Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası taş bezemelerinin incelenip tezhip sanatı ile birleştirilerek yorumlanması
Divriğ Ulu Mosque and Darüşşifa stone ornamental patterns examination and of the illumination patterns combination
- Tez No: 719361
- Danışmanlar: PROF. ÖMER FARUK TAŞKALE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Sanat Tarihi, Fine Arts, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Tezhip Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası; UNESCO tarafından Dünya Miras Listesi'ne kültürel varlık olarak dahil edilerek, Türkiye'nin bu listeye giren ilk mimari eseri olma özelliğini taşımaktadır. Anadolu'nun tarih ve kültürel açıdan en dikkat çekici taş bezemelerine sahip olan bir yapısıdır. Taşın adeta dile geldiği bu bezemeler; kompozisyon, motif, sembol, simge ve gölgeler açısından son derece zengin bir tasarım gücünün ürünü olarak görülmektedir. Bulunduğu coğrafi konum itibari ile bir geçiş noktası olan Divriği birçok medeniyetin izlerini taşımaktadır. Şüphesiz ki bu bölgenin kültürel etkileşiminde buraya gelerek yaşamlarını sürdürmüş sanatçıların payı büyük olmuştur. Sanatçıların büyük bir bölümünü; kuyumcu, ressam, heykeltıraş, ahşap ustası gibi meslek gruplarına mensup aynı zamanda iyi derecede matematik ve fizik bilgisine de sahip kişilerin oluşturduğu bilinmektedir. Bu mimari yapının taş kapı bezemeleri; sanatçıların geldikleri kültürün izlerini taşırken aynı zamanda hislerini yansıttıkları bir ayna vazifesini görmektedir. Geleneksel Türk sanatları içinde yer alan tezhip sanatı da aynı aynanın farklı bir yansıması şeklindedir. Sultanlar; sanatçıları, kazandıkları savaşlar sonucunda koruma altına alarak, ülkeye getirmiş eserlerini üretebilmeleri için sarayda nakışhaneler kurarak her açıdan destek sağlamışlardır. Bu kadar kültürel zenginliğe sahip olan bir ortamda, sanatçılar içinde bulundukları dönemi, inançlarını, fikirlerini her dönem de yansıtabildikleri zengin ve eşsiz eserler üretmişlerdir.“Tezhip”geleneksel sanatların içinde en nadide eserler verilen sanat dallarımızın başında gelmektedir. Tezhiplenmiş eserlerde; altın ve lacivertin eşsiz buluşması sonucu oluşturulan kompozisyonlar ile motifler, sanatçının bakış açısıyla kâğıt üzerinde adeta dans etmektedir. Her dönemde ekollere olan yaklaşım ve beğeniler değişse de tezhip sanatı gelişimini sürdürmeye devam etmiş, içinde bulunduğu koşullardan etkilenmiş ve bu eser kompozisyonlarına yansıtılmıştır. Günümüzde tezyinatın tarihine ışık tutan belge niteliğindeki bu nadide eserler, kütüphaneler, müzeler ve özel koleksiyonlarda yapıldıkları gün gibi değerlerini korumaktadır.“Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası Taş Bezemelerinin İncelenip Tezhip Sanatı ile Birleştirilerek Yorumlanması”adlı tez/ eser metni kapsamında, bu mimari yapının bulunduğu konum, kimlerin hüküm sürdüğü, yapıyı yaptıran beylik, yapının yapım yılı, üzerindeki taş bezemelerin hangi döneme ışık tuttuğu, sanatçı grupları, motiflerin anlamları araştırılmıştır. Tüm bu değerlendirmelerin sonucunda taş bezemelerin hikayelerinin, tezhip motifleri ile birleştirildiği kompozisyona bu yapının taşıdığı manevi anlamlara ithafen“Gönül Kapısı”adı verilerek özgün bir eser ortaya çıkarılmıştır.
Özet (Çeviri)
Divriği Ulu Mosque and Darüşşifa; By UNESCO, the World Heritage List is included as cultural assets, Turkey has the first architectural works that enter this list. Anatolia is the structure of history and culturally most remarkable stone decorations. These embellishments in which the stone came to tongue; The composition is seen as the product of an extremely rich design power in terms of motif, symbol, icons and shadows. The divria with the geographical location is located, the divria with a transition point carries the traces of many civilizations. There is no doubt, the share of artists who continued their lives in the cultural interaction of this region. A large part of the artists; It is known that the jeweler, painter, sculptor, wood master to professional groups, also have a good value of mathematics and physics. Stone door decorations of this architectural structure; It also sees a mirror of the artists as they reflect their feelings while moving the traces of the culture they come. The art in traditional Turkish arts in the form of a different reflection of the same mirror. Sultans; The artists are protected as a result of the wars as a result of the battles, bring the works to the country and to produce their works in the palace in the palace and supported support from each angle. In an environment with such cultural richness, they produced the rich and unique works that they are in artists reflect their beliefs, their ideas. Illumination Ornamental pattern in the traditional arts of the rarest artifacts are at the beginning of our arts. In works; The motifs with the compositions created as a result of the unique meeting of gold and dark blue are dancing on paper from the artist's point of view. Although approaches and likes are changed in each period, but also continued to continue the development of the art of thesis and are affected by the conditions in which it is reflected in the compositions. Today, these rarest works, which are the documents that light on the history of the conduly, protects the value of libraries, museums and special collections. Divriğ Ulu Mosque and Darüşşifa Stone ornamental patterns examination and of the Illumination patterns combination The meanings of motifs are investigated. As a result of all these evaluations, the stories of stone decorations are combined with the Illumination motifs to the spiritual meanings that this structure by the motifs are called the“heart door”made work.
Benzer Tezler
- Sivas Divriği Ulu Cami ve darüşşifasının iç mekan-cephe ilişkisi bağlamında kabartma tasarımlarının değerlendirilmesi
Evaluation of relief designs of Sivas Divrigi Great Mosqueand Melike Turan hospital in the context of the relationship between interior andfacade
ALİ TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İç Mimari ve DekorasyonAtılım Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞULE PFEIFFER TAŞ
- Divriği ve çevresindeki kültür varlıkları
Cultural heritages of Divriği and surrounding
MUHAMMET LÜTFÜ KINDIĞILI
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Sanat TarihiAtatürk ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAMZA GÜNDOĞDU
- Divriği Ulu Camii ve Şifahane taç kapı süslemelerindeki motiflerin kuyumculukta kullanılan (CAD-CAM) bilgisayar teknolojileriyle takıya aktarılması
Transferring Divrigi ulu mosque and Şifahane portal ornaments motifs to jewelry by (CAD-CAM) computer technologies used jewellery
ABDİL SARAÇOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
El SanatlarıGazi ÜniversitesiEl Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MERAL BÜYÜKYAZICI
- Sivas Divriği Ulu Camii ve Şifahanesi'nin Rumi motiflerinin yorumlanarak tezhip sanatında uygulanması (Eser metni)
Interpreting the Rumi motifs found in Sivas Ulu Mosque for application in art of illumination (Text of art work)
MÜZEYYEN NİDA ÖZBENİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
El SanatlarıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA NASUHİ ÇELEBİ
- Anadolu selçukluları ve beylikler dönemine ait ahşap minberlerin malzeme, yapım tekniği ve süsleme özelliklerinin incelenmesi
Investigation of materials, construction techniques and ornamental properties of wooden minbars of anatolian seljuks and principalities period
AYTEN AKSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Ağaç İşleriGazi ÜniversitesiAğaç İşleri Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEVDET SÖĞÜTLÜ