Osmanlı son döneminde Trablusgarp vilâyeti'nde eğitim faaliyetleri (1835-1911)
The educational activities in the last Ottoman Period in Tripoli province (1835-1911)
- Tez No: 721671
- Danışmanlar: PROF. DR. CEVDET YAKUPOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Tarih, Education and Training, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kastamonu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 241
Özet
Trablusgarp Vilâyeti, Osmanlı Devleti'nin Kuzey Afrika'nın orta kısımlarını kapsayan geniş ve stratejik konuma sahip önemli bir vilâyetidir. Günümüz Libya Devleti topraklarını içine almaktadır. Trablusgarp Vilâyeti, Trablusgarp şehir merkezi başta olmak üzere Bingazi, Derne, Tobruk, Hums, Zuvâra, Benî Velid, Cebel, Fizan, Gıryân (Garyân), Tarhûne, Aziziye, Acîlât (Uceylât) Zâviye gibi mutasarrıflıklar ve kazalardan oluşmuştur. XIX. yüzyılda Avrupalı sömürgeci güçlerin Kuzey Afrika'ya göz dikmeleri üzerine Osmanlı Devleti için önemini daha da artırmıştır. Osmanlı Devleti, Trablusgarp havalisini elinde tutabilmek amacıyla bölgede askerî, siyasi, sosyal, kültürel ve mali konularda reformlar yapmış, geleneksel eğitim kurumlarını (zâviye mektepleri) ıslah etmiş, ek olarak ise modern eğitim kurumları (ibtidâiye mektepleri, rüşdiyeler, idadiler, askerî rüşdiye okulları, sanayi mektebi vb.) açmıştır. Adı geçen bu okullar ülkenin en ücra köşelerine kadar yayılmaya çalışılmış, bunların masrafları karşılanmış, muallimler tayin edilmiş, kütüphaneler kurulmuş ve talebelere burs imkânı sağlandığı gibi, ülkenin uzak yerlerinden gelen aşiret çocuklarının kalabilmesi için yatılı bölümler oluşturulmuştur. Bu çalışmada Trablusgarp Vilâyeti'nde Osmanlı Devleti'nin modernleşme hareketlerinin yoğunluk kazanmaya başladığı 1835 yılından, bölgenin İtalyanlar tarafından işgal edildiği 1911 yılına kadar geçen süreçte eğitim-öğretim faaliyetleri ele alınmış; geleneksel ve modern eğitim kurumları incelenmiştir. Bu çalışma, Osmanlı Devleti'nin son zamanlarında Trablusgarp Vilâyeti'ne vermiş olduğu değeri, bölgede tatbik ettiği eğitim-öğretim seferberliğini ve ülke topraklarını Batılı sömürgeci güçlerin işgallerine karşı korumak için göstermiş olduğu yüksek gayreti tespit etmesi bakımlarından önemli bir boşluğu doldurmuştur. Söz konusu çalışma sonucunda, Osmanlı Devleti'nin Trablusgarp Vilâyeti'nde diğer bütün vilâyetlerinde tatbik ettiği modern eğitim sistemini başarıyla uyguladığı gerçeğinin altı çizilmiştir.
Özet (Çeviri)
Tripoli province is a large and strategically important province which includes the middle parts of northern Africa of the Ottoman Empire. It includes the territory of today's Libyan State. Tripoli Province comprises of Tripoli city center being in the first place, Benghazi, Derne, Tobruk, Hums, Zuvâra, Beni Velid, Cebel, Fizan Gıryân, Tarhûne, Aziziye, Acîlât (Uceylat) Zaviye administrations and districts. It increased its importance for the Ottoman Empire after the European colonial powers have an eye on North Africa in the 19th century. In order to hold Tripoli, the Ottoman Empire made reforms in military, political, social, cultural and economic issues, regenerated traditional educational institutions (zaviye schools) and additionally opened modern educational schools (secondary schools, high schools, military intermediate schools and industry schools). These schools were tried to spread to the farthest corners of the country, their expenses were covered, teachers were appointed, libraries were established, scholarships were provided to the students and boarding departments were created for accommodating the tribal children from distant parts of the country. In this study, the educational activities in the period from 1835, when the modernization movements of the Ottoman Empire began to intensify in the Tripoli Province, until 1911, when the region was occupied by the Italians, were discussed and the traditional and modern educational institutions were examined. This study has filled an important gap in terms of determining the value that the Ottoman Empire gave to the Tripoli Province lately, the educational mobilization implemented in the region and the high effort it has shown to protect the country's lands against the invasions of the Western colonial powers.
Benzer Tezler
- Abdülkadir Câmi Baykurt'un hayatı, siyasî faaliyetleri ve düşünce yapısı: 1877-1949
The life, the political activities and frame of mind of Abdülkadir Cami Baykurt: 1877-1949
ERDAL YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Biyografiİstanbul ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FATİH MEHMET SANCAKTAR
- Klasik dönemde Osmanlı eyalet taksimatı
Ottoman provincial administration in the classical age
SULTAN TAŞKESEN
- Osmanlı son döneminde Trablusgarp vilayetinin sosyal ve ekonomik yapısı (1872-1911)
Social and economic structure of Tripoli province in the last period of Ottoman Empire (1872-1911)
MEHMET YÜKSEL
- Trablusgarp'ın İtalya tarafından işgali ve Osmanlı Devleti'nin tutumu
The Itali̇an occupati̇on of Tripoli and the Ottoman State stance taken on it
FARAG AGBILI
- Atatürk'ün yakın çevresinden önemli bir sima: İbrahim Süreyya (Yiğit)Bey'in (1880-1952)hayatı ve faaliyetleri
Ataturk's close surroundings,is an important feature: Mr. İbrahim Süreyya (Yiğit) (1880-1952)life and activities
VİCDAN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk İnkılap TarihiSakarya ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENİS ŞAHİN