Kahramanmaraş'taki tarihi konutlarda Türk bahçe kimliğinin belirlenmesi üzerine bir araştırma
Identification of Turkish garden identity of historical houses in the city of Kahramanmaraş
- Tez No: 151012
- Danışmanlar: PROF.DR. MURAT YAZGAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Kahramanmaraş, residential buildings, Landscape Planning, Turkish Garden, Turkish identity
- Yıl: 2004
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 308
Özet
ÖZET Doktora Tezi KAHRAMANMARAŞ'TAKİ TARİHİ KONUTLARDA TÜRK BAHÇE KİMLİĞİNİN BELİRLENMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA G.Ayşe MERDOĞLU (BİLALOÖLU) Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Danışman: Prof.Dr. Murat E. YAZGAN Bu çalışmada Kahramanmaraş Tarihi konut ve bahçelerinin incelemesi yapılarak, kent ölçeğinde Türk bahçe kimliğinin bulunup, bulunmadığının tespit edilmesi hedeflenmiştir. Araştırma materyalini, Kahramanmaraş kent merkezinde yer alan I. ve II. derece tescilli 36 adet tarihi konutlar oluşturmaktadır, özellikle bahçe kimliği araştırması ilk defa bu kent için, bu çalışma ile gerçekleştirilmiş olacaktır. Kahramanmaraş kenti, tarih boyunca değişik medeniyetlerin yerleşim yeri olmuştur. Kent silueti, bu medeniyetlerin katkılarını sergilemektedir. Kent içinde konut ölçeğinde özgün değerlerin, yok olma tehlikesi sorunu ile karşı karşıya kalan örneklerin tespit edilmesi, Kahramanmaraş Tarihi konut bahçelerinin incelenmeye değer bulunmasına neden olmıştur. Bu tez çalışmasında, Turk Bahçesinin planlama ve bitkisel düzenleme özellikleri ile, Türk evinin gelişimi ve özellikleri ortaya konularak; öncelikli olarak Kahramanmaraş kentindeki tarihi konutların bahçelerinin özellikleri tespit edilmiştir. Türk bahçesi planlama kriterlerinin Kahramanmaraş tarihi konutlarında bulunup bulunmadığı araştırılarak; Kahramanmaraş tarihi konutlarında Türk Bahçesi Kimliğinden söz etmenin doğru olacağı sonucuna ulaşılmıştır. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nden alınan tescil fişlerine göre tarihi yapılar Geç Osmanlı dönemine aittir, 19.yüzyıl sonunda 1880-1935 yıllan arasında yapılmışlardır. Konutlar Tarihi Türk Konutlarıdır. Yapılarda oturan kişiler, yaklaşık 70-100 yıldır bu evleri kullanmaktadır. Araştırılan 36 adet evin 29 tanesi I. Derece, 7 tanesi ise II. Derece tescilli yapılar kapsamındadır. Konut bahçelerinin tümü yüksek doğal taş duvarlar ile çevrilidir. Bir çok evde, önce bahçeye, sonra konuta giriş söz konusudur. Konut ve bahçe giriş kapılan, çift kanatlı kapı ve Enikli kapı olarak iki tiptir. Giriş kapılan çoğunun üzerinde taş kemer yer almaktadır. Avlu (taşlık) Kahramanmaraş bahçelerinde en önemli yerdir ve doğal taştır. Bahçede mutlaka çeşme, havuz veya her ikisi birden bulunmaktadır. Ocak, çeşme, havuz, tuvalet ve ahır (hayvan barınağı) evlerdeki kullanımlara göre tip, özellik ve bulunma yeri açısından değişiklikler göstermektedir. Bu birimlerin bahçe içinde bulunmasının, bahçe büyüklüğü ile ilişkisi yoktur. Konut ve bahçeler, parsel durumuna göre köşe başı ve orta parsel olarak ikiye ayrılır. Bahçede bulunan ocaklar bacaları göflnen ve görünmeyen olarak iki tiptir. Yüksek boylu ağaçların duvar kenarında ve gölge için aynca tekil olarak kullanımı, setlerin yapılması, belirgin bir aks sisteminin olmamasına karşın orta noktada da havuz, çeşme gibi unsurların bulunması, bahçelerin doğal taş yüksek duvarlar ile mahremiyet sağlamak için çevrilmesi, çiçeklik parterlerinin kullanımı ve bunların tek tür bitkiler için ayrılması, Türk bahçe kimliğinin özellikleridir ve Kahramanmaraş konutlarında da görülmektedir. 2004, 295 sayfa ANAHTAR KELİMELER: Kahramanmaraş, Konut, Peyzaj Planlama, Türk Bahçesi, Türk Kimliği,
Özet (Çeviri)
ABSTRACT P.H.D. Thesis A RESEARCH ON IDENTIFICATION OF TURKISH GARDEN IDENTITY OF HISTORICAL HOUSES IN THE CITY OF KAHRAMANMARAŞ G.Ayşe MERDO?LU (BİLALO?LU) Ankara University Applied Sciences Institute Landscape Architecture Department Supervisor Prof.Dr. Murat E. YAZGAN In this research, historical residential buildings in Kahramanmaraş are studied and it is examined that whether they do pose Turkish garden identity in urban scale. Subject thirty-six buildings are first or second degree registered historical residences located in the city center. This is the first documented garden identity study for Kahramanmaraş. The city was inhabited by many different civilizations in the history. The scenery of the city is enriched by the motifs from its past. The identification of the exemplary houses which their unique, residential level, urban values are facing extinction, is made them valuable for further researches. Review of the characteristic plant usage styles and plans of the traditional Turkish gardens in conjunction with the historical development and features of the traditional Turkish houses is followed by detailed surveys of historical Kahramanmaraş residential gardens. It is observed that the unique Turkish garden planning criteria are in fact applicable. Therefore, the arguments on the existence of the Turkish garden identity of the historical Kahramanmaraş residential houses are proven to be valid. According to the deed of lands issued by the ministry of culture and tourism, cultural assets and museums directory, said estates are belong to Young Ottomans era. They are built at the end of the nineteen-century between 1880 and 1935. These are historical Turkish houses and being used in the last 70-100 years. Out of thirty-six subject houses, twenty-nine of them are first degree and seven of them are second-degree registered historical assets. Tall, natural rock walls surround all gardens. Many houses have entrance to the house through the garden. The doors at the entrance of houses and gardens are either double door or“enikli”door. Many entrance doors have rock arches on top. The court is the most important section in the Kahramanmaraş gardens. Wood burning stove, fountain, pool, toilet and barn are changes according to the specific usage, type and place in the house. There is no relation between all these units positioned inside the garden and the size of the garden. The houses can be in corner or middle lots. The wood burning stove chimneys are either visible or invisible type. The proximity of the tall trees to the garden wall edges, their single usage for shade, existence of sets, centrally located pools or fountain like features without a dominant axial system, existence of tall rock privacy walls, usage of flower partitions which are reserved for only single type of plant are all among characteristic Turkish garden features and they are observed in Kahramanmaraş houses. 2004, 295 pages
Benzer Tezler
- Kahramanmaraş'taki doğal alıç (Crataegus spp.) populasyonlarında seleksiyon çalışması
Selection study on natural (Crataegus spp.) population in Kahramanmaraş
MURAT AYDEMİR
Doktora
Türkçe
2016
ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET NURİ NAS
- Kahramanmaraş'ın şehirsel gelişiminin coğrafi bilgi sistemleri yönetimiyle incelenmesi
An examination of developments of Kahramanmaraş city by using GIS techniques
ALİ İHSAN ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
CoğrafyaKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT KARABULUT
- Dulkadirli mimarisi ve Kahramanmaraş Ulu Camisi
Kahramanmaraş Great Mosque and architectural of Dulkadirli
MEHMET AKİF ARSLAN
- Oğuzeli'nin şehir coğrafyası
He geography of the city of Oguzeli
MESUT HANÇERKIRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
CoğrafyaKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET TIRAŞ
- 229 numaralı Şer'iye Siciline göre Maraş'ta hayat
Life in Maraş according to Court Records with the number of 229
İBRAHİM GEDİK