Hattat Mehmed Fehmi Efendi'nin hayatı, sanatı ve eserleri
The life, the art and works of calligrapher Mehmed Fehmi Efendi
- Tez No: 715205
- Danışmanlar: PROF. DR. HAFİZE MELEK HİDAYETOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Güzel Sanatlar, Sanat Tarihi, Crafts, Fine Arts, Art History
- Anahtar Kelimeler: Mehmed Fehmi Efendi, Hattat, Hat sanatı, Gubârî, Hilye, Mehmed Fehmi Efendi, Calligrapher, Calligraphy, Gubârî, Hilye
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 174
Özet
Osmanlı Dönemi'nde zirveye ulaşan hat sanatının, son hattatları arasında yer alan Hattat Mehmed Fehmi Efendi d.1274-ö.1333 (M. 1859-1915) hat sanatında emsalsiz bir üsluba sahip olan Şevkî Efendi'nin önde gelen talebelerindendi. Hattat kimliğinin yanı sıra aynı zamanda ressam olan Fehmi Efendi, birçok ilmî rütbeye sahip olup, uzun yıllar resmi görevlerde bulunmuş, müstesna bir şahsiyettir. Özellikle celî sülüste mâhir bir hattat olup, istif ve müsennâ kompozisyonlarında güçlü yazı tavrını ortaya koyan eserler meydana getirmiştir. Fehmi Efendi'nin hat sanatı açısından son derece kıymetli, büyük boy, serbest formda hilye tasarımları bulunmaktadır. Metin bakımından da çok zengin olan serbest formlu hilyelerinde genellikle gubârî hattını tezyini motif gibi kullanarak kendine has bir üslup geliştiren Fehmi Efendi, eşi benzeri görülmemiş şaheserler vücuda getirmiştir. Hat sanatı tarihi ile ilgili kaynak teşkil eden eserlerde ve hattat biyografilerini konu alan kitaplarda Mehmed Fehmi Efendi hakkındaki bilgiler oldukça sınırlıdır, var olan bilgiler birbirinin tekrarı niteliğindedir. Çalışmamız kapsâmînda hayatı detaylı biçimde araştırılmıştır. Fehmi Efendi'nin hayatı elde edilen bulgular ve var olan kaynak bilgilerine ek olarak İstanbul Müftülüğü Meşihat Arşivi ve T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri belgelerinden yararlanılarak çalışılmıştır.“Hattat Mehmed Fehmi Efendi'nin Hayatı, Sanatı ve Eserleri”isimli tez çalışmamız; hat sanatı, Fehmi Efendi'nin hayatı, şahsiyeti, sanatı hakkındaki bölümlerden ve dokuz Hilye-i Şerife, 18 levha, bir Şifâ-i Şerif olmak üzere toplam 28 eserin incelenmesinden oluşmaktadır. Her eser tek tek kataloglanarak okumaları yapılmış olup, künye, form, yazı ve istif gibi bilgilerle, hat sanatı açısından incelemeleri yapılmıştır. Değerlendirme bölümünde Hilye-i Şerifeler, levhalar ve Şifâ-i Şerif başlıkları altında, form, harf bünyeleri, tezyinat, malzeme, ölçü ve metinler olarak genel değerlendirmeleri yapılmıştır. Fehmi Efendi'nin hayatı, sanatı ve eserleri hakkında çalışma boyunca elde edilen tüm bulgular sonuç kısmına yazılarak bir araya toplanmıştır.
Özet (Çeviri)
Calligrapher Mehmed Fehmi Efendi 1274-1333 H. (1859-1915 A.D.), who was among the last calligraphers of calligraphy that peaked in the Ottoman Period, was one of the last calligraphers of the leading students of Şevkî Efendi, who had a unique style in calligraphy. Fehmi Efendi, who was also a painter as well as a calligrapher, was a distinguished personality who had many scientific ranks and held official positions for many years. He was notably a skilled calligrapher in the celî sülüs, and he created works that revealed his strong calligraphy style in istif and müsennâ compositions. Fehmi Efendi has a large size, free-form hilye designs that are extremely valuable in terms of calligraphy. Fehmi Efendi, who developed a unique style by using the gubârî line as an ornament motif in his free-form hilyes, also very rich in text, created unprecedented masterpieces. The information about Mehmed Fehmi Efendi in the works that constitute a source on the history of calligraphy and in the books on calligrapher biographies is quite limited and repetitive. Within the scope of our study, his life has been researched in detail. In addition to the findings of the research and existing resources, Fehmi Efendi's life has been studied by archive research in the collections of the Istanbul Mufti Sharia Registry Records Meşihat Archive and the Directorate of State Archives. Our thesis study“The Life, the art and the Works of Calligrapher Mehmed Fehmi Efendi”comprises chapters on Fehmi Efendi's life, personality, art, and the exâmînation of in total 28 of his works – nine Hilye-i Şerife, 18 plaques, one Şifâ-i Şerif. Works were cataloged one by one and exâmîned according to the art of calligraphy, based on the information on the identification information, form, calligraphy, and istif. In the evaluation section, general evaluations were made under Hilye-i Şerife'ler, plaques, and Şifâ-i Şerif as form, letter bodies, ornaments, materials, measurements, and texts. All the findings obtained during the study about Fehmi Efendi's life, art and works were written in the conclusion part.
Benzer Tezler
- İş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemi kapsamında risk değerlendirmesi: Sağlık sektöründe bir uygulama
Occupational health and safety management system under risk assessment: An application in the health sector
SEVDE KILCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGediz Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. Mehmet Fehmi ÖZGÜNER
- Hadis usûlü literatüründe manzûmeler ve Türkçe manzûm hadis usûlü çalışması
Poetic books in the literature of the methodology of hadith and a Turkish poetry work in the methodology of hadith
FEHMİ ÇİÇEK
Doktora
Türkçe
2020
DinFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL İBRAHİM KUTLAY
- Anonim şirketlerde kurumsal yönetim algısı: Isparta'daki anonim şirketler üzerine bir araştırma
The perception of corporate governance in joint stock companies: A research on joint stock companies in Isparta
MUSTAFA MOHAMMED FAHMİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İşletmeSüleyman Demirel Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET AKİF ALTUNAY
- Divan şiirinde hayvan motifi
Animal pattern on divan poetry
ÖNDER ERTAP
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Türk Dili ve EdebiyatıBalıkesir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET AKKAYA
- Hattat Mehmed Şevki efendi ve sülüs-nesih hat ekolü
Calligrapher Mehmed Shawqi Efendi and his ecole of thuluth and naskh calligraphy
YUSUF BİLEN
Doktora
Türkçe
2010
El SanatlarıAtatürk Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKADİR YILMAZ