Avlu bahçelerinin termal konforunun envi-met ile belirlenmesi; Diyarbakır örneği
Determining the thermal comfort of courtyard gardens with envi-met; Diyarbakir example
- Tez No: 720775
- Danışmanlar: PROF. DR. HASAN YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Avlu bahçeleri, Termal konfor, Envi-Met, PET analizi, Diyarbakır, Courtyard gardens, Thermal comfort, Envi-Met, PET analysis, Diyarbakır
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Araştırmanın amacını yaz aylarında sıcaklık değerlerinin çok yüksek olduğu Diyarbakır kentinde geleneksel Türk avlu bahçesi örneğinde değişik bitkisel tasarım uygulamaları ile termal konfor değerleri arasındaki ilişkiyi belirlemek oluşturmaktadır. Araştırma 3 aşamadan oluşmuştur. İlk aşamada Diyarbakır kentinin son 5 yıllık iklim verileri PET=FES (Fizyolojik Eşdeğer Sıcaklık) analizi yapılarak, kentin termal konforu ortaya konması hedeflenmiştir. İkinci aşamada; kentin simgesel bir avlusu olan Hasan Paşa Hanı avlusunun iklim değerleri tespit edilmiştir. Avlunun mevcut meteorolojik verileri 11 Temmuz, 20 Temmuz, 29 Temmuz ve 17 Ağustos 2021 tarihleri olmak üzere 4 farklı günlerde elde edilerek, avlunun 3 boyutlu modellemesi yapılarak, Envi-Met değerleri tespit edilmiştir. Çalışmanın son aşamasında ise avlu için yöre iklimine uygun değişik bitkiler kullanılarak, 4 farklı bitkisel tasarım senaryosu üretilmiştir. Yapılan PET analizleri sonucunda kentte 6 ay termal konfor açısından konforlu 180 gün mevcuttur. Bu konfor aralıkları Nisan-Mayıs-Haziran ve Ekim-Kasım-Aralık aylarını kapsamaktadır. Termal konfor açısından konforun az olduğu 6 ay 180 gün mevcuttur. Bu konfor aralıkları Temmuz-Ağustos-Eylül ve Ocak-Şubat-Mart aylarını kapsamaktadır. Envi-Met analizi sonucu avlunun mevcut durumu ve avlu için yapılan 4 farklı bitkisel tasarım senaryosunun Envi-Met analizi sonucunda farklı sıcaklık değerleri tespit edilmiştir. Avlu mevcut sıcaklığı (39.40 °C) yapılan değişik bitkisel tasarım senaryoları ile düşürülerek, avlunun termal konforuna katkı sağlanmıştır. Kullanılan 4 farklı senaryodan 1 ve 2 nolu bitkisel tasarım senaryolarından daha iyi sonuçlar alınmıştır. Sadece çim yüzeyinin kullanıldığı Senaryo 1 (%25 oranında bitki yüzeyi) ile çim yüzeyi ve ağaçların kullanıldığı Senaryo 2 (%40 oranında bitki yüzeyi)'de ortalama 9 °C azalma ile avlu sıcaklığı 30.40 °C'ye düştüğü (%24) belirlenmiştir. Daha fazla üstten dallanan ağaçlarının kullanıldığı Senaryo 3 (%50 oranında bitki ağaç örtüsü) ve Senaryo 4 (%60 oranında ağaç örtüsü)' te sıcaklık değerlerinde fazla azalma olmamıştır. Bununla beraber Senaryo 3'te %10 Senaryo 4 ise %11 oranında mevcut duruma göre sıcaklık düşüşü olduğu belirlenmiştir. Bu durumun üstten yoğun dallanan ağaçların avlu içindeki rüzgar hareketlerini engelleyerek, rüzgarın serinletici etkisinin azaltılmasından kaynaklanabileceği düşünülmektedir. Araştırmada avlu bahçelerinde yapılacak bitkisel tasarımların alanın termal konforuna olumlu etki yapmakla beraber, özellikle rüzgâr hareketlerini engelleyen bitkisel tasarımlardan kaçınılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of the research is to determine the relationship between different plant design applications and thermal comfort values in the example of a traditional Turkish courtyard garden in the city of Diyarbakır, where the temperature values are very high in summer. The research consisted of 3 stages. In the first stage, it is aimed to reveal the thermal comfort of the city by making PET=FES (Physiological Equivalent Temperature) analysis of the last 5 years climate data of the city of Diyarbakır. In the second stage; The climatic values of the courtyard of Hasan Pasha Inn, which is a symbolic courtyard of the city, were determined. The current meteorological data of the courtyard were obtained on 4 different days, 11 July, 20 July, 29 July and 17 August 2021, and the Envi-Met values were determined by making 3D modeling of the courtyard. In the last stage of the study, 4 different plant design scenarios were produced for the courtyard by using different plants suitable for the local climate. As a result of PET analysis, there are 180 comfortable days in terms of thermal comfort for 6 months in the city. These comfort intervals include April-May-June and October-November-December. In terms of thermal comfort, there are 6 months and 180 days of low comfort. These comfort intervals cover the months of July-August-September and January-February-March. As a result of the Envi-Met analysis, different temperature values were determined as a result of the current situation of the courtyard and the Envi-Met analysis of 4 different plant design scenarios for the courtyard. The current temperature of the courtyard (39.40 °C) has been reduced with different plant design scenarios, contributing to the thermal comfort of the courtyard. Better results were obtained from the plant design scenarios 1 and 2 from the 4 different scenarios used. It was determined that the courtyard temperature decreased to 30.40 °C (24%) with an average decrease of 9 °C in Scenario 1 (25% plant surface) where only the grass surface was used and Scenario 2 (40% plant surface) where grass surface and trees were used. There was not much decrease in temperature values in Scenario 3 (50% vegetation) and Scenario 4 (60% tree cover) where more top-branching trees were used. However, it has been determined that there is a 10% temperature drop in Scenario 3 and 11% in Scenario 4 compared to the current situation. It is thought that this situation may be caused by the trees branching heavily from the top preventing the wind movements in the courtyard and reducing the cooling effect of the wind. In the research, it was concluded that the plant designs to be made in the courtyard gardens have a positive effect on the thermal comfort of the area, but the plant designs that prevent the wind movements should be avoided.
Benzer Tezler
- A study on the pattern of Persian gardens (Chahar-Bagh), and evaluation of their design systems
İran bahçeleri'nin dokusu ve tasarım ilkeleri üzerine analiz çalışması
ALİ SEİFLOO
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASİN ÇAĞATAY SEÇKİN
- Kahramanmaraş'taki tarihi konutlarda Türk bahçe kimliğinin belirlenmesi üzerine bir araştırma
Identification of Turkish garden identity of historical houses in the city of Kahramanmaraş
GEVHER AYŞE MERDOĞLU BİLALOĞLU
Doktora
Türkçe
2004
Peyzaj MimarlığıAnkara ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MURAT YAZGAN
- Yeşil kültürün taşınmasına Erzurum kırsal peyzajından bir örnek
A case of Erzurum rural landscape for the transportation of green culture
MEHMET EMİN DAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Peyzaj MimarlığıAtatürk ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET AKİF IRMAK
- Ankara kentinin bazı saklı bahçeleri
Some secret garden's of Ankara city
SENA NUR ANGIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Peyzaj MimarlığıAtatürk ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN YILMAZ
- Yağmur hasadı için uygun alan tespitindemodern yöntemlerin kullanılması
Using modern methods to determine the suitable area for rainharvesting
İLDENİZ LEYLA ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mühendislik BilimleriMersin ÜniversitesiUzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LÜTFİYE KUŞAK