Boşanma sonrası süreçteki kadınların bağlılık ağ yapılarının incelenmesi
Investigation of dependency grid constructions of women in the process after divorce
- Tez No: 722787
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İSMAİL SANBERK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Boşanma, kadın, travma, sosyal destek, bağlılık ağ yapısı, Divorce, woman, trauma, social support, dependency grid construction
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 234
Özet
Bu araştırma ile travmatik olarak algılanabilecek boşanma sonrası süreçte kadınların yaşadıkları zorluklar sırasında yardım alma davranışlarını zihinlerinde nasıl yapılandırdıklarını görmek amaçlanmıştır. Bu amaçla, boşanma sonrası süreçte olan kadınların bağlılık ağ yapıları incelenmiştir. Bağlılık ağ yapısının incelenmesiyle boşanma sonrası süreçteki kadınların sosyal destek kaynakları ile ilişkilerindeki anlamlı örüntüler tanımlanmıştır. Bağlılık ağ yapıları incelenerek araştırmaya katılan tüm kadınların algıladıkları sosyal destek kaynağı sayısı ile yardım alma davranışları arasındaki ilişki ortaya konmuştur. Ayrıca her bir kadının bağlılık ağ yapısı olgu analizi şeklinde incelenerek algıladığı zorluklar sırasında algıladığı sosyal destek kaynakları ile yardım aldığı sosyal destek kaynakları arasındaki ilişki örüntüleri ortaya konmuştur. Araştırmanın modeli betimsel ve gömülü çoklu vaka analizi olarak tasarlanmıştır. Vaka analizi yoluyla evrene istatistik genellemeler yapmak yerine analitik genellemeler yapılarak kuramsal önermelerde bulunmak amaçlanmaktadır. Bu amaç beraberinde elde edilen bulguların genellenebilir (nomotetik) olmasına engel bir yapıda olduğu için araştırma iç geçerliğe odaklı olan idiyografik bir karakter taşımaktadır. Bu çerçevede araştırmada, bağlılık ağ yapısını incelemeyi sağlayan bağlılık ağı testi isimli idiyografik araç kullanılmıştır. Bağlılık ağı formu ile toplanan veriler bağlılık ağı testi analiz yöntemleri ile değerlendirilmiştir. Bu analiz yöntemleri arasında Bağlılık Ağı Dağılım İndeksi (DDI), Belirsizlik İndeksi (UI), Kısmi Sıralama Skalogramı Dağılımı (POSAC-Dağılım), Kısmi Sıralama Skalogramı Derinlik (POSAC-Derinlik) ve Belirsizlik Katsayısı (UC) yer almıştır. Araştırma sonucunda 29-48 yaş aralığında yer alan bu 10 kadın katılımcının algılamış olduğu sosyal destek kaynağı sayısının 3-14 arasında değiştiği sonucu elde edilmiştir. Bu kadınların bu sosyal destek kaynaklarından yardım alma oranını gösteren bağlılık ağı yüzdelerinin de %8.1-%30.5 arasında değiştiği görülmüştür. Bu katılımcıların algıladıkları sosyal destek kaynakları ile ortalama yardım aldıkları sosyal destek kaynağı sayısı arasındaki ilişkiye de Spearman-Rho değeri ile bakılmış ve ilişkinin(0.55) istatistiksel açıdan anlamlı olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Mevcut katılımcı grubunda algılanan sosyal destek kaynaklarının ya da bağlılık ağı büyüklüklerinin yardım alma davranışlarını belirlemediği sonucu elde edilmiştir. Bu sonuç, formu doldurma aşamasında tüm katılımcıların algıladıkları zorlukların bir kısmında kendi içsel kaynakları ile baş ettiklerini ifade etmiş olmaları ile tutarlı bir sonuçtur. Katılımcı grupta yer alan her bir olgunun algıladığı sosyal destek kaynağına dair yardım alma davranışına dair üç ayrı dağılım (DDI, UI, POSAC-Dağılım) sonucu olduğu görülmüştür. Her bir olgunun bu üç ayrı dağılımda kendi içinde farklı şekilde yapılandığı sayısal sonuçlara ulaşılmıştır. DDI puanları açısından ilk sırada Olgu 7 yer alırken son sırada ise Olgu 2 yer almıştır. UI puanları açısından en yüksek dağılıma Olgu 5 sahipken en düşük dağılıma ise Olgu 8'in sahip olduğu görülmüştür. POSAC-Dağılım değerleri açısından en yüksek dağılım gösteren olgu bu kez Olgu 10 olarak ilk sırada yer alırken; Olgu 8 ise son sırada yer almıştır. Olgulara ait UC puanlarına bakıldığında Olgu 9'un asimetrik ilişki açısından Sosyal Destek (.96) - Zorluk (.61) ilk sırada yer aldığı görülmüştür. Olgu 9'un bu değerlere bakıldığında daralan bir ağ yapısına sahip olduğu ve ağ yapısında ayrımlaşmanın olmadığı sonucu elde edilmiştir. Olgu 9'un ağ yapısındaki bu daralmanın güçlü olduğu sonucu da simetrik ilişki puanı (.74) ile görülmüştür. Olgu 9'un ağ yapısındaki daralma POSAC-Dağılım ve POSAC-Derinlik puanlarıyla ulaşılan hiyerarşik ilişkilerle birlikte değerlendirildiğinde, ağ yapısındaki daralmanın zorluklar sırasında Olgu 9'u savunmasız bırakacak bir yapıda olduğunu göstermiştir. Olgular arasında simetrik ilişkiye dair ikinci yüksek puana Olgu 1'in (.49) sahip olduğu görülmüştür. Olgu 1'in algıladığı zorluklar (.45) ve algıladığı sosyal destek kaynaklarına (.55) ilişkin asimetrik puan ilişkisinin zayıf olduğu görülmüştür. Buradaki sonuç, Olgu 1'in ağ yapısının genişleyen özellik gösterdiği ve ayrımlaşmanın da olduğu anlamına gelmektedir. Olgu 1'in ağ yapısındaki genişleme POSAC-Dağılım ve POSAC-Derinlik puanlarıyla ulaşılan hiyerarşik ilişkilerle birlikte değerlendirildiğinde, ağ yapısındaki genişlemenin zorluklar sırasında Olgu 1'i yaşadığı zorluklar sırasında kaynaklarını farklı şekillerde ve farklı sıklıklarda kullanacak şekilde güçlendirdiğini göstermiştir. Katılımcı grubun bağlılık ağ yapılarına baktığımızda genişleyen ve ayrımlaşmış yapıda olan katılımcı sayısı 1; genişleyen ve zayıf ayrımlaşmış yapıda olan katılımcı sayısı 3; genişleyen ve orta düzeyde ayrımlaşmış ve hiyerarşik ilişkileri karmaşık yapıda olan katılımcı sayısı 1; daralan ve zayıf ayrımlaşmış yapıda olan katılımcı sayısı 3; daralan ve ayrımlaşmamış yapıda olan katılımcı sayısı ise 2 olarak sınıflandırılabilir. Elde edilen bu sonuçlar, her bir kadının yardıma ihtiyaç duyduğu zorluk alanında sosyal destek kaynaklarını zihninde nasıl yapılandırdığını ortaya koymaktadır. Bu sonuçlar sayesinde bireydeki mevcut zihinsel yapılanmanın yeniden düzenlenmesi, daha somut bir şekilde planlanması olasıdır. Böyle bir planlamanın birey-içi değişimi hedef alan psikoterapi alanına katkı sağlaması olası bir sonuçtur. Aynı zamanda bu araştırma, zihinsel yapılanmalara dair kategoriler oluşturmak için hiyerarşik ilişkilere ulaşmayı sağlayacak daha geniş kapsamlı araştırmalar için de önermeler oluşturmuştur.
Özet (Çeviri)
With this research, it is aimed to see how women structure their help-seeking behaviors in their minds during the difficulties they experience in the post-divorce period, which can be perceived as traumatic. For this purpose, the dependency grid construction of women in the post-divorce period were examined. By examining the dependency grid construction, significant patterns in the relationship between women in the post-divorce period and their social support resources were identified. By examining the loyalty network structures, the relationship between the perceived number of social support sources and help-seeking behaviors of all women participating in the research was revealed. In addition, each woman's dependency grid construction was examined as a case analysis, and the relationship patterns between the social support sources she perceived during her perceived difficulties and the social support sources she received help were revealed. The model of the research was designed as a descriptive and embedded multiple case analysis. Instead of making statistical generalizations to the universe through case analysis, it is aimed to make theoretical propositions by making analytical generalizations. Since this purpose is in a structure that prevents the findings obtained from being generalizable (nomotetic), the research has an idiographic character focused on internal validity. In this context, an idiographic tool called the dependency grid test, which allows to examine the dependency grid test construction, was used in the research. The data collected with the dependency grid test form were evaluated with the dependency grid test test analysis methods. These analysis methods included the Index of Dispersion Dependency (DDI), Uncertainty Index (UI), Index of Dispersion Partial Order Scalogram Analysis by Coodinates (Index of Dispersion POSAC), Index of Depth Partial Order Scalogram Analysis by Coodinates (Index of Depth POSAC), and Uncertainty Coefficient (UC). As a result of the research, it was concluded that the number of social support sources perceived by these 10 female participants between the ages of 29-48 varied between 3-14. It was observed that the percentages of the dependency grid test showing the rate of these women getting help from these social support sources varied between 8.1% and 30.5%. The relationship between the perceived social support resources of these participants and the average number of social support resources they received was analyzed with the Spearman-Rho value and it was concluded that the relationship (0.55) was not statistically significant. It was concluded that perceived social support resources or dependency grid sizes did not determine help-seeking behaviors in the current participant group. This result is consistent with the fact that at the stage of filling out the form, all participants stated that they coped with some of the difficulties they perceived with their own internal resources. It has been observed that there are three different distributions (DDI, UI, Index of Dispersion POSAC) regarding the help-seeking behavior regarding the source of social support perceived by each case in the participant group. Numerical results were obtained in which each case was structured differently in these three separate distributions. Case 7 took the first place in terms of DDI scores, while Case 2 took the last place. Case 5 had the highest distribution in terms of UI scores, while Case 8 had the lowest distribution. The case with the highest Index of Dispersion POSAC values ranked first as Case 10 this time; Case 8 was in the last place. Considering the UC scores of the cases, it was seen that Case 9 ranked first in terms of Social Support (.96) - Difficulty (.61) in terms of asymmetrical relationship. Considering these values, it was concluded that Case 9 had a narrowing network structure and there was no differentiation in the network structure. The result that this narrowing in the network structure of Case 9 was strong was also seen with a symmetric relationship score (.74). When the shrinkage in the network structure of Case 9 was evaluated together with the hierarchical relationships reached by the Index of Dispersion POSAC and Index of Depth POSAC scores, it showed that the narrowing in the network structure was in a structure that left Case 9 vulnerable during the difficulties. Case 1 (.49) had the second highest score regarding the symmetrical relationship between the cases. It was observed that the asymmetric score relation of Case 1 regarding perceived difficulties (.45) and perceived social support resources (.55) was weak. The result here means that the network structure of Case 1 shows an expanding feature and there is also differentiation. When the expansion in the network structure of Case 1 was evaluated together with the hierarchical relationships reached by the Index of Dispersion POSAC and Index of Depth POSAC scores, it was shown that the expansion in the network structure strengthened Case 1 to use its resources in different ways and at different frequencies during the difficulties. When we look at the dependency grid constructions of the participant group, the number of participants with an expanding and differentiated structure is 1; the number of participants with an expanding and poorly differentiated structure is 3; The number of participants, which is expanding and moderately differentiated and with complex hierarchical relationships, is 1; the number of participants with a narrowing and poorly differentiated structure is 3; The number of participants, which is narrow and undifferentiated, can be classified as 2. These results reveal how each woman constructions the social support resources in her mind in the area of difficulty in which she needs help. Thanks to these results, it is possible to plan the reorganization of the existing mental construction in the individual in a more concrete way. It is a possible outcome that such a planning will contribute to the field of psychotherapy that targets intra-individual change. At the same time, this research has created suggestions for more extensive research that will enable reaching hierarchical relationships to create categories of mental constructions.
Benzer Tezler
- Toplumsal cinsiyet bağlamında boşanmış kadınlarınperspektifinden boşanma deneyimleri: şanlıurfa örneği
Divorce experiences from the perspective of divorced women in thecontext of gender: the case of şanliurfa
FATMA KÖROĞLU İNALI
- Alimony debates in Turkey: Masculinist restoration, male self-victimization, and gender inequality
Türkiye'de nafaka tartışmaları: Eril restorasyon, erkeğin kendini mağdurlaştırması ve toplumsal cinsiyet eşitsizliği
HİLAL DİKMEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
AntropolojiKoç ÜniversitesiKarşılaştırmalı Tarih ve Toplum Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAŞAK CAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLI ERMİŞ MERT
- Tunceli ilinde boşanma deneyimleri
Divorce experiences in Tunceli province
SABAHAT CEBBUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
SosyolojiMunzur ÜniversitesiSosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT CEM DEMİR
- Ekolojik sistem yaklaşımına göre tek ebeveyn kadınların sorunlarının ve ihtiyaçlarının incelenmesi: KKTC örneği
Examining the problems and needs of single divorced morhers' according to the ecological system approach: TRNC sample
BUSE ERZEYBEK ŞEMİ
- Kadınların perspektifinden aldatma nedeniyle biten evlilikler üzerine nitel bir araştırma: Süreçler ve deneyimler
A qualitative research on marriages ended due to cheating from the perspective of women: Processes and experiences
SANİYE SOYYİĞİT AKÇAY