Kıyı alanları ve hinterlandında yaygınlaşan ekoturizmin yarattığı mekânsal değişimler: Ayvacık örneği
Spatial changes caused by increasing ecotourism in coast areas and its hinterland: The case of Ayvacık
- Tez No: 720433
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLŞEN ÖZAYDIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 99
Özet
Ekoturizm, doğal çevreye duyarlı, sürdürülebilirlik ilkesinin benimsendiği, yerelliğin desteklendiği ve koruma-kullanma dengesi gözeten bir turizm çeşididir. Son birkaç yıldır Kuzey Ege'de özellikle Ayvacık ilçesindeki tarım ve orman alanları, Çanakkale İl Özel İdaresi tarafından hazırlanan ilave imar planlarıyla, ekoturizm alanlarına dönüştürülmektedir. Kıyı turizmi ve doğa turizmi potansiyeli yüksek olan Ayvacık'ta üst ölçekli planlarla uyumsuz olarak artış gösteren ekoturizm faaliyetleri, kıyı alanları ve hinterlandında olumsuz etkiler yaratmaktadır ve daha fazla yaratacağı düşünülmektedir. Bu çalışmayla, plansız ve kontrolsüz olarak yaygınlaşan ekoturizmin Ayvacık'ın kıyı alanları ve hinterlandı üzerinde yarattığı mekânsal tüketim ve değişimleri ortaya koymak hedeflenmektedir. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, çalışmanın çıkış noktası, bu doğrultuda çalışmanın önemi, amacı, kapsamı ve yöntemi anlatılmaktadır. İkinci bölüm, kıyı, kıyı yönetimi, kıyı mevzuatı, ekoturizm, kamu yararı, toplum yararı, tüketim ve mekânsal tüketim gibi kavramların incelendiği ve tartışıldığı bölümdür. Üçüncü bölüm, çalışmanın inceleme alanı olan Ayvacık'a ilişkin bilgileri ve incelemeleri içermektedir. Bu bölümde Ayvacık'a dair genel bilgiler verilerek turizm potansiyeli, planlama mevzuatı incelenmekte, hiyerarşideki uyumsuzluklar ve kıyı alanları üzerindeki olası etkileri tartışılmaktadır. İlave imar planlarıyla gelen yapılaşma koşullarının meydana getirdiği yapı dokusu, mevcut durumla kıyaslanarak ekoturizmin neden olduğu mekânsal değişim ortaya koyulmaktadır. Son bölüm ise çalışmanın sonuç ve değerlendirmelerini içermektedir. Bu bölümde kıyı alanlarının parçacıl olarak ele alınması ve rant aracı olarak görülmesinin ortaya çıkardığı mekânsal tüketim değerlendirilmektedir. Plansız ve kontrolsüz gelişen ekoturizm faaliyetlerinin olumsuz etkilerine yer verilmekte, Ayvacık kıyı alanlarında ve hinterlandında karşılaşılan ya da karşılaşılması muhtemel olan sorunlara değinilmekte, bunlara ilişkin önerilerde bulunulmaktadır. Elde edinilen bulgulara göre, kıyı alanlarının da ekoturizmin de bütüncül olarak yönetilmesi ve planlanması gerekmektedir. Bunu gerçekleştirebilmek için kurumların ve mevzuatın neden olduğu yetki çatışması ortadan kaldırılmalı, planlama hiyerarşisinde çevre düzeni planından 1/5000 ölçekli nazım imar planına geçiş için ara bir ölçek şartı koyulmalı, ekonomik menfaatlerin doğurduğu rekabet ortamı ortadan kaldırılmalı ve kıyılara toplumun her kesiminin eşit erişim hakkı olduğu göz ardı edilmeden toplum yararı ilkesi benimsenmelidir. Bunların gerçekleştirilebilmesi için ise bütünleşik bir kıyı yönetimine ihtiyaç vardır. Böylelikle, kıyı alanları ve hinterlandında koruma-kullanma dengesi sağlanabilecek ve doğal çevrenin geri dönülemez bir şekilde tüketilmesinin önüne geçilebilecektir.
Özet (Çeviri)
Ecotourism is a type of tourism that is sensitive to the natural environment, adopts the principle of sustainability, supports locality and observes the balance of protection and use. In the last few years, agricultural and forest areas have been transformed into ecotourism areas in the North Aegean, especially in Ayvacık, with additional development plans prepared by the Çanakkale Special Provincial Administration. In Ayvacık, which has a high potential for coastal tourism and nature tourism, ecotourism activities that increase incompatible with the upper-scale plans create negative effects on the coastal areas and hinterland and are thought to create more. With this study, it is aimed to reveal the spatial consumption and changes created by the unplanned and uncontrolled ecotourism on Ayvacık's coastal areas and hinterland. The study consists of four parts. In the first part, the starting point of the study, the importance, purpose, scope and method of the study in this direction are explained. In the second part concepts such as coastal, coastal management, coastal legislation, ecotourism, public interest, community benefit, consumption and spatial consumption are examined and discussed. The third part contains information about Ayvacık, which is the research area of the study. In this section, by giving general information about Ayvacık, its tourism potential, by examining the planning legislation, the inconsistencies in the hierarchy and possible effects on coastal areas are discussed. The spatial change caused by ecotourism is revealed by the comparison of the current housing situation with the building texture created by the housing conditions brought with the additional zoning plans. The last part includes the results and evaluations of the study. In this section, the spatial consumption is evaluated which results from the partial handling of coastal areas and seeing them as a means of rent. The negative effects of unplanned and uncontrolled ecotourism activities are given place, the problems encountered and likely to be encountered in the Ayvacık coastal areas and hinterland are mentioned, and suggestions are made regarding them. According to the findings, both coastal areas and ecotourism should be managed and planned holistically. In order to achieve this; the conflict of authority caused by institutions and legislation should be eliminated, an intermediate scale condition should be placed for the transition from the environmental plan to the 1/5000 scale master development plan in the planning hierarchy, the competitive environment created by economic interests should be eliminated and the principle of community benefit should be adopted without ignoring the equal right of access to the shores of all segments of the society.In order to realize these, an integrated coastal management is needed. In this way, the balance between protection and use in the coastal areas and hinterland will be achieved and the irreversible consumption of the natural environment will be prevented.
Benzer Tezler
- İşlevini yitiren liman kentlerinde yeniden canlandırma ve Karaköy-Salıpazarı örneği
Revival of the dereliet waterfronts studies and the Karaköy-Salıpazarı case study
NAZAN ÖZBAYDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF.DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY
- Antalya örneğinde ulusal turizm politikalarının sorgulanması
Critiques of national tourism policies in case of Antalya
OYTUN EYLEM DOĞMUŞ
Doktora
Türkçe
2010
TurizmDokuz Eylül ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. ŞEBNEM GÖKÇEN DÜNDAR
- SAR VE LIDAR verisi kullanılarak kıyı çizgisinin tespit edilmesi
Extracion of coastlines using SAR AND LIDAR data
SELEN OY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Astronomi ve Uzay BilimleriAkdeniz ÜniversitesiUzay Bilimleri ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NUSRET DEMİR
- Kıyı alanları ve mesire alanlarının niteliksel ve niceliksel bağlantısının sorgulanması: Küçüksu ve Göksu mesire alanları
Examining the qualitative and quantitative relation between coastal areas and recreation areas: Kucuksu and Goksu recreation areas
AYŞE KEVSER İSMAİLOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaYıldız Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ KILIÇ
- Kıyı alanları yönetimi ve morfolojik değerlendirme: Terkos kıyı alanı örneği
Coastal zones management and morphologic evaluation: Terkos coastal zone object model
TAYFUN CİHAN RAKICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
İnşaat MühendisliğiYıldız Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YALÇIN YÜKSEL