Obsesif Kompulsif Bozukluk tanısı almış kişilerde belirti düzeyi ile anksiyete duyarlılığı, sıkıntıya dayanma ve bilişsel ve davranışsal kaçınma ilişkisinde duygu düzenleme güçlüklerinin aracı rolü
The mediator role of emotion regulation difficulties in the relationship between symptom severity and anxiety sensitivity, distress tolerance and cognitive and behavioral avoidance in persons diagnosed with OCD
- Tez No: 719958
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZDEN YALÇINKAYA ALKAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Anksiyete duyarlılığı, kaçınma, duygu düzenleme güçlüğü, sıkıntıya dayanma, OKB
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) görece erken yaşta ortaya çıkabilmekte ve kronik doğası sebebiyle bu tanıyı alan kişilerin işlevselliklerinde önemli bozulmalara sebebiyet verebilmektedir. Bozukluğun doğasının anlaşılması ve bozuklukla ilişkili psikolojik değişkenlerin incelenmesi, risk etmenlerinin belirlenmesi, başta psikoterapi uygulamaları olmak üzere müdahale ve önleme çalışmalarının geliştirilmesi konularında önem taşımaktadır. Bu bağlamda bu çalışmada OKB tanısı almış kişilerde OKB belirti düzeyi ile anksiyete duyarlılığı, sıkıntıya dayanma, bilişsel ve davranışsal kaçınma arasındaki ilişkide duygu düzenleme aracı rolünün incelenmesi amaçlanmıştır. Daha önceden veya ilk defa psikiyatri polikliniğine başvurarak OKB tanısı almış 90 kişiye ulaşılmış ve bu kişilere Sıkıntıya Dayanma Ölçeği (SDÖ), Anksiyete Duyarlılığı Ölçeği (ADÖ), Bilişsel Davranışsal Kaçınma Ölçeği (BDKÖ), Yale-Brown Obsesif Kompulsif Derecelendirme Ölçeği (YB-OKDÖ), Beck Depresyon Envanteri (BDE), Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği (DDGÖ) ölçekleri uygulanmıştır. Elde edilen veriler araştırmanın hipotezleri ışığında hiyerarşik regresyon ve aracılık analizi ile incelenmiştir. Yapılan analizlerde OKB belirti düzeyi ile anksiyete duyarlılığı ve bilişsel ve davranışsal kaçınma arasında pozitif yönlü ilişkiler; sıkıntıya dayanma arasında ise negatif yönlü ilişki bulunmuştur. Ayrıca OKB belirti düzeyini anksiyete duyarlılığının, sıkıntıya dayanmanın, bilişsel ve davranışsal kaçınmanın yordadığı, ancak bu değişkenler kontrol edildiğinde duygu düzenleme güçlüklerinin OKB belirti düzeyini yordamadığı bulunmuştur. Bu bulguların ışığında gerçekleştirilen aracılık analizleri sonrasında anksiyete duyarlılığı ve bilişsel davranışsal kaçınma ile OKB belirti düzeyi arasındaki ilişkide duygu düzenleme güçlüklerinin aracı rolü olduğu, sıkıntıya dayanma ile OKB belirti düzeyi arasındaki ilişkide ise duygu düzenleme güçlüklerinin aracı rolü olmadığı bulunmuştur. Bu veriler OKB'nin kavramsallaştırılmasında, bozukluğun ortaya çıkışı ve sürdürülmesinde ve tedavisinde duygu düzenleme güçlüklerinin önemli bir rolü olduğunu göstermektedir. Bu yüzden OKB'nin değerlendirilmesinde ve tedavisinde duygu odaklı girişimlerin yaygınlaşmasının değerli katkılar sunabileceği tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Obsessive compulsive disorder (OCD) can occur at a relatively early age, and due to its chronic nature, it can cause significant impairments in the functionality of people with this diagnosis.It is important to understand the nature of the disorder and to examine the psychological variables associated with the disorder, to identify risk factors, and to develop intervention and prevention studies, especially psychotherapy applications. This study is aimed to examine the role of emotion regulation mediator in the relationship between OCD symptoms severity, anxiety sensitivity, distress tolerance, and cognitive and behavioral avoidancein people diagnosed with OCD. The study was conducted with 90 participants who applied to the psychiatry outpatient clinic because of either OCD symptoms or former diagnosis. Anxiety Sensitivity Scale, DistressTolarence Scale, Cognitive Behavioral Avoidance Scale,Yale-Brown Obsessive Compulsive, Scale Beck Depression Inventory, Difficulties in Emotion Regulation Scale has been applied to the participants. The collecteddatawas investigated with hiearchical regression and mediation analysis. As a result,it is found that there was a positive correlation between OCD symptoms severity and anxiety sensitivity, cognitive and behavioral avoidance; and negative correlation were found between distress tolarence. In addition, it was found that anxiety sensitivity, resilience to distress, cognitive and behavioral avoidance predicted OCD symptom severity, but when these variables were controlled, emotion regulation difficulties did not predict OCD symptom severity. When the mediation analysis was carried out over findings, It was found that emotion regulation difficulties had a mediating role in the relationship between anxiety sensitivity, cognitive behavioral avoidance and OCD symptoms severity, and emotion regulation difficulties have no mediation role on the relationship between distress tolerance and OCD symptoms severity. These findings show that difficulties in emotion regulation play an important role in the conceptualization of OCD, in the onset and maintenance of the disease, and in its treatment. Therefore,it has been evaluated that the widespread use of emotion-focused interventions in the evaluation and treatment of OCD can provide valuable contributions.
Benzer Tezler
- Obsesif kompulsif bozukluk hastalarıyla birlikte yaşayan kişilerde yaşam kalitesi ve ilişkili risk etkenleri
Quality of life and associated risk factors in relatives of patients with obsessive compulsive disorder
DİDEM SÜCÜLLÜOĞLU DİKİCİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
PsikiyatriCelal Bayar ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET MURAT DEMET
- Obsesif kompulsif bozukluk tanısı almış kişilerde çocukluk çağı travmatik yaşantılarının, bu bozukluğun gelişimi ve belirti şiddetiyle ilişkisi
The relationship of symptom dimension and development of obsessive-compulsive disorder with childhodd traumatic experiences
MUSTAFA TATLI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2012
PsikiyatriSağlık BakanlığıRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖZLEM ZEKİYE ÇETİNKAYA
- Büyüsel düşünce ve üstbilişlerin obsesif kompulsif bozukluk ile ilişkisi
The relationship among magical thinking, metacognition and Obsessive Compulsive Disorder
GÜLFEM MAHPEYKER ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CEMAL ONUR NOYAN
- Obsesif kompulsif bozukluk tanısı almış kişilerin erteleme eğilimlerinin psikiyatrik tanısı olmayan gruba göre karşılaştırılması
Comparison of procrastination in people diagnosed with obsessive compulsive disorder with the healthy group without a psychiatric diagnosis
YAĞMUR GÖZSÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OĞUZ TAN