Trabzon yöresinde dini bir ritüel olarak mevlid ve mevlidin müzikal özellikleri
Mawlid musical features and mawlid as a religious ritual in Trabzon
- Tez No: 718741
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇETİN KÖRÜKÇÜOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Mevlid, Mevlid İcracıları, Mevlidde Müzikal Üslûp, Trabzon'da Dini Müzik, Mawlid, Mawlid Performers, Mawlid Musical Genre, Religious Music in Trabzon
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Okan Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Müzik Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 148
Özet
Mevlid, X. yüzyıldan itibaren yaygınlık gösteren dini-yarı dini edebi ve müzikal bir türdür. Bu tür, yüzyıllarca beslenmiş olduğu geleneklerden ve dönemin sosyal, kültürel, siyasal, dini yapısından etkilenerek değişime uğramıştır. Ayrıca mevlid, yöresel kültürlerden etkilenerek şekillenmesi sebebiyle folklorik bir yapıya sahiptir. Din ve müzik ilişkisi bağlamında, Trabzon yöresindeki mevlid icrasının ele alındığı bu çalışmada, mevlid icracıları tarz ve üslûp bakımından ele alınmıştır. Öncelikle yörenin müzik kültürü şehir ve ilçeler olarak iki ana başlık altında incelenmiştir. Daha sonra Trabzon'daki dini müzik kültürü ele alınmış ve mevlid uygulamaları icra ortamı, kadın ve erkek icracılar, uygulama ve içerik olarak farklı kategoriler halinde ortaya konulmuştur. Ayrıca Trabzon yöresinde kadın ve erkek mevlithanlardan derlediğimiz mevlid icraları yörenin müzik kültürü üzerinden irdelenmeye çalışılmıştır. Sosyal statünün ve cinsiyetin icra üzerindeki etkisi detaylı bir şekilde incelenmiştir. Bu amaçla ses, motif, üslûp, melodi, tartım gibi unsurlar ele alınmış ve bu unsurların etkisiyle yöredeki müzik kültürünün kendine has özellikleri ortaya konulmuştur. Mevlid icralarında, yerel müzikdeki üslûp, tarz, dil/şive gibi unsurların ön planda olduğu tespit edilmiş ve yöredeki mevlidhanların İstanbul merkezli mevlid icralarıyla kurdukları ilişki üzerinden değerlendirmeler yapılarak çeşitli sonuçlara varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Mawlid is a religious-semi-religious literary and musical genre that dates back to the 10th century. For centuries, this species has been maintained. It has emerged as a consequence of the period's traditions, social, cultural, political and religious structure. Additionally, mawlid has a folklore framework as a result of being influenced by local cultures. The mawlid performers are discussed in terms of manner and style in this study, which deals with the mawlid performance in the Trabzon region in the context of the relationship between religion and music. First and foremost, the region's music culture was evaluated under two major headings: cities and districts. Then, the Trabzon religious music culture was discussed and the mawlid practices were presented in several areas such as performance environment, male and female performers, practices and content. Furthermore, the mawlid performances gathered from male and female mawlidhans in the Trabzon region were attempted to be examined through the region's musical culture. The impact of socioeconomic position and gender on performance has been well researched. Aspects such as sound, motif, style, melody and weighing were examined for this purpose and the influence of these elements revealed the distinctive features of the region's music culture. It has been determined that aspects such as style, theme, language/dialect in local music are significant in mawlid performances and various conclusions have been obtained by analyzing the relationship between local mawlidhans and Istanbul-based mawlid performances.
Benzer Tezler
- Trabzon yöresinde müzik-kimlik ilişkisi
Music-identity relations in Trabzon region
SONNUR BAHÇEKAPILI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Müzikİstanbul Okan ÜniversitesiMüzik Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇETİN KÖRÜKÇÜOĞLU
- Trabzon Maçka'daki Vazelon (St. John) Manastırı
Vazelon (St. John) Monastery of Trebizond Maçka
KÜBRA KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sanat TarihiOrdu ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN BUYRUK
- Doğu Trabzon yöresi müzik kültürü ve kemençe sanatçısı Bahattin Çamurali
East Trabzon region music culture and kemence artist Bahattin Camurali
CANAN HAZAL ERKEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MüzikAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Müziği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET GÖNÜL
- Trabzon yöresinde kullanılan cura zurna'nın yapısı ve icra edilen ezgilerden dokuzu'nun notaya alınması
Structure of cura oboe used in the vicinity trabzon and notating the nine of melodies performed
OĞUZ KAHVECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
MüzikHaliç ÜniversitesiTürk Müziği Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. PINAR SOMAKÇI
ÖĞR. GÖR. YÜCEL PAŞMAKÇI
- Trabzon yöresinde yetişen makromantarlar üzerinde taksonomik bir araştırma
A Taxonomic investigation of macromycetes grown in the region of Trabzon
ERTUĞRUL SESLİ
Doktora
Türkçe
1994
BiyolojiKaradeniz Teknik ÜniversitesiFen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SAFFET BAYDAR