Ayasofya'da taş malzeme, kullanım şekilleri ve yeni tespitler
Stone material, usage and new findings in hagia sophia
- Tez No: 719884
- Danışmanlar: PROF. DR. CAN ŞAKİR BİNAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rölöve-Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 163
Özet
Ayasofya, üzerindeki araştırmalar; mimarlık, sanat tarihi ve mühendislik gibi birçok alanda takip edilebilmektedir. Ayasofya'nın inşası, destansı ya da şiirsel nitelikteki ilk kaynakların (Prokopios, Pavlos Silentarios gibi) aktardıklarından ya da ilk kaynakların yorumlanmasıyla birlikte aktarılan Osmanlı dönemi kaynaklarından (Feth-i Konstantiniyye ve Tarif-i Ayasofya ya da Tevarih-i Ali Osman gibi) öğrenilmektedir. Sonraki dönemlerindeki değişim, geçmişten günümüze yaklaştıkça daha gerçekçi hale gelen bilgilerle takip edebilmektedir. Bu bilgiler günümüzde geniş bir literatür olarak karşımıza çıkar. Günümüzde yapıda tespit edilen bir takım yeni bulgular, bu gibi bazı bilgilerin tekrar yorumlanmasını mümkün kılmaktadır. Bir kısım varsayımsal bilgi ise laboratuvar ortamında deneysel yöntemlerle bilimsel verilere dönüştürülebilmiştir. Araştırma konu başlıklarında bu tür karşılaştırmalar ve elde edilen veriler bulunmaktadır. Yapıda kullanılmış olan taş malzeme de petrografi ve sanat tarihi bakımından birçok araştırmaya konu olmuştur. Bu araştırmalar kendi alanlarında uzman kişilerce detaylıca incelenmiş ve farklı yayınlarda sunulmuştur. Bu çalışmada ise ayrı uzmanlık alanlarına ait bu bilgilerin bir kısmına yer verilmiştir. Sunulan araştırmada asıl vurgulanmak istenen, konu ile ilgili tüm geçmiş verinin derlenerek sunulması değil, 6.yy. odaklı olarak yapıdan elde edilen, yapım tekniklerine ait yeni tespitlerin, var olan çalışmalar ile örtüştüğü ya da ayrı düştüğü alanları vurgulamaktır. Taşın yapı içerisindeki konumu ve durum tespitlerinden, taşların çıkarıldığı bazı ocaklara kadar inşa teknikleri ile ilgili bilgi takip edilmeye çalışılmış ve elde edilen veriler derlenerek sunulmuştur. Bu çalışmadaki veriler, Ayasofya'nın 2020 yılında tekrar cami statüsü kazanmasından hemen öncesine aittir. Çalışma, bu yönüyle de Ayasofya'nın müze statüsündeki son araştırmalardan biri durumundadır.
Özet (Çeviri)
Hagia Sophia, research on it; It can be followed in many fields such as architecture, art history and engineering. The construction of Hagia Sophia is learned from the first sources of epic or poetic nature (such as Prokopios, Pavlos Silentarios) or from the Ottoman period sources (such as Feth-i Konstantiniyye and Tarif-i Ayasofya or Tevarih-i Ali Osman) cited with the interpretation of the first sources. The change in the following periods can be followed with information that becomes more realistic as it approaches from the past to the present. Today, this information appears as a large literature. Today, a number of new findings detected in the building make it possible to reinterpret some such information. Some hypothetical information was converted into scientific data by experimental methods in the laboratory environment. There are such comparisons and the data obtained in the research topics. The stone material used in the building has also been the subject of many studies in terms of petrography and art history. These studies have been examined in detail by experts in their fields and presented in different publications. In this study, some of this information belonging to different fields of expertise is included. The main emphasis in the presented study is not to compile and present all the historical data related to the subject, but to emphasize the areas where the new determinations of construction techniques, obtained from the building with a focus on the 6th century, overlap or diverge with existing studies. From the location of the stone in the building and the situation determinations to some quarries where the stones were extracted, information about the construction techniques was tried to be followed and the obtained data were compiled and presented. The data in this study belong to just before Hagia Sophia regained the status of a mosque in 2020. In this respect, the study is one of the last studies in the museum status of Hagia Sophia.
Benzer Tezler
- Tarihi yapıların statik ve dinamik yükler altında lineer ve non-lineer analizi: Küçük Ayasofya Camii örneği
The Linear and non-linear analysis of the historical buildings under static and dynamic loading: The study of küçük Ayasofya Camii
ALİ KOÇAK
- Kırklareli Vize'den Geç Antik–Bizans Dönemi mimari plastik taş eserler
Late Antique and Byzantine Architectural plastic from Kırklareli Vize
MELTEM ÇAVDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Arkeolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP KUBAN
- İstanbuldaki Türk hamam yapılarının depreme karşı dayanıklılığının analitik incelenmesi
Başlık çevirisi yok
HARİKA UYANIK
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖRÜN ÖZŞEN
- Mozaik sanatı ve büyük saray mozaikleri restorasyon çalışmaları
Mozaic art and great palace mozaics restoration studies
OGUZ ERKAN
- Enez Ayasofya Kilisesi (Fatih Camisi)'nde kullanılan yapı malzemesinin analizi ve konservasyon yöntemleri
The analysis of the structural materials used in Enez Hagia Sophia Church (Fatih Mosque) and its conservation methods
BURCU BAŞARAN