KBRN olaylarının sağlık yönetiminde aile hekimlerinin yeri ve yaklaşımları
The place and approaches of family medicine doctors in the health management of CBRN events
- Tez No: 717043
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TARIK EREN YILMAZ, PROF. DR. SELÇUK KILIÇ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Afet ve acil durum, KBRN, Aile Hekimliği, KBRN Eğitimi, KBRN Sağlık Yönetimi, Disaster and emergency, CBRN, Family Medicine, CBRN Training, CBRN health management
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Ankara Bilkent Şehir Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 124
Özet
Amaç: Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer tehdit ve tehlikelerin insan, doğa ya da teknoloji kaynaklı kasten veya kazayla kontrolsüz yayılması sonucu KBRN olayları meydana gelir. Bir afet ve acil durum sebebi olarak KBRN olaylarına karşı dirençlilik, toplum temelli ve sağlık kurumlarının tüm kademelerine yayıldığı müddetçe başarılı olabilecektir. Aile hekimleri halkın sağlık hizmetleriyle ilk temas noktası olarak bu noktada kilit rol üstlenebilir. Bu çalışmayla gelecekte birinci basamak sağlık kurumlarında uzman doktor olarak görev alacak olan aile hekimliği asistan doktorlarının KBRN kaynaklı olaylar hakkındaki bilgi düzeyleri, risk değerlendirmeleri, süreçte sağlık hizmetlerinde oynayabilecekleri rollere ilişkin düşüncelerinin saptanması, mevcut hazırlık-bilgi düzeylerine ilişkin kanaatleri ve eğitim isteklerinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca bu çalışma ile aile hekimlerinde bu konuya ilişkin farkındalık oluşturulması, hekimlerin bu alanda faaliyet ve etkinliğinin artırılması hedeflenmektedir. Gereç ve Yöntem: Araştırmamız çok merkezli, kesitsel tipte analitik bir çalışmadır. Araştırma evrenini tüm Türkiye'de aile hekimliği kliniklerinde uzmanlık eğitimi almakta olan hekimler oluşturmaktadır. Çalışmada araştırmacılar tarafından hazırlanan anket formu kullanılmış ve form çevrimiçi platformlarda katılımcılara ulaştırılmıştır. Formlara yanıt alımına Ocak 2022'de başlanmış, yeterli kişi sayısına ulaşılmasıyla Nisan 2022'de veri girişi tamamlanmıştır. Araştırmaya toplamda 447 aile hekimliği asistanı katılmış, bu kişilerden 3'ü red/ hatalı doldurma nedeniyle çalışma dışı bırakılmıştır. Verilerin analizinde IBM SPSS.23 programı kullanılmıştır. Bulgular: Katılımcıların 160'ı (%36,0) erkek, 284'ü (%64,0) kadın hekim olup, bunların 117'si (%26,4) SAHU, 327'si (%73,6) ise tam zamanlı aile hekimliği asistanıdır. Hekimlerin bilgi ve hazırlık düzeylerini nasıl değerlendirdiklerine ilişkin sorularda %91,7'sı bilgi düzeylerini, %95,7'si ise hazırlık düzeylerini“çok az”veya“az”şeklinde değerlendirmiştir. Katılımcılardan hiçbiri“çok yeterli”yanıtı xi vermemiştir. Hekimlerin %77,2'si KBRN olaylarında aile hekimlerinin rolü olması gerektiğini düşünmektedir. Gelecek 5 yıl içindeki olası bir KBRN olayı için hekimler biyolojik olayları en yüksek riskli, nükleer olayları ise en düşük riskli olarak değerlendirmiştir. Daha önce KBRN eğitimi aldığını belirten hekimlerin oranı %17,8 (n=79) olarak bulunmuştur. Hekimlerin %59'u daha önce hastane/ASM'lerinde KBRN tatbikatının yapılmadığını belirtirken, tatbikata katılanlar ise %0,9 (n=4) olarak tespit edilmiştir. Hekimlerin, %89,9'u KBRN olaylarında sağlık yönetimi üzerine eğitim almak isterken; %80,2'si de eğitimlerin uzmanlık müfredatına dâhil edilmesini istemektedir. Daha önce KBRN eğitimi almamış grupta eğitim alma isteği daha yüksek bulunmuştur. Eğitim alanlarda bilgi düzeyi puanı yüksekken, yaklaşım ve risk değerlendirme puanları ile anlamlı ilişki saptanmamıştır. Katılımcıların bir KBRN olayı sonrası gelişebilecek semptomlara ilişkin bilgi düzeyi yüksektir. Kurumlarının çevresindeki KBRN riskleri farkındalık durumu sorulduğunda hekimlerin %79,3'ü farkında olmadıklarını belirtmiştir. Sonuç: Çalışmamızda aile hekimliği asistanlarının KBRN bilgi düzeyi, olaylara ilişkin risk değerlendirmeleri, çevresel risklere olan farkındalığının beklenenden daha düşük olduğu ve hekimlerin bilgi-hazırlık düzeyi kanaatlerinin de genel olarak yetersiz olarak belirtildiği tespit edildi. Ayrıca hastane/ASM'lerinde yeterli KBRN eğitim ve tatbikatlarının olmadığı saptandı. Eğitim alanlarda ise risk değerlendirme ve yaklaşım puanlarının etkilenmediği saptandı. Bu da eğitimlerin teorikte kaldığını gösterdi ve pratiğe entegre edilmesi ihtiyacını ortaya koydu. Tüm bunlara rağmen hekimlerin büyük çoğunluğu KBRN olaylarının sağlık yönetiminde aile hekimlerinin rolünün olması gerektiğini belirtti ve uzmanlık müfredatı da dâhil olmak üzere eğitimler için olumlu görüş bildirdi. Aile hekimlerinin olaylara ilişkin bilgi düzeyi, hazırlık ve farkındalığının yükseltilmesi için gerekli eğitimler düzenli olarak planlanmalı, bunlar uzmanlık eğitim programı içerisinde de yer almalıdır. Bunun yanında hekimler, gelecekte aile sağlığı merkezlerinde olayların sağlık yönetimine ilişkin tüm süreçlerde aktif rol alabilmeleri için ilgili sağlık politikalarına dâhil edilmeli, fiziki ekipmanlar dâhil olmak üzere ihtiyaçlar ve kaynaklar saptanarak bunlar karşılanmalıdır.
Özet (Çeviri)
Aim: CBRN events occur as a result of the deliberate or accidental uncontrolled spread of Chemical, Biological, Radiological and Nuclear threats and hazards originating from human, nature or technology. Resilience to CBRN events as a cause of disaster and emergency will be successful as long as it is community-based and spreads to all levels of health institutions. Family physicians can play a key role at this point as the first point of contact with the public's health services. With this study, it is aimed to determine the level of knowledge, risk assessments, the role they can play in the health services in the process, the current level of preparation and the training requests of family medicine residents who will work as specialist doctors in primary health care institutions in the future. In addition, with this study, it is aimed to raise awareness about this issue in family physicians and to increase the activity and efficiency of physicians in this field. Materials and Methods: Our research is a multicenter, cross-sectional analytical study. The research population consists of physicians who are receiving specialization training in family medicine clinics all over Turkey. In the study, the questionnaire form prepared by the researchers was used and the form was delivered to the participants on online platforms. Response to the forms started in January 2022, and data entry was completed in April 2022 after reaching the sufficient number of people. A total of 447 family medicine residents participated in the study, and 3 of them were excluded due to refusal/incorrect filling. IBM SPSS.23 program was used in the analysis of the data. Results: Of the participants, 160 (36.0%) were male and 284 (64.0%) were female physicians, of which 117 (26.4%) were contracted family medicine specialization students (SAHU), and 327 (73%) ,6) is a full-time family medicine assistant. In questions about how physicians evaluate their knowledge and preparation levels, 91.6% evaluated their knowledge level and 95.7% evaluated their preparation level as xiii“very poor”or“poor”. None of the participants gave the answer“very good”. 77.2% of physicians think that family physicians should have a role in CBRN events. For a possible CBRN event in the next 5 years, physicians rated biological events as the highest risk and nuclear events as the lowest risk. The rate of physicians who stated that they had received CBRN training before was found to be 17.8% (n=79). While 59% of the physicians stated that CBRN practice had not been performed in their hospital/FHC before, 0.9% (n=4) participated in the practice. While 89.9% of physicians want to receive training on health management in CBRN incidents; 80.2% of them want the trainings to be included in the specialization curriculum. The desire to receive training was found to be higher in the group that had not received CBRN training before. Participants have a high level of knowledge about the symptoms that may develop after a CBRN event. When asked about the awareness of CBRN risks around their institutions, 79.3% of the physicians stated that they were not aware. Conclusion: In our study, it was determined that the level of CBRN knowledge of family medicine residents, their risk assessments regarding events, their awareness of environmental risks were lower than expected, and the knowledge preparedness level of physicians was generally insufficient. In addition, it was determined that there was not enough CBRN training and exercises in hospitals/FHCs. It was determined that risk assessment and approach scores were not affected in education areas. This showed that the trainings remained theoretical and revealed the need to integrate them into practice. Despite all this, the vast majority of physicians stated that family physicians should have a role in health management of CBRN incidents and expressed a positive opinion for the trainings, including the specialty curriculum. Necessary trainings should be planned regularly to increase the level of knowledge, preparation and awareness of family physicians about the events, and these should also be included in the specialty training program. In addition, physicians should be included in the relevant health policies so that they can take an active role in all processes related to the management of events in family health centers in the future, and their needs and resources, including physical equipment, should be determined and met.
Benzer Tezler
- Antalya Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde Kimyasal Biyolojik Radyolojik Nükleer (KBRN) Tehlikelerin Yönetimi Standardına göre kurum çalışanlarının farkındalığının değerlendirilmesi
Evaluation of institution employees awareness to the Management Standard of Chemical Biological Radiological Nuclear (CBRN) Hazards in Antalya Training and Research Hospital
SEDA ULUSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sağlık EğitimiDokuz Eylül ÜniversitesiSağlıkta Kalite Geliştirme ve Akreditasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN HÜSEYİN BASKIN
DR. ÖĞR. ÜYESİ VAHİDE BAYRAKAL
- Dünya'da ve Türkiye'de kimyasal, biyolojik, radyolojik, nükleer (KBRN)-toksikolojik afetlere karşı oluşturulmuş kurumsal yapılanmaların mevzuat ve uygulamalar bağlamında karşılaştırılması
Comparison of institutional structures created against chemical, biological, radiological, nuclear (CBRN)-toxicological disasters in the world and Turkey in the context of legislation and practices
BÜŞRA NUR TÜRKERİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Adli TıpTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiAcil Yardım ve Afet Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NAİLE ESRA SAKA
- İstanbul Avrupa Yakası 112 Acil Sağlık Hizmetleri çalışanlarına verilen tıbbi kimyasal biyolojik radyolojik nükleer farkındalık eğitimlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of medical CBRN awareness trainings for 112 Emergency Health Care workers in Istanbul European Side
SELİM ALTINARIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Sağlık EğitimiBezm-i Alem Vakıf ÜniversitesiAfet Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZCAN ERDOĞAN
- Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Acil Yardım ve Afet Yönetimi Bölümü öğrencilerinin KBRN olaylarına karşı hazırlık algıları ve bilgi düzeylerinin belirlenmesi
Determination of preparatory perceptions and knowledge levels of Çanakkale Onsekiz Mart University Department of Emergency and Disaster Management Students against CBRN events
MURAT KIZILKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiAfet Eğitimi ve Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET EVREN ERGİNAL
- Genel morfolojik analiz yöntemi ile olası kbrn-p olaylarına yönelik senaryo geliştirme: Örnek kimyasal olay senaryoları
Scenario development for possible cbrne incidents with the method of general morphological analysis: Sample chemical incidents scenarios
BETÜL ÇAVLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk SağlığıTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiAcil Yardım ve Afet Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE HANDAN DÖKMECİ