope of the study in creating the theoretical infrastructure of the study. The dimensions of experience-centered design approaches have been revealed by examining the related disciplines in-depth with literature review and document review methods. From this point of view, spatial analyzes were carried out to evaluate the relationship between experience-centered design approaches and interior design, and to understand the application forms of these approaches at the spatial scale. Space analyzes are designed in Turkey with experience-centered design approaches and putting the user at the center; •Private Sezin School, Open Roof Interior Design •Private Sezin School, Kindergarten and Primary School Spaces Design •ATÖLYE İstanbul Interior Design • PTT Levent Branch Interior Design •Turkcell Dialogue Museum Foyer Space Design were carried out with qualified interior spaces selected over the samples. Selected examples were analyzed concerning the parameters of spatial cognition, physical properties, and environmental properties, which constitute the design process of the spatial user experience, including in the Spatial User Experience Model (SUE Model). The findings that emerged as a result of the analyzes were interpreted in the context of experience-centered design approaches and the interior design process and presented to the reader.
Benzer Tezler
- Geleneksel Türk evi tipolojileri ile iklim ilişkisinin kullanıcı termal konforuna etkisi ve enerji etkin tasarım kriterleri açısından incelenmesi
The effect of traditional Turkish house typologies and climate relationship on user thermal comfort and examination in terms of energy efficient design
SEVİM KILIÇ
- Yeni nesil mutfak mağazalarının deneyim tasarımı açısından incelenmesi
Analysis of new generation kitchen stores in terms of experience design
BURÇİN EBRU İSKENDER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İç Mimari ve DekorasyonBaşkent Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖZEN GÜNER AKTAŞ
- Mekân tasarımında fenomenolojik yaklaşımlar üzerine bir tartışma
A discussion on phenomenological approach in space design
KÜBRA KAYADURAN AKKAVAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
MimarlıkHacettepe Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EMRE DEMİREL
- İç mekan olanaklarının erken çocukluk dönemi gündelik eylemlerine etkisi
Effects of interior affordances on daily actions in early childhood
ZÜBEYDE KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İç Mimari ve Dekorasyonİstanbul Teknik Üniversitesiİç Mimari Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ETHEM GÜRER
- Patient centered approaches in labor and delivery room design in hospitals: Case study in Dokuz Eylül University Hospital
Hastanelerdeki sancı ve doğum odalarına hasta odaklı yaklaşımlar: Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi örnek çalışması
HANDE ATMACA
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
Mimarlıkİzmir Ekonomi ÜniversitesiTasarım Çalışmaları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DENİZ HASIRCI