Geri Dön

COVİD-19 pandemisi sürecinde hijyen maskesi kullanımının yüz çekiciliği algısına etkisinin yüzün ortalamaya yakınlığı, cinsel dimorfizm özellikleri ve morfometrisi açılarından incelenmesi

Investigation of the effect of using hygiene mask on the perception of facial attractiveness in the process of COVID-19 pandemic in terms of closeness of the face to average, sexual dimorphic features and morphometric measurements

PDF İndir

  1. Tez No: 716690
  2. Yazar: CEREN ÖZCAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. EVRİM GÜLBETEKİN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Genel Psikoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 129

Özet

Bu tez çalışmasının temel amaçlarından biri, hijyen maskesi kullanımının bireysel ve kompozit yüzlere yönelik çekicilik algılarını ne şekilde etkilediğini incelemektir. Bir diğeri, farklı çekicilik düzeyindeki bireysel yüzler ve kompozit yüzler kıyaslandığında seçimlerin ne yönde olacağını ve maskenin buna etkisini araştırmaktır. Ayrıca katılımcılar ile değerlendirdikleri bireylerin yüzleri arasında morfometrik açıdan ne tür benzerlikler ve farklılıklar bulunduğunu belirlemektir. COVİD-19 salgını zihinsel sağlık ve fiziksel sağlık dahil olmak üzere toplumun tüm yönleri üzerinde derin bir etkiye sahiptir. Bu pandeminin hem psikolojik hem de sosyal etkilerinin yaygın olduğu, şimdi ve gelecekte insan üzerinde değişikliklere neden olacağı belirtilmiştir. Pandemi sürecinde alınması hayati önem taşıyan davranışsal önlemlerden biri de hijyen maskesi kullanımıdır. Literatür, maske ile yüzün örtülmesinin, yüz tanıma becerisini ve duygu ifadelerini tanıma yetisini etkilediğini göstermektedir. Bununla birlikte, insanda eş seçimi mekanizmasında kritik bir yere sahip olan yüz çekiciliği algısı da hijyen maskesinin yüzün bir kısmını kapatmasından etkilenmektedir. Bu noktada, yüz çekiciliği literatüründe önemli bir yere sahip olan kompozit yüzlerin hijyen maskesi ile örtülmelerinin çekicilikleri üzerindeki etkisinin incelenmesi gerektiğine inanılmaktadır. Ayrıca, eş seçiminde belirleyici bir faktör olan genetik benzerliğe dair bilgi almak için kullanılan yüz özelliklerine yönelik morfometrik araştırmalar da kritiktir. Bu nedenle, çekicilik değerlendiricileri ile değerlendirilen bireylerin yüzlerinin morfometrik benzerlik ve farklılıklar bakımından karşılaştırılmasının da önemli olduğu düşünülmektedir. Bu çalışma iki ayrı deneyden oluşmaktadır ve deneylerden ilki, bireysel ve kompozit yüzlerin çekicilik değerlendirmelerine yöneliktir. Yüzlerin maskeli ve maskesiz formları, çekicilik puanlamaları ve tepki süreleri üzerinden değerlendirilmiştir. İkince deney ise, farklı çekicilik düzeylerine sahip bireysel yüzler ve kompozit yüzlerin karşılaştırılmasına yöneliktir. Bu karşılaştırmalar da hem maskeli hem de maskesiz formlar üzerinden gerçekleştirilmiştir. Bireylerin bu karşılaştırmalarda yaptıkları tercihler ve tepki süreleri incelenmiştir. Bir diğer analiz ise, katılımcıların kendi yüzleri ve çekici buldukları yüzler ile ilgili olarak gerçekleştirilmiştir. Bireylerin ve çekici buldukları yüzlerin benzerlik ve farklılıkları, yüz bölümlerinin metrik oranları üzerinden incelenmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde; fiziksel çekicilik ve yüz çekiciliği algısının literatürdeki yerinden bahsedilmiştir. Yüz çekiciliği algısı bağlamında ise bu algıya etki eden faktörler olan; simetriklik, ikincil cinsiyet özellikleri, popülasyon ortalamasına yakınlık ve genetik benzerlik başlıkları ele alınmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde; COVİD-19 pandemisinden, hijyen maskesi kullanımından, hijyen maskesinin yüz algısına ve yüz çekiciliği algısına etkilerinden bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde çalışmanın amaçları ve hipotezleri anlatılmış, dördüncü bölümde ise yöntem hakkında bilgi verilmiştir. Beşinci bölümde bulgular aktarılmış ve altıncı bölümde bu bulgular tartışılmıştır. Sonuç olarak; kompozit yüzler, her iki cinsiyet için de bireysel yüzlerden daha çekici olarak puanlanmıştır. Bununla birlikte hem kadınlar hem de erkekler, kompozit yüzlerin çekiciliklerini puanlamak için bireysel yüzlerden daha fazla zaman harcamışlardır. Bunun yanında hijyen maskesi, kadınların çekicilik algısı üzerinde etkili olmuş ve verdikleri çekicilik puanlarını arttırmıştır. Erkek katılımcılarda ise maske etkisi yalnızca bireysel kadın yüzleri için görülmüştür. Maskeli bireysel kadın yüzleri maskesizlerden daha çekici olarak değerlendirilmiştir. Öte yandan maskenin varlığı, iki cinsiyet için de çekicilik puanlaması yapılırken harcanan süreler üzerinde etkili olmamıştır. Maskenin, maskesiz formları çok çekici olarak değerlendirilen yüzler üzerindeki etkisi ise, çekicilik puanlarını düşürdüğü yönünde olmuştur. Kompozit yüzler bireysel yüzlerle birlikte sunulduğunda ise, kadınlar, bireysel yüzlerin üç çekicilik düzeyi için de kompozit erkek yüzünü tercih etmişlerdir. Erkeklerde de düşük ve orta düzeyde çekici bireysel kadın yüzleri için benzer bir örüntü görülmüştür. Ancak erkeklerin, yüksek düzeyde çekici bireysel kadın yüzü ile kompozit kadın yüzüne dair tercihleri farklılaşmamıştır. Bu bulgular hem maskeli hem de maskesiz yüzler için geçerli olmuştur. Ayrıca hem kadın hem de erkekler için, uyarıcı çiftlerinde kompozit yüzün bulunması, tercih hızını arttıran bir faktör olmuştur. Yüz çiftleri maskeli ya da maskesiz sunulduklarında ise, erkek bireylerin, tercih yapmak için harcadıkları süreler farklılaşmamıştır. Ancak kadınlar, yüz çiftleri maskesiz olarak sunulduğunda daha hızlı tercih yapmışlardır. Genetik perspektife dayanarak incelenen, yüz özelliklerine ilişkin metrik oranlar ise, kadın ve erkeklerde benzer örüntüler göstermiştir. Kadınlar da erkekler de kendi yüzlerine daha çok benzeyen karşı cinsten yüzü, orta düzeyde çekici olarak değerlendirmişlerdir. Öte yandan, yine iki cinsiyet için de çekici bulunmayan ve çok çekici bulunan yüzler, bireylerin kendi yüzlerinden farklılaşmıştır. Bu tez çalışması, yukarıda bahsedilen bazı bulgular açısından literatürde bir ilk olarak kabul edilebilir. Ayrıca, yüz çekiciliğine yönelik mevcut literatürde kabul gören bilgileri destekleyen bulguları ile de alanı güçlendirdiği söylenebilir.

Özet (Çeviri)

One of the main purposes of this thesis study, to examine how the use of hygiene masks affects attractiveness perceptions for individual and composite faces. Another is to investigate the direction of the selections and the effect of the mask on this when individual faces and composite faces with different attractiveness levels are compared. In addition, it is to determine what kind of morphometric similarities and differences exist between the faces of the participants and the individuals they evaluate. The COVID-19 pandemic has a profound impact on all aspects of society, including mental and physical health. It has been stated that both the psychological and social effects of this pandemic are widespread, and that it will cause changes on people now and in the future. One of the vital behavioral measures to be taken during the pandemic process is the use of a hygiene mask. The literature shows that covering the face with a mask affects facial recognition skills and the ability to recognize emotional expressions. However, the perception of facial attractiveness, which has a critical place in the mate selection mechanism in humans, is also affected by the fact that the hygiene mask covers a part of the face. At this point, it is believed that the effect of covering composite faces with a hygiene mask, which has an important place in the facial attractiveness literature, on their attractiveness should be examined. In addition, morphometric studies of facial features used to obtain information on genetic similarity, which is a determining factor in mate selection, are also critical. For this reason, it is thought that it is important to compare the faces of individuals evaluated with attractiveness evaluators in terms of morphometric similarity and differences. This study consists of two separate experiments, and the first of the experiments is for the attractiveness assessments of individual and composite faces. Masked and unmasked forms of faces were evaluated based on attractiveness scores and reaction times. The second experiment is for comparing individual faces with different attractiveness levels and composite faces. These comparisons were made on both masked and unmasked forms. The preferences and reaction times of individuals in these comparisons were examined. Another analysis was carried out regarding the participants' own faces and faces that they considered attractive. The similarities and differences of the individuals and the faces they find attractive were examined over the metric ratios of the facial parts. In the first part of the study; The place of physical attractiveness and facial attractiveness perception in the literature is mentioned. In the context of the perception of facial attractiveness, the factors affecting this perception; The titles of symmetry, secondary sex characteristics, closeness to the population mean and genetic similarity were discussed. In the second part of the study; It was mentioned about the COVID-19 pandemic, the use of hygiene masks, the effects of the hygiene mask on the perception of face and facial attractiveness. In the third part, the aims and hypotheses of the study are explained, and in the fourth part, information about the method is given. In the fifth part, the findings are presented and in the sixth part, these findings are discussed. As a result; composite faces were rated as more attractive than individual faces for both genders. However, both women and men spent more time rating the attractiveness of composite faces than individual faces. In addition, the hygiene mask was effective on women's perception of attractiveness and increased their attractiveness points. In male participants, the mask effect was seen only for individual female faces. Individual female faces with masks were rated as more attractive than those without masks. On the other hand, the presence of the mask did not affect the time spent in scoring attractiveness for both genders. The effect of the mask on the faces whose unmasked forms were considered very attractive was that it reduced the attractiveness scores. When composite faces were presented with individual faces, women preferred composite male faces for all three attractiveness levels of individual faces. A similar pattern was seen for low and moderately attractive individual female faces in men. However, men's preferences for a highly attractive individual female face and a composite female face did not differ. These findings were valid for both masked and unmasked faces. In addition, for both men and women, the presence of composite faces in stimulus pairs was a factor that increased the rate of preference. When the pairs of faces were presented with or without a mask, the time spent by male individuals to make a choice did not differ. However, women preferred faster when the face pairs were presented without masks. The metric ratios of facial features, analyzed from a genetic perspective, showed similar patterns in men and women. Both men and women rated the opposite sex's face, which is more similar to their own, as moderately attractive. On the other hand, the faces that are not attractive to both genders and are found very attractive differ from the faces of the individuals themselves. This thesis study can be considered as a first in the literature in terms of some of the findings mentioned above. In addition, it can be said that it strengthens the field with its findings supporting the accepted information in the current literature on facial attractiveness.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    783035

    Kriz dönemlerinde yiyecek ve içecek işletmeleri: COVID-19 döneminde mutfak şeflerinin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri

    Food and beverage businesses in times of crisis: Problems faced by kitchen chefs in the COVID-19 period and solution suggestions

    OSMAN KARAGÖZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    TurizmErciyes Üniversitesi

    Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KURTULUŞ KARAMUSTAFA

  2. Tez No

    788910

    COVİD-19 pandemisi sürecinde kazanılan sağlık davranışlarının diğer enfeksiyon hastalıklarının önlenmesinde olumlu etkileri

    Positive effects of HEALTH behaviors acquired during the COVİD-19 pandemic process on the prevention of other infectious diseases

    ASİYE ÇİĞDEM ŞİMŞEK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Klinik Bakteriyoloji ve Enfeksiyon HastalıklarıAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TURAN BUZGAN

  3. Tez No

    683692

    COVID-19 pandemisi sürecinde depresyon-anksiyete-stres düzeyi ve oral hijyen tutumlarının birlikte değerlendirilmesi

    Assessment of depression-anxiety-stress level and oral hygiene attitudes in the process of COVID-19 pandemia

    BÜŞRA BELDAĞ

    Diş Hekimliği Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Diş HekimliğiGazi Üniversitesi

    Periodontoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET YALIM

  4. Tez No

    686669

    COVID-19 pandemisi sürecinde ortodonti asistanları, staj öğrencileri ve tedavi aşamasındaki hastaların tutum ve davranışlarının bölgesel olarak değerlendirilmesi

    Regional assessment of the attitudes and behaviors of orthodontic interns, dental students and patients in the treatment stage during the COVID-19 pandemic period

    OĞUZHAN KALE

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Diş HekimliğiSüleyman Demirel Üniversitesi

    Ortodonti Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALEV AKSOY

  5. Tez No

    735493

    COVID-19 pandemisi sürecinde yatılı kuruluşlarda çalışan sosyal hizmet uzmanlarının deneyimleri

    Experiences of social workers working in boarding institutions during the COVID-19 pandemic

    BURCU AYDAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Sosyal HizmetBaşkent Üniversitesi

    Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ARZU İÇAĞASIOĞLU ÇOBAN

Geri Dön