Üsküdar Hacı Selim Ağa Yazma Eser Kütüphanesi Kemankeş Koleksiyonu'na Ait 16-18. yüzyıl ciltleri
Belonging to Üsküdar Hacı Selim Ağa Manuscript Library Kemankeş Collection 16-18. century volumes
- Tez No: 717613
- Danışmanlar: PROF. DR. SAVAŞ YILDIRIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Sanat Tarihi, Crafts, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Cilt Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 390
Özet
“Üsküdar Hacı Selim Ağa Yazma Eser Kütüphanesi Kemankeş Koleksiyonuna Ait 16-18. Yüzyıl Ciltleri”adlı tez çalışmamızda bulunan ciltler, Türk cilt sanatı içerisindeki yerini ve önemini belirlemeye yönelik bir çalışma olarak yürütülmüştür. Çalışmada araştırılan ciltler motif, kompozisyon ve teknik özellikleri bakımından kapsamlı bir şekilde incelenmiş olup bilim dünyasına tanıtılmaya gayret edilmiştir. Çalışma konumuzu bünyesinde barındıran Üsküdar Hacı Selim Ağa Yazma Eser Kütüphanesi; I. Abdülhamit döneminde devlet idaresinde önemli işler gören Hacı Selim Ağa'nın isteği üzerine inşa edilen bir vakıf kütüphanesidir. Hacı Selim Ağa'nın kim olduğu ve nereli olduğu konusunda farklı fikir ve görüş ayrılıkları ile birlikte hayatı ile ilgili mühim bilgiler netlik kazanmış değildir. Tez konumuz olan 16-18. yüzyıl ciltleri ele alınmadan önce ilk olarak cilt sanatı detaylı bir şekilde anlatılmıştır. Böylece cilt sanatının tarih sahnesine çıkışı ile birlikte kronolojik gelişimi dönem bazında ele alınarak anlatılmaya gayret edilmiştir. Araştırma konumuz olan ciltler 16-18. yüzyıl ciltlerini barındırdığı için özellikle Osmanlı Dönemi Türk cilt sanatı ve gelişimi üzerinde durulup geniş bir şekilde anlatılmaya özen gösterilmiştir. Tez konumuz olan ciltler kütüphanenin Kemankeş Koleksiyonu'na ait olup çalışmaya değer özellik ve süslemeyi barındıran deri ve ebru ciltler ele alınmıştır. Toplam 70 adet cilt incelenmiş olup bunların 30 tanesi deri 40 tanesi ebru ciltlerdir. Deri ciltlerin özellikleri göz önünde bulundurulduğunda kullanılan derinin rengi bakımından koyu kahverenginin yoğun olduğu görülmektedir. Süsleme bakımından soğuk baskı, gömme, yekşah, çeharkuşe, mülevven, mülemma gibi cilt tekniklerinin uygulandığı görülmektedir. Kompozisyon bakımından daha çok bitkisel ve stilize çiçek motifleri ile birlikte tek bir adet ciltte geometrik süsleme bulunmaktadır. Ebru ciltlerin değerlendirilmesi sonucunda ise battal ebrunun yoğunlukta olduğu görülür. Ancak çeşit bakımından bülbülyuvası, gel-git ebru, şal ebru, serpme battal ve taraklı ebru gibi birçok ebru çeşidi bulunmaktadır. Ebru ciltlerde çehar-kuşe cilt tekniği yoğun olarak görülmektedir.
Özet (Çeviri)
The bindings found in our thesis work“16-18th Century Bindings”belonging to the Üsküdar Hacı Selim Ağa Manuscript Library Kemankeş Collection were conducted as a study to determine their place and importance in Turkish bookbinding art. The bindings researched in the study are comprehensive in terms of motifs, composition and technical features been studied in a way that has been tried to be introduced to the world of science. Üsküdar Hacı Selim Ağa Manuscript Library, which holds our study subject, is a foundation library built at the request of Hacı Selim Ağa, who performed important works in the state administration during the reign of Abdülhamit I. With different opinions and disagreements about who Hacı Selim Ağa is and where he is from, important information about his life has not been clarified. Before the“16-18th century bindings”, which is the subject of the thesis, is discussed, firstly, the art of binding is explained in detail. Thus, the chronological development of bookbinding art with its emergence on the stage of history has been tried to be explained on the basis of period. Since the bindings that are the subject of our research include the“16-18th century bindings”, attention has been paid to explain the Turkish bookbinding art and development of the Ottoman Period in a broad way. The bindings, which are the subject of our thesis, belong to the library's Kemankeş Collection. Leather and marbling binding, which have features and ornaments worth studying, are discussed. A total of 70 bindings, 30 of which are leather and 40 of which are marbling, were analyzed. Considering the characteristics of leather bindings it is seen that the most used leather color is dark brown. In terms of decoration, it is seen that binding techniques such as soğuk baskı, gömme, yekşah, çârkûşe, mülevven, mülemma are applied. In terms of composition, besides mostly herbal and stylized floral motifs, only one binding has geometric ornaments. As a result of the evaluation of the marbling bindings, it is seen that the battal marbling is in the majority. However, in terms of variety, there are many types of marbling such as bülbül, gelgit marbling, şal marbling, serpme battal and taraklı marbling. Mostly the çârkûşe binding technique is seen on marbling bindings.
Benzer Tezler
- Üsküdar Hacı Selim Ağa Kütüphanesi kemankeş kolleksiyonu yazma eserlerde ebrulu ciltler
Uskudar Haci Selim Aga library ebru hardcover in the kemankeş collection writing works
HAVVA GENÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
El SanatlarıSüleyman Demirel ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. YUSUF BİLEN
- Hacı Selim Ağa Kütüphanesi Hacı Selim Ağa ve Hüdai Efendi koleksiyonlarındaki bulut motifli ciltler
Binding covers adorned with cloud motifs in the Hacı Selim Ağa Library
HATİCE ŞEYMA YENİÇERİ ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGüzel Sanatlar Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET SACİT AÇIKGÖZOĞLU
- Halil Paşa'nın Risāle-i Feżā'il-i Şām-ı Şerif adlı eseri (Giriş, inceleme, tıpkıbasım)
Başlık çevirisi yok
AHMET ÇAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MESUT ŞEN
- Selimağa Kütüphanesi'ndeki Arapça nahiv ve sarfla ilgili yazma eselerin tanıtımı
Presentation of the books explaining Arab syntax (nahiv) and morphology (sarf) in Selim Agha Library
EYYÜP BEYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
DilbilimMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NUSRETTİN BOLELLİ
- Hacı Selim Ağa Kütüphanesi Hacı Selim Ağa Koleksiyonu'ndaki ebru ciltler
At the Hacı Selim Ağa Library, marbling bookbindings in Hacı Selim Ağa Collection
ELİF ECE ULU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. SACİT AÇIKGÖZOĞLU