Geri Dön

Türkiye'de film yapımcılığı

Filmproduktion in der Türkei

  1. Tez No: 72396
  2. Yazar: ALTUĞ IŞIĞAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NİLGÜN ABİSEL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1998
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 135

Özet

ÖZET Türk Sineması, 1980'li yıllardan 1990'lar yıllara dek uzanan bir bunalım atlattıktan sonra, 1990'lı yıllanın ortasında izleyici sayısını arttırarak, bunalımdan çıktığına dair bir izlenim vermiştir. Bu çerçevede, kimi yazarlar, Türk sinemasının iktisadi kalkınma açısından yeni bir dönüm noktasına geldiği iddia ederken, diğer bir bölümü de, iktisadi bir canlanmanın gerçekleştiğini teslim etmekle birlikte, bu canlanmayı olanaklı kılan yeni estetik ve sanatsal eğilimleri eleştirmiştir. Karşıt konumdaki bu yazarlar, ahlaki ve politik görüş farklılıkları nedeniyle, yeni durumu birbirine zıt biçimde yorumlarken, aynı iktisadi zemini veri aldıklarından, kimi ortak önvarsayıma sahip olmuşlardır. İlkin, her iki taraf da özünde değişmez ve tarihüstü bir endüstri ve sektör imgesinden hareket etmiştir. İkinci olarak, her iki taraf da üretimi, yani yapımcılığı merkeze alarak, dağıtım ve gösterimle kurulan ilişkilerin yapımcılığın işleyişi üzerindeki etkisini gözardı etmiştir. Son olarak, her iki taraf da, Türk sinemasının 1990'lardaki işleyişini 1960'lı yıllardaki işleyişin benzeri ve uzantısı olarak düşünmüştür. 19601ı yılların iktisadi zemininin çöktüğü, 1980'li yılların sonlarında ise yabancı şirketlerin pazara, doğrudan girebilmeleriyle birlikte yeni bir yapının yerleşiklik kazandığı gözönünde tutulduğunda, 1990'lı yılların genel iktisadi durumunu kavramaya yönelik bir çalışmanın yapılmamış olması önemli bir eksik olmuştur. Çalışmada, Türk sinemasının 1990'h yıllarda oluşan koşullarda sağlamış olduğu izleyici sayısı artışlarının anlam ve nedenleri ele alınacak, bu gelişmelerin gelecekte evrilebileceği noktalar ortaya konmaya çalışılmıştır. Hem kalkınma tartışmaları, hem de sanat ve estetik eleştirisi açısından böyle bir çalışmanın gerekliliğinden hareket edilmiştir.Çalışmada 1990'lı yıllarda izleyici sayılarında meydanan gelen artışın, yabancı ve yerli büyük dağıtım firmalarıyla kurulan ilişkilerin bir sonucu olduğu, dolayısıyla.gelişmelerin yerli yapımcılığın kendi içindeki bir değişimden çok, sektörü oluşturan diğer halkalarla değişen ilişkilerinin bir sonucu olduğu öne sürülmüştür. Bu yeni ilişki tarzının ise 1960'lı yıllardaki ilişkilere benzemeyip, ü. Dünya Savaşı öncesindeki sektörel yapı ve işleyişe benzediği iddia edilmiştir. Bu çerçevede, birinci bölümde, yerli yapımcılığın gelişimini, gösterim ve dağıtım halakalanyla olan ilişkileri bağlamında ele alan bir tarihsel çerçeveye yer verilmiştir. İlkin ü. Dünya Savaşı öncesi dönem ele alınarak, yerli yapımcılığın gelişemeyişinin ardında yatan nedenler gösterilmeye çalışılmış, uluslararası iktisadi işleyişin ulusal pazarın oluşumu üzerindeki etkileri serimlenmiştir. Daha sonra ise, yabancı filmlerin gösterimine dayalı ve büyük ithalatçı-işletmeci aile şirketleri egemenliğindeki bu yapıdan, üretimini giderek arttıran bir yapımcılığın gelişiminin nasıl mümkün olduğu açıklanmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda, giderek genişleyen bir pazarda alternatif bir amortisman alanının oluştuğuna dikkat çekilmiş, ancak bu alternatif alanın, yapısal nedenlerden dolayı yerli yapımcılığın yeniden büyük dağıtımcılara bağımlı hale gelmesiyle sonuçlandığı vurgulanmıştır. İkinci bölümdeyse, 1990'h yıllardaki gelişmeler ele alınmıştır. Bu bölümde önce, 1990'lı yılların koşullarının oluştuğu bir dönem olması nedeniyle 1980'li yılların genel gelişmeleri ele alınmıştır. Ardından ise yapımcılık, dağıtım ve gösterim alanındaki eğilimler, sayısal verilere de dayanarak saptanmış, bu eğilimlerin nitelikleri ele alınmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonucunda, dağıtım ve gösterim alanındaki eğilimler gözönünde tutulup, yapımcılığın bu halkalarla ilişkileri de düşünülerek, yapımcılığın sağlamış olduğu izleyici 112ÖZET Türk Sineması, 1980'li yıllardan 1990'lar yıllara dek uzanan bir bunalım atlattıktan sonra, 1990'lı yıllanın ortasında izleyici sayısını arttırarak, bunalımdan çıktığına dair bir izlenim vermiştir. Bu çerçevede, kimi yazarlar, Türk sinemasının iktisadi kalkınma açısından yeni bir dönüm noktasına geldiği iddia ederken, diğer bir bölümü de, iktisadi bir canlanmanın gerçekleştiğini teslim etmekle birlikte, bu canlanmayı olanaklı kılan yeni estetik ve sanatsal eğilimleri eleştirmiştir. Karşıt konumdaki bu yazarlar, ahlaki ve politik görüş farklılıkları nedeniyle, yeni durumu birbirine zıt biçimde yorumlarken, aynı iktisadi zemini veri aldıklarından, kimi ortak önvarsayıma sahip olmuşlardır. İlkin, her iki taraf da özünde değişmez ve tarihüstü bir endüstri ve sektör imgesinden hareket etmiştir. İkinci olarak, her iki taraf da üretimi, yani yapımcılığı merkeze alarak, dağıtım ve gösterimle kurulan ilişkilerin yapımcılığın işleyişi üzerindeki etkisini gözardı etmiştir. Son olarak, her iki taraf da, Türk sinemasının 1990'lardaki işleyişini 1960'lı yıllardaki işleyişin benzeri ve uzantısı olarak düşünmüştür. 19601ı yılların iktisadi zemininin çöktüğü, 1980'li yılların sonlarında ise yabancı şirketlerin pazara, doğrudan girebilmeleriyle birlikte yeni bir yapının yerleşiklik kazandığı gözönünde tutulduğunda, 1990'lı yılların genel iktisadi durumunu kavramaya yönelik bir çalışmanın yapılmamış olması önemli bir eksik olmuştur. Çalışmada, Türk sinemasının 1990'h yıllarda oluşan koşullarda sağlamış olduğu izleyici sayısı artışlarının anlam ve nedenleri ele alınacak, bu gelişmelerin gelecekte evrilebileceği noktalar ortaya konmaya çalışılmıştır. Hem kalkınma tartışmaları, hem de sanat ve estetik eleştirisi açısından böyle bir çalışmanın gerekliliğinden hareket edilmiştir.

Özet (Çeviri)

Çalışmada 1990'lı yıllarda izleyici sayılarında meydanan gelen artışın, yabancı ve yerli büyük dağıtım firmalarıyla kurulan ilişkilerin bir sonucu olduğu, dolayısıyla.gelişmelerin yerli yapımcılığın kendi içindeki bir değişimden çok, sektörü oluşturan diğer halkalarla değişen ilişkilerinin bir sonucu olduğu öne sürülmüştür. Bu yeni ilişki tarzının ise 1960'lı yıllardaki ilişkilere benzemeyip, ü. Dünya Savaşı öncesindeki sektörel yapı ve işleyişe benzediği iddia edilmiştir. Bu çerçevede, birinci bölümde, yerli yapımcılığın gelişimini, gösterim ve dağıtım halakalanyla olan ilişkileri bağlamında ele alan bir tarihsel çerçeveye yer verilmiştir. İlkin ü. Dünya Savaşı öncesi dönem ele alınarak, yerli yapımcılığın gelişemeyişinin ardında yatan nedenler gösterilmeye çalışılmış, uluslararası iktisadi işleyişin ulusal pazarın oluşumu üzerindeki etkileri serimlenmiştir. Daha sonra ise, yabancı filmlerin gösterimine dayalı ve büyük ithalatçı-işletmeci aile şirketleri egemenliğindeki bu yapıdan, üretimini giderek arttıran bir yapımcılığın gelişiminin nasıl mümkün olduğu açıklanmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda, giderek genişleyen bir pazarda alternatif bir amortisman alanının oluştuğuna dikkat çekilmiş, ancak bu alternatif alanın, yapısal nedenlerden dolayı yerli yapımcılığın yeniden büyük dağıtımcılara bağımlı hale gelmesiyle sonuçlandığı vurgulanmıştır. İkinci bölümdeyse, 1990'h yıllardaki gelişmeler ele alınmıştır. Bu bölümde önce, 1990'lı yılların koşullarının oluştuğu bir dönem olması nedeniyle 1980'li yılların genel gelişmeleri ele alınmıştır. Ardından ise yapımcılık, dağıtım ve gösterim alanındaki eğilimler, sayısal verilere de dayanarak saptanmış, bu eğilimlerin nitelikleri ele alınmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonucunda, dağıtım ve gösterim alanındaki eğilimler gözönünde tutulup, yapımcılığın bu halkalarla ilişkileri de düşünülerek, yapımcılığın sağlamış olduğu izleyici 112ÖZET Türk Sineması, 1980'li yıllardan 1990'lar yıllara dek uzanan bir bunalım atlattıktan sonra, 1990'lı yıllanın ortasında izleyici sayısını arttırarak, bunalımdan çıktığına dair bir izlenim vermiştir. Bu çerçevede, kimi yazarlar, Türk sinemasının iktisadi kalkınma açısından yeni bir dönüm noktasına geldiği iddia ederken, diğer bir bölümü de, iktisadi bir canlanmanın gerçekleştiğini teslim etmekle birlikte, bu canlanmayı olanaklı kılan yeni estetik ve sanatsal eğilimleri eleştirmiştir. Karşıt konumdaki bu yazarlar, ahlaki ve politik görüş farklılıkları nedeniyle, yeni durumu birbirine zıt biçimde yorumlarken, aynı iktisadi zemini veri aldıklarından, kimi ortak önvarsayıma sahip olmuşlardır. İlkin, her iki taraf da özünde değişmez ve tarihüstü bir endüstri ve sektör imgesinden hareket etmiştir. İkinci olarak, her iki taraf da üretimi, yani yapımcılığı merkeze alarak, dağıtım ve gösterimle kurulan ilişkilerin yapımcılığın işleyişi üzerindeki etkisini gözardı etmiştir. Son olarak, her iki taraf da, Türk sinemasının 1990'lardaki işleyişini 1960'lı yıllardaki işleyişin benzeri ve uzantısı olarak düşünmüştür. 19601ı yılların iktisadi zemininin çöktüğü, 1980'li yılların sonlarında ise yabancı şirketlerin pazara, doğrudan girebilmeleriyle birlikte yeni bir yapının yerleşiklik kazandığı gözönünde tutulduğunda, 1990'lı yılların genel iktisadi durumunu kavramaya yönelik bir çalışmanın yapılmamış olması önemli bir eksik olmuştur. Çalışmada, Türk sinemasının 1990'h yıllarda oluşan koşullarda sağlamış olduğu izleyici sayısı artışlarının anlam ve nedenleri ele alınacak, bu gelişmelerin gelecekte evrilebileceği noktalar ortaya konmaya çalışılmıştır. Hem kalkınma tartışmaları, hem de sanat ve estetik eleştirisi açısından böyle bir çalışmanın gerekliliğinden hareket edilmiştir.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    553023

    Türkiye'de film yapım sürecinde dijital dönüşümün yapım şirketleri üzerindeki etkisi

    Digital transformation in film making process, and its impact on production companies in Turkey

    BERNA BERDAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Bilim ve TeknolojiMarmara Üniversitesi

    Gazetecilik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CEM SEFA SÜTCÜ

  2. Tez No

    677277

    Anaakım ve sanat sineması bağlamında Türkiye'de film yapımcılığı

    Filmmaking in Turkey in the context of mainstream and art cinema

    NURULLAH ÖZDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    İletişim Bilimleriİnönü Üniversitesi

    İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ BEYLER YETKİNER

  3. Tez No

    902254

    The impact of streaming platforms on independent film production in Türkiye: Experience of independent producers

    Dijital yayın platformlarının Türkiye'deki bağımsız film yapımına etkisi: Bağımsız yapımcıların deneyimleri

    GİZAY AKDOĞAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul Bilgi Üniversitesi

    Kültür Politikaları ve Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MESRURE MELİS BİLGİN KOEN

  4. Tez No

    636153

    Yeni medya'da fotoğraf ve videografi bağlamında grafik tasarımın evrimi ve içerik üretimi

    Evolution of graphic design and content production in the context of photography and videography in new media

    BULUT TANYERİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Güzel SanatlarMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

    Grafik Tasarımı Ana Sanat Dalı

    DOÇ. ESRA SAĞLIK ŞENALP

  5. Tez No

    861805

    Ghostly borrowings: Transnational horror remakes in Egypt, iran and Turkey

    Hayalet alıntılar: Mısır, İran ve Türk sinemalarında ulusötesi yeniden çevrim korku filmleri

    NAZ EKMEKÇİ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Radyo-TelevizyonOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Medya ve Kültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NECMİ ERDOĞAN

    PROF. DR. ÖZGÜR BAYRAM YAREN

Geri Dön