Sporda kullanılan suplemanların yan etkilerini anlama zamanı: Vaka raporlarının mikro analizi
Time to understand the side effects of supplements used in sports: Micro analysis of case reports
- Tez No: 715681
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİL ÇOLAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Spor, Nutrition and Dietetics, Sports
- Anahtar Kelimeler: Sporcu, Supleman, Vaka Raporları, Yan Etki, Sportsman, Supplements, Case Report, Side Effect
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Giresun Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Amaç: Bu çalışma egzersiz veya spor yapan bireyler tarafından atletik performansa katkı sağlamak amaçlı kullanılan sportif suplemanların neden olduğu ciddi yan etkilerin ve bu yan etkilerden sorumlu tutulan sportif suplemanların incelenip detaylandırılarak konu hakkındaki bilinçlilik düzeyi ve farkındalığı desteklemek için yapılmış bir sistematik derleme çalışmasıdır. Gereç ve Yöntem: Bu sistematik derleme çalışmasında, PRISMA bildirgesi örnek alınmıştır. İlgili çalışmalara ulaşmak için Cochrane Library, PubMed ve Google Scholar veri tabanlarından ''failure in sport supplements'', ''sport supplements case reports'', ''sport supplements case studies'' ve ''side effects of sport supplements case report'' ifadeleriyle tarama yapılmıştır. Çalışmalar PICOS (P:Popülasyon, I: Müdahaleler , C: Karşılaştırmalar, O: Sonuçlar, S: Çalışma Tasarımları) yaklaşımıyla seçilmiştir. Araştırmaları çalışmaya dâhil etme kriterleri; örneklemin spor veya düzenli egzersiz yapan ilaç kullanmayan sağlıklı bireylerden oluştuğu, direkt olarak yasaklı maddelerin kullanımını içermeyen, tam metni erişime açık olan İngilizce dilindeki vaka raporları ve serileridir. Toplamda 18.097 makaleye ulaşılmış, araştırmaya dâhil edilme kriterine uyan 25 çalışma değerlendirilmiştir. Bulgular: 6'sı vaka serisi, 19'u vaka raporu olmak üzere toplamda 25 çalışmadan 39 kişilik örneklem elde edilmiştir. Atletik performansa katkı sağlamak için kullanılan sportif suplemanların kan plazmasında değişimlere, organ hasarları ve ölüm gibi ciddi yan etkilere maruz bıraktığı, en fazla karaciğer ve kalbe hasar verdiği bunun yanı sıra böbrek, kas ve beyinde hasarlara neden olabileceği belirlenmiştir. Halsizlik, karın ve göğüs ağrısı, kramplar, taşikardi gibi semptomlara neden olduğu hatta semptom göstermeden de hasarlara yol açan sportif suplemanların olduğu görülmüştür. Ölümlerin tamamından sorumlu olan potansiyel iki etken madde DMAA ve kafeindir. Tavsiye edilen miktara göre en çok aşım yapılan potansiyel etken madde kafein olup ölüm raporlarındaki aşım oranı 26 kattır. Organ hasarı bırakan sportif suplemanların başında OxyELIT Pro gelmektedir. Ölümlerden sorumlu suplemanlar ise Caffeine Anhydrous ve Jack 3d'dir. Sonuç: İnternet ortamında satılan, otorite kurumlarca onaylı olmayan sportif suplemanların uygunsuz kullanımları kan plazmasında değişim, organ hasarları gibi ciddi riskler üretmekte ve ölümlere sebep olabilmektedir. Bu çalışmadan edinilen verilerin, tüketicilerin konu hakkındaki bilinçlilik düzeyi ve farkındalıklarını destekleyebileceği ve sportif suplemanların kullanımlarıyla ilgili yan etki riskini azaltmaya yönelik müdahalelerin belirlenmesine katkı sunabileceği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Aim: The aim of this systematic review was to elaborate on the severe side effects of sports supplements and this sport supplement's details. It's thought that this study will be support the level of consciousness and awareness on the sport supplements users (individuals who exercise or sportsman to contribute to their own athletic performance). Material and Method: In this systematic review study, the PRISMA statement was taken as an example. In order to scan related reports Cochrane Library, PubMed and Google Scholar databases was used with ''failure in sport supplements'', ''sport supplements case reports'', ''sport supplements case studies'' and ''side effects of sport supplements case report'' phases. Selected studies conform to the PICOS (P: Population, I: Interventions C: Comparisons, O: Outcomes, S: Study Designs) principle. Inclusion criteria for this research; The sample consists of healthy and drug-free individuals who do sports or regular exercise, and open-access, not directly involving the use of prohibited substances, full text case reports and series in English. A total of 18,097 articles were reached, 25 studies that met inclusion criteria were included in this study. Results: 19 case reports and 6 case series reporting a total of 39 cases were included. It has been determined that sports supplements cause to excessive elevation of some substances in blood, organs damage and death. Mostly damage the liver and heart, as well as kidney, muscle and brain. It's mentioned in case reports that it causes symptoms such as weakness, abdominal and chest pain, cramps, tachycardia and cause damages without showing any symptoms. Potential ingredients responsible for all deaths are DMAA and caffeine. According to recommended amount, the most overrated potential ingredient is caffeine, with an average of 26 times overdose rate in death reports. OxyELIT Pro is one of the sports supplement that causes organ damage. Another sports supplements responsible for the deaths are Caffeine Anhydrous and Jack 3d. Conclusion: Inappropriate use of sports supplements, which are frequently sold on the internet, not approved by authority institutions pose some vital risks such as changes in blood plasma, organ damage and death. It's thought that the data obtained in this study can support the level of consciousness and awareness of consumers about this topic and it can help determine the interventions to reduce the risk of side effects related to the use of sports supplements
Benzer Tezler
- Beden eğitimi ve sporda kullanılan farklı öğretim yöntemlerinin (işbirliğine dayalı öğrenme ve alıştırma yöntemi) öğrencilerin ders tutumlarına ve sosyal becerilerine etkisi
The effect of different teaching methods (cooperative learning and drilling method) used in physical education and sports on the students? attitudes and their social skills
ZİYA BAHADIR
Doktora
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ATİLLA PULUR
- Erzurum'da üç yıllık süreçte (2012 şubat-2015 Şubat) av tüfeği ile yaralanma sonucu meydana gelen ölüm olgularında yapılan otopsilerin değerlendirilmesi
Evaluation of the death cases autopsied due to shotgun injuries in three years period (between february 2012-february 2015)
YÜKSEL ANÇI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
Adli TıpAtatürk ÜniversitesiAdli Tıp Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET NEZİH KÖK
- El tercihi belirlenen 10-11 yaş grubu çocukların okçuluk öğretiminde psikomotor ve bilişsel yeteneklerinin okçuluk performansı ile arasındaki ilişki
Correlation between archery performance and psychomotor, cognitive skills in archery learning: Hand choice determined 10-11 years old children
NİHAL DAL
Doktora
Türkçe
2015
SporCelal Bayar ÜniversitesiBeden Eğitimi Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECİP KUTLU
- Geç çocukluk dönemi sporcuların hayal etme ve problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between imagination and problem solving of late childhood athletes
BETÜL YORGUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
SporTrabzon ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AKIN ÇELİK
- Milli düzeyde, atletizm, güreş, judo ve halter yapan sporcuların doping ve ergojenik yardım hakkındaki görüşlerinin ve bilgi düzeylerinin belirlenmesi
Determination of sportmens knowledge level about doping and ergogenic help and views who have done athleticism, wristling, judo and barbell at national level
MEHMET FATİH ERÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
SporDumlupınar ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ÇETİN ÖZDİLEK