Çağdaş sanatta düşünce ve yaratım meselesi
The issue of thought and creation in contemporary art
- Tez No: 722341
- Danışmanlar: PROF. DR. A. FEYZİ KORUR
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Resim Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Sıradan bir nesnenin izleyicinin ona yüklediği anlamlarla sanat eserine dönüştüğü postmodern süreçte Danto'ya göre sanat nedir sorusuyla sanat ve felsefe birbirinden bağımsızlaşır. Sanat üzerine düşünümün sanatta belirleyici bir rol oynadığı bu durumu Kuspit ise tam aksine sanatla felsefenin iç içe geçtiği sorunlu bir durum olarak tanımlar. Nitekim sanat eserinin okunabilir dilsel yüzeylere dönüştüğü durumda kavram eserden önemli hâle gelir. İçsel bir deneyimden uzak, kavramlardan gücünü alan sanat böylelikle varoluşsal özü bakımdan noksan kalır. Oysa yaratım insani bir gereksinime tabi olarak ve onun doğasına özgü zihinsel faaliyetinin bir sonucu olarak meydana gelir. Cassirer bunu sembolik formlar felsefesinde zihnin anlamlandırma işleviyle açıklar. Cassirer'de felsefe, din, dil, mitoloji ve sanat zihnin yarattığı anlam formlarıdır. Langer da sembolik formlar felsefesiyle temellendirdiği sanat teorisinde sanatsal formu zihnin anlamlandırma işlevi bakımından ele alır ve dilsel ifade ile sanatsal ifade arasındaki farklılık üzerinde durur. Langer'a göre sanat söylemsel değildir ve dilin gramere dayalı yapısından tamamen farklıdır. Sanattaki sembolik form sadece o yolla ifade edilebildiği ve başka türlü ifadesi mümkün olmadığı için, başka bir forma dönüştürülebilir ya da aktarılabilir değildir. Sanat, Deleuze'ün de ifade ettiği gibi kendine özgü malzemesi aracılığıyla yaratılan bir uzam-zamandır, o uzam-zamana tabi güç ilişkilerinin bileşkesinden doğan bir etki meselesidir. Sanatın kavramsallaşarak söylemin öne çıktığı süreçte ise yaratım meselesi kavrama dayalı anlamların yaratıldığı bir meseleye dönüşür. Düşünme, imge, imgelem, bellek, bilinç, bilinçdışı gibi kavramlar yaratımın temelini oluşturan, zihnin işleyişine özgü kavramlardır ve bunlar aslında sanatsal yaratımın insani doğasını ortaya koyar. Postmodern süreçte ise bu kavramlar zihnin işleyişinden bağımsız, sadece, sanat eserine dışarıdan atfedilen anlamlar olarak kullanılar olmuştur. Sanat eserinin yorumlanmasında elbette ki kişisel ya da kolektif belleğin eserdeki göstergelerinden ya da sanatçının bilinçdışı oluşturduğu bir etkiden söz edilebilir ancak eserin duyumsatmadığı bir anlamın tamamen izleyicinin insiyatifi doğrultusunda esere atfedilmesi kanımca sorunlu bir durumdur. Söz gelimi Freud'un sanatı bilinemezliğinden dolayı tekinsiz kavramıyla ilişkilendirmesini temel alıp sanat eserini tekinsiz nesne olarak tanımlamak bahsettiğim sorunlu durumun bir örneğidir. Kuspit'in deyişiyle varoluşsal özden yoksun dilsel yüzeylerin kavramsal bakımdan deşifre edildiği durumda sanat insani özünü yitirmiştir. Böyle bir durum yaratım ve düşünce ilişkisini tekrar tekrar sorgulamayı gerekli kılar. Çağdaş sanatın önemli isimlerinden Anselm Kiefer, Bill Viola, Christian Boltanski, Michael Somorrof ve Miroslaw Balka varlığa ilişkin anlam arayışlarını gösteren çalışmalarıyla sanatsal yaratımın insani doğasını duyumsatır.
Özet (Çeviri)
Within the postmodern process, in which an ordinary object turns into a work of art with the meanings that the viewer attributes to it, according to Danto, with the question of what art is, art and philosophy detached from each other. Kuspit, on the contrary, defines this situation in which reflexion on art plays a decisive role in art, as a problematic situation where art and philosophy are intertwined. Thus, when the work of art turns into readable linguistic surfaces, the concept becomes more important than the work. Art, draws its power from concepts which is far from an inner experience, thus remains incomplete in terms of its existential essence. Whereas, creation occurs subject to a human need and as a result of its inherent mental activity. Cassirer explains this with mind's function of interpretation in terms of the philosophy of symbolic forms. For Cassirer, philosophy, religion, language, mythology and art are forms of meaning created by the mind. In his theory of art, which Langer also bases on the philosophy of symbolic forms, he considers artistic form in terms of the meaning-making function of the mind and emphasizes the difference between linguistic and artistic expression. According to Langer, art is non-discursive and completely different from the grammatical structure of language. Since the symbolic form in art can only be expressed in that way and cannot be expressed otherwise, it is not transformable or transferable into another form. As Deleuze expresses it, art is a space-time created through its unique material, it is a matter of influence arising from the combination of power relations subject to space-time. In the process where art is conceptualized and discourse comes to the fore, the issue of creation turns into an issue where conceptual meanings are created. Concepts such as thinking, image, imagination, memory, consciousness, unconsciousness are the concepts specific to the way mind functions that form the basis of creation, and they actually reveal the human nature of artistic creation. Within the postmodern process, these concepts have been used detached from the function of the mind, but only as concepts used to attribute external meanings to the work of art. Of course, in the interpretation of the work of art, the manifestations of the personal or collective memory in the work or an unconscious effect of the artist can be mentioned, but according to me it is a problematic situation to attribute a meaning that the work does entirely in line with the initiative of the viewer. For example, defining the work of art as an uncanny object based on Freud's association of art with the concept of the uncanny due to its unknowability is an example of the problematic situation I mentioned. In Kuspit's words, when linguistic surfaces devoid of existential essence are deciphered conceptually, art has lost its human essence. Such a situation makes it necessary to question the relationship between creation and thought again and again. Some of the important names of contemporary art as Anselm Kiefer, Bill Viola, Christian Boltanski, Michael Somorrof and Miroslaw Balka, with their works that show the search for meaning in existence make the human nature of artistic creation percepted.
Benzer Tezler
- Antik Yunandan modern sonrasına 'Myth' kavramının evrimi
The evolution of the concept 'Myth' from ancient greek to post-modernity
TÜLAY YILDIZ AKGÜL
Doktora
Türkçe
2012
Sahne ve Görüntü SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT TUNCAY
- Çağdaş sanat sürecinde eril iktidarın sanat yaratımında kadın imgesi
The female image of masculine power in art creation in the contemporary art
SEDA BEYAZIT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Güzel SanatlarKastamonu ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. SERKAN İLDEN
- Çağdaş sanatta 'Bedenin huzursuzluğu' imgesinin plastik çözümlemesi
Plastic analysi̇s of the i̇mage of 'The uneasy body' in contemporary art
MERVE AKÇAY
- Akdeniz bölgesindeki üniversitelerin resim bölümünde görev yapan kadın akademisyenlerin eserlerindeki tematik yönelişler
Thematic tendencies in the works of women academics working in the painting departments of universities in the Mediterranean region
GÜLRU DÜZCE
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2023
Güzel SanatlarHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
PROF. SEHER KURT
- Gılgamış mitosunu günümüz sanatı üzerinden yeniden okumak
Re-reading epic (Myth) of Gilgamesh through today's art
MELİS SUCUOĞLU DOĞAN
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2020
Güzel SanatlarAkdeniz ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DOÇ. NEVİN YAVUZ AZERİ