Şizofreni tanılı bireylerde transteoretik modele temellendirilen psikoeğitimin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına etkisi
The effect of psychoeducation based on transtheoretic model onhealthy lifestyle behaviors in people with schizophrenia
- Tez No: 719189
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA YASEMİN KUTLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Psikiyatri, Psikoloji, Nursing, Psychiatry, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Şizofreni, Transteoretik Model, Sağlıklı Yaşam Biçimi, Davranış Değişikliği, Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşiresi, Schizophrenia, Transtheoretic Model, Healthy Lifestyle, Behavior Change, Mental Health and Psychiatric Nurse
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
Şizofreni tanılı bireylerde sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının kazanılması yaşam kalitesini arttırarak iyilik halinin sürdürülmesine katkı sağlamaktadır. Transteroretik model temelli gerçekleştirilen psikoeğitim ile katılımcıların sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını edinmeleri yolunda onların davranış değişikliklerine yönelik farkındalık kazanmaları, sahip oldukları potansiyelleri ve iç/dış destek kaynaklarının olumlu yönlerini davranışlarına yansıtmaları ve bu davranışlarını sürdürmeleri beklenmektedir. Bu çalışmanın amacı, şizofreni tanılı bireylerde transteoretik modele temellendirilen psikoeğitimin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına etkisini belirlemektir. Araştırma, deneysel araştırma desenlerinden ön test – son test randomize kontrollü araştırma tipinde gerçekleştirildi. Çalışmanın verileri, 41 girişim 41 kontrol olmak üzere toplam 82 katılımcıdan oluşturuldu. Veriler, kişisel bilgi formu, davranış değişim aşaması tanılama formu ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II ile toplandı. Katılımcılardan girişim grubuna atananlara toplum ruh sağlığı merkezinde uygulanmakta olan rutin faaliyetlerin haricinde 6 modülden oluşan transteoretik modele temellendirilen psikoeğitim uygulandı. Kontrol grubuna ise herhangi bir girişimde bulunulmadı ve katılımcılar kurumun rutin uygulamalarına devam etti. Her iki gruba uygulamanın öncesi ve bitiminde davranış değişim aşaması tanılama formu ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II uygulandı. Girişim ve kontrol grubunun sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II ve alt boyutları ANCOVA analizine göre düzenlenmiş son test puanları karşılaştırıldığında; ön testler ve diğer ortak (kovaryant) değişkenlerin kontrol altına alınması ile son test ortalama puanları gruplar arasında girişim grubu lehine anlamlı farklılık gösterdi. Girişim grubunun davranış değişimi aşaması durumları ön-test son-test sonuçları McNamer testi ile değerlendirildiğinde; davranış değişim aşamalarından beslenme, fiziksel egzersiz, manevi gelişim ve stres yönetimi arasında anlamlı farklılık saptandı. Sonuç olarak; çalışmada ön testler ve ortak değişkenlerin (kovaryant) etkisi çıkarıldığında, Transteoretik modele temellendirilen sağlıklı yaşam biçimi davranışları psikoeğitim programının şizofreni tanılı bireylerde, fiziksel egzersiz, manevi gelişim ve kişilerarası ilişkiler alt boyutlarında orta düzeyde olacak şekilde, sağlık sorumluluğu, beslenme, stres yönetimi alt boyutları ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları toplamında ise büyük etki gösterdiği belirlendi ve davranış değişim aşamalarında ilerleme görüldü.
Özet (Çeviri)
Acquisition of healthy lifestyle behaviors in individuals diagnosed with schizophrenia increases the quality of life and contributes to the maintenance of well-being. With the psychoeducation based on the transteroretic model, it is expected that the participants gain awareness of their behavioral changes in order to acquire healthy lifestyle behaviors, reflect their potentials and the positive aspects of internal / external support sources to their behaviors and continue these behaviors. The aim of this study is to determine the effect of psychoeducation based on the transtheoretic model on healthy lifestyle behaviors in individuals diagnosed with schizophrenia. The research was conducted in the pretest - posttest randomized controlled research type among the experimental research designs. The data of the study were composed of 82 participants, 41 interventions and 41 controls. Data were collected using a personal information form, behavior change stage diagnosis form, and healthy lifestyle behaviors scale II. In addition to the routine activities applied in the community mental health center, psychoeducation based on the transtheoretic model consisting of 6 modules was applied to the participants who were assigned to the intervention group. No attempt was made to the control group and the participants continued the routine practices of the institution. Behavior change stage diagnosis form and healthy lifestyle behaviors scale II were applied to both groups before and after the application. When the healthy lifestyle behaviors scale II and its sub-dimensions of the intervention and control groups were compared via ANCOVA analysis; By controlling the pretests and other common variables (covariant), the posttest mean scores showed a significant difference between the groups in favor of the intervention group. When the pre-test post-test results of the intervention group's behavior change stage were evaluated with the McNamer test; There was a significant difference between the stages of behavior change; nutrition, physical exercise, spiritual development and stress management. As a result, When the effects of pre-tests and covariates (covariant) were excluded in the study, it was observed that the healthy lifestyle behaviors psychoeducation program based on the transtheoretic model had a moderate effect on the sub-dimensions of physical exercise, spiritual development and interpersonal relationships and a great effect was detected on health responsibility, nutrition, stress management sub-dimensions and healthy lifestyle behaviors total and progress was observed in behavior change stages in individuals diagnosed with schizophrenia.
Benzer Tezler
- Şizofreni tanılı bireylerde ve sağlıklı kontrollerde metabolik parametreler ile bilişsel işlevler arasındaki ilişkinin incelenmesi
Başlık çevirisi yok
EMİNE AKSOY SOYYİĞİT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriSağlık BakanlığıRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİBEL ÖRSEL
- Şizofreni tanılı bireylerde iyileşme temelli psikoeğitimin öznel iyileşmeye etkisi
The effect of recovery based psychoeducation on personel recovery in individuals diagnosed with schizophrenia
GÜLNUR ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2025
Hemşirelikİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaRuh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZGE SUKUT
- Şizofreni tanılı bireylerde salutojenik yaklaşım temelli görüşmenin bütünlük duygusu ve psikolojik dayanıklılığa etkisi
The effect of salutogenic approach based interview on sense of coherence and psychological resistance in individuals with schizophrenia
ÖZGÜR SEMA ACI
Doktora
Türkçe
2020
Hemşirelikİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaRuh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA YASEMİN KUTLU
- Şizofreni tanılı hastaların birinci dereceden akrabalarında parasingulat sulkus uzunluğu ve posterior singulat korteks hacimlerinin kontrol grubu ile karşılaştırılması
A comparative study of paracingulate sulcus length and posterior cingulate cortex volumes in first-degree relatives of schizophrenia patients and healthy controls
BUĞRA YAPAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
PsikiyatriFırat ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVDA KORKMAZ
- Şizofreni tanılı bireylerde öz şefkatli farkındalık temelli psikoeğitim programının kendini damgalama üzerine etkisi
Diagnosed with schizophrenia self-compassion based psychoeducation program in individuals effect on stamping
EDANUR KARAHAN AĞU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
HemşirelikOndokuz Mayıs ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OYA SEVCAN ORAK