Otomotiv sektöründe kullanılan DP1000 ve boron çeliğinin farklı parametreler altında nokta direnç kaynağı ve parametrelerin kaynak kalitesine etkisinin incelenmesi
Resistance spot welding of DP1000 and boron steels which used in automotive industry under different parameters and investigation of the effect of parameters on welding quality
- Tez No: 716390
- Danışmanlar: PROF. DR. UĞUR ÖZSARAÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Makine Mühendisliği, Metalurji Mühendisliği, Mechanical Engineering, Metallurgical Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İmalat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 69
Özet
Son yıllarda güvenlikten ödün vermeden daha hafif ve çevre dostu araçlar üretmek için otomotiv endüstrisinde AHSS ve UHSS çeliklerin kullanımı artmıştır. Araç gövdesi üzerinde yaygın olarak kullanılan çift fazlı çelikler, sahip oldukları martenzit adacıklı ferritik mikroyapıları, onlara geleneksel çeliklere nazaran daha düşük akma oranı, daha yüksek mukavemet ve mükemmel şekillendirme özellikleri kazandırmaktadır. Lakin otomobil üzerinde çarpmalara karşı çok daha yüksek mukavemetin istendiği kompleks geometrilere sahip orta direk ve kapı parçalarının imalatında çift fazlı çelikler geri yaylanma ve yırtık oluşması gibi major dezavantajlar ortaya çıkarmaktadır. Dayanımı arttırmak ve bahsedilen problemleri aşmak için sıcak şekillendirme prosesi otomotiv endüstrisi için çözüm olmuştur. Boron-Mangan alaşımlı çelik malzemenin kullanıldığı sıcak şekilendirme teknolojisinde, proses öncesi malzemenin ısıtılıp sonrasında şekil verme esnasında hızlıca soğutulması ile değişime uğrayan mikroyapı, malzemenin istenilen özellikleri kazanmasına sebep olmaktadır. Diğer taraftan nokta direnç kaynağı otomotiv imalatında kullanılan en yaygın birleştirme yöntemidir. Yapılan son araştırmalarda yüksek mukavemetli çeliklerin nokta direnç kaynağı esnasında yaşadıkları metalurjik değişimden dolayı kaynak çekirdeklerinde çatlak meydana geldiği belirtilmiştir. Yalın üretim sisteminde hatasız parçaların hızlı bir şekilde müşteriye sevk edilmesi gerektiğinden, nokta direnç kaynağında yüksek mukavemetli parçaların hatasız birleştirilmesi için en uygun kaynak parametre değerlerinin, metalurjik değişimlerin ve mekanik özelliklerin bilinmesi gerekmektedir. Bu çalışmada DP1000 ve 22MnB5 çeliklerinin nokta direnç kayanğı le birleştirilmesinde farklı parametrelerin kaynak dayanımına ve kaynak kalitesine etkisi araştırılmıştır. Punta kaynaklı birleştirmeleri üretmek için 120 kVA gücünde akım sağlayan ve elektrik akım kontrolüne sahip olan sabit spot makinesi kullanılmıştır. Kaynak zamanı olarak 5, 10, 15, 20, 25, 30 periyot belirlenmiştir. Kaynak akım şiddetleri ise 5 Ka'den 10kA'e yaklaşık 1 kA arttırılarak ayarlanmıştır. Elektrot baskı kuvveti sabit bırakılmıştır. Numunelerin kaynak akım şiddeti ve kaynak zaman parametrelerinin çekme-makaslama, çekme-sıyırma dayanımlarına etkileri incelenip optik mikroskop kullanarak makro boyutta çekirdek boyutları ölçülmüştür. Bütün bunlara ek olarak mikroyapı görüntüleri ve SEM görüntüleri tetkik edilerek mikro vickers sertlik ölçümleriyle deneyler bitirilmiştir. Sonuç itibariyle kaynak zamanı, kaynak akım şiddetinin ve kaynak çekirdeği geometrisinin çekme-makaslama ve çekme-sıyırma kuvvetine etkisi tespit edilmiş olunup, en uygun kaynak akım şiddeti ve kaynak zaman değerleri elde edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to determine the welding parameters of spot welding that provide optimum mechanical properties after joining the DP and Boron steels which are widely used in automotive industry. A fixed spot machine, which supplies 120 kVA current and has an electric current controlled pneumatic system, was used to produce spot resistance welded joints. 5, 10, 15, 20, 25, 30 periods are determined as the welding time. Welding current intensities are adjusted by increasing about 1 kA from 5 Ka to 10kA. Electrode pressure force is left constant. Tensile-shear and tensile-peel tests were applied to the samples after joining. Using an optical microscope, the macro size core sizes were determined. In addition to all these, microstructure images, EDS analysis and SEM images were examined and the experiments were completed with micro vickers hardness measurements. As a result, the effects of welding time, welding current intensity and welding core geometry on tensile-shear and pull-stripping force were determined and a weld lobe graph was obtained depending on the welding current intensity and welding time which determines the optimum values.
Benzer Tezler
- Otomotiv sektöründe kullanılan yüksek mukavemetli çelikler için sürtünme karıştırma kaynağı uygulaması
Friction stir welding application for high strength steels used in automotive industry
SEYFETTİN YEKTA HÜSÜNBEYİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Makine MühendisliğiPamukkale ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL MERAN
- Lazer kaynağı ile birleştirilmiş farklı türdeki yüksek/ultra yüksek mukavemetli çeliklerde mekanik ve mikroyapı ilişkilerinin incelenmesi
The investigation of mechanical and microstructure relation between laser welded different types high and ultra high strength steels
OĞUZ TUNÇEL
Doktora
Türkçe
2020
Makine MühendisliğiBursa Uludağ ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN AYDIN
- Otomotiv sektöründe kullanılan yeni nesil yüksek dayanımlı çeliklerin direnç nokta kaynağı uygulamaları ve kaynak bölgesi karakterizasyonu
Resistance spot welding applications and welding characterization of new generation high strength steel used in the automotive sector
KEMAL AYDIN
Doktora
Türkçe
2023
Makine MühendisliğiKarabük Üniversitesiİmalat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİZAMETTİN KAHRAMAN
- Otomotiv sektöründe kullanılan poliamid 6.6/cam elyaf kompozitlerinin mekaniksel geri dönüştürülebilirliğinin araştırılması ve geri dönüştürülmüş kompozitlerin özelliklerinin incelenmesi
Investigation of recyclability of polyamide 6.6/glass fiber composites used in automotive industry and analysis of recyled composite properties
CANSU GÜLTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Metalurji MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALE BERBER
- Otomotiv sektöründe kullanılan az31 mg alaşımına ilave edilen SN, IN ve TI elementlerinin mikroyapı ve mekanik özelliklere etkisi
Microstructure and mechanical characteristics of SN, IN and TI elements added to az31 mg alloy used in the automotive sector
DERYA DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Metalurji MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİBEL DAĞLILAR