İstanbul Tarihi Yarımadadaki 18.yüzyıl külliyeleri ve Kaptan-ı Derya İbrahim Paşa Külliyesi restorasyon önerisi
Restoration proposal of 18Th century Complexes And Kaptan-i Derya Ibrahim Pasha Complex in the Historical Peninsula Of Istanbul
- Tez No: 723476
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MİNE ESMER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 381
Özet
Çalışmanın ana konusunu İstanbul ili, Fatih ilçesinde bulunan 18.yüzyıl Osmanlı mimarisi külliye örneklerinden biri olan Kaptan-ı Derya İbrahim Paşa Külliyesi oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında, İstanbul'daki 18.yüzyıl külliyeleri incelenmiş ve Kaptan-ı Derya İbrahim Paşa Külliyesi için ise detaylı bir belgeleme yapılarak, restorasyon önerisi geliştirilmiştir. Özgün olarak cami, sebil, sıbyan mektebi, hamam ve hazireden oluşan külliyenin hamamı tamamen yok olmuş,sıbyan mektebinin ise sadece zemin katı günümüze ulaşabilmiştir.Sıbyan mektebinin üst katı yerine ahşap bir ev yapılmış, yakın tarihlere kadar konut olarak kullanılmış ancak günümüzde dükkan olarak işletilmektedir. Külliyenin kuzeyinde yer alan hamamın yerini, 1913'te Mimar Kemaleddin tarafından tasarlanmış olan Medreset'ül Kuzat almıştır. Yapı bugün İstanbul Üniversitesi kütüphanesi olarak kullanılmaktadır. Külliyenin doğusunda İstanbul Üniversitesi Beyazıt Kampüsü girişi, batısında İstanbul Üniversitesi Basın Yayın Yüksek Okulu, güneyinde İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi bulunmaktadır. Zamanla külliye yapıları farklı işlevlerde kullanılmaya başlanmıştır. Kaptan-ı Derya İbrahim Paşa Külliyesi hakkında bütüncül bir çalışma yapılmamış olması bu konuyu çalışmak için etken olan unsurlardan biri olmuştur. Bu çalışmanın amacı diğer 18.yüzyıl külliyeleri içinde günümüze ulaşmış olan bu yapı grubunun günümüzdeki durumunun incelenmesi, restorasyonu, ve korunmasına yönelik öneriler oluşturmaktadır. Teze başlarken tarihsel süreci aydınlatacak literatür ve arşivler taranmıştır. Bu tarama neticesinde bölgenin tarihçesinin anlatımının ardından, 18.yüzyıl külliyeleri için kentsel kültür varlıkları envanter fişleri doldurulmuştur. Fişler 18.yüzyıl külliyelerinin genel özellikleri konusunda fikir oluşturmuştur. Kaptan-ı Derya İbrahim Paşa Külliyesi'nin güncel durumunu belgelemek için 3 boyutlu lazer tarama verilerinden oluşturulan rölöve çizimleri dijital ortamda hazırlanmıştır. Rölöve çizimleri üzerine hasar ve malzeme analizleri de işlenmiştir. Yapının korunarak gelecek nesillere ulaşabilmesi için çevre şartları ve yanlış müdahalelerden kaynaklanan sorunların giderilebilmesi önem arz eder. Çalışma kapsamında yapılan değerlendirme sonucu ulaşılan tüm sonuçlar bir koruma projesi önerisi olarak sunulmuştur. Anahtar kelimeler; Osmanlı Mimarisi, İstanbul, 18.Yüzyıl Külliyeleri, Koruma, Restorasyon, Kaptan-ı Derya İbrahim Paşa Külliyesi
Özet (Çeviri)
In the study, examples of the 18th century Ottoman mosque complexes in Istanbul's Fatih district are analyzed and a restoration proposal for the Kaptan-ı Derya Ibrahim Pasha Mosque Complex, one of them, is presented. Kaptan-ı Derya Ibrahim Pasha Mosque Complex is located at Vezneciler. There is Istanbul University Library to the north of the complex, Istanbul University Beyazıt Campus entrance to the east, Istanbul University Press and Publication School to the west, and Istanbul University Faculty of Letters to the south. It has not been possible to conserve the entire Kaptan-ı Derya Ibrahim Pasha Mosque Complex to present day by preserving all its units. The complex included a mosque, a great fountain, an infants' school, a Turkish bath, and a cemetery. As of today, the mosque, public fountain and cemetery still stand. The bath was completely destroyed, while the upper floor of the infants' school was destroyed at an unknown date and only the ground floor remained. An wooden house was built to replace the first floor of the infant school. Today this wooden part of the building is used as a shop. To replace the bath of the complex, Medresetü'l- Kuzat, a kind of specialized madrasah, was built. In the Republican Era it was repurposed for use as the Istanbul University library. During time, the complex structures lost their functions and were started being used in different ways. The lack of a comprehensive study about the Kaptan-ı Derya Ibrahim Pasha Mosque Complex led me for this study. The purpose of this study is to present recommendations for the restoration, and preservation of this important and attractive example of a mosque complex from the 18th century. At the beginning of the research, documents and archives that shed light on the historical process were consulted. After the narration of the history of İstanbul was completed, inventory templates for the mosque complexes of the 18th century were prepared. Using these templates, the general characteristics of 18th century mosque complexes were identified. Within the scope of the study, a comparison of 18th century mosque complexes in Fatih district was also performed. In order to prepare survey drawings for the Kaptan-ı Derya Ibrahim Pasha Mosque Complex, terrestrial laser scanning data was used. Digital survey drawings were prepared with AutoCAD. Deterioration and material analyses were also prepared. In order to safeguard the building and pass it on to the next generations, physical interventions and unsutiable additions must be eliminated. All results reached by the evaluations made within the scope of the study will be presented as a proposal for the preservation of the complex. Keywords; Ottoman Architecture, İstanbul, 18th Century Mosque Complex, Conservation, Restoration, Kaptan-ı Derya İbrahim Pasha Complex
Benzer Tezler
- İstanbul Tarihi Yarımadası'nda bulunan ayazmalar ve Vefa Meryem Ana Kilisesi ve Ayazması koruma projesi
Holy water springs (Ayazmas) of İstanbul Historical Peninsula and conservation project of Virgin Mary Church and Ayazma
MERVE TUNA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DENİZ MAZLUM
- İstanbul, Samatya'da tarihi çevre koruma
Historic environmental protection of Samatya, Istanbul
ZEYNEP GÜNDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Mimarlıkİstanbul Kültür ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NUR AKIN
- Kentsel yenilemede sürdürülebilirlik, Emekyemez ve Arap Cami mahalleleri örneği
Sustainable urban renewal, case study: Emekyemez and Arap Cami districts
SÜHEYLA TÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN ERGUN
- İstanbul Bizans Kiliseleri'ne 20.yüzyılda yapılan müdahalelerin görsel kaynaklar aracılığıyla belirlenmesi amaçlı bir inceleme
The change of the Byzantine Churches in İstanbul in the 20th century –analyses and determination by using visual sources
AHU ALAGÖZ ÇOBANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiRestorasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL KUTGÜN EYÜPGİLLER
- Preservation and rehabilitation proposal for Istanbul Büyükdere district
Istanbul Büyükdere semti koruma ve sağlıklılaştırma önerisi
ÖZGE ILIK SALTIK
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEYLAN İREM GENÇER