Türk nutuklarının dil, kültür ve eğitim bağlamında söylem çözümlemesi
Discourse analysis of turkish speeches in the context of language, culture and education
- Tez No: 725602
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BEKİR DİREKCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 124
Özet
Dil bireyin tekâmül ile toplumsallaşması, toplumun da yine tekâmül ile milletleşmesi yolundaki önemli bir kavram alanı oluşturmakla birlikte kolektif belleğin canlı inşa bağlamını karşılar. Belirtilen toplumsal belleğin inşa alanının abideleri ise milletlerin ve devletlerinin öncü ve etkin metinleridir. Bu doğrultuda toplumlar, milletler ve nihayetinde ilgili devletler tarafından sahiplenilen metinler içerisinde nutuk (söylev), oluşturucusunun toplum içerisindeki konumu itibariyle çok daha etkin bir işleve sahiptir. Nutuk, devlet geleneğinin inşası ve muhafazası işlevini üstlenirken oluşum amacı ve içeriği itibariyle kurucu dil öğretim politikası metinleri olarak değerlendirilebilir. Orhon Abideleri, Türk evren tasavvurunu ve devlet sistemini bünyesinde ortaya koyan Türk kültür tarihinin ilk nutku özelliğine sahiptir. Orhon Abideleri, içeriğinin aktarımdan öte topluma eleştiri yöneltip ona nizam vererek, milleti güçlü kılacak özellikleri tatbik ettirerek, devleti de güçlü kılabilmenin Türkçedeki 1200 yılı aşkın yankısıdır ki bu yankının etkisini koruması ve diri kalabilmesi Türkçe açısından, Türk kültürü ve eğitimin tarihî köklerinin sürdürülebilirliği itibariyle önem arz etmektedir. Son dönem emperyalist saldırılar karşısında bağımsızlık mücadelesini başarıyla tamamlamış olan Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu iradesinin felsefesi içerisinde önemli bir yere sahip olan dil politikası ve Türkçe (eğitimi) üzerine de Türk eğitim ve kültür tarihinin son nutku, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün 13-15 Ekim 1927 tarihleri arasında Ankara'da, yaklaşık 36,5 saatlik konuşmasına dayanmaktadır. Tezimizde Türk eğitim tarihinin ilk nutukları (Köl Tigin ve Bilge Kağan Abideleri) ile son nutku (Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK) dil, kültür ve eğitim bağlamında art zamanlı olarak söylem çözümlemesine tâbi tutulurken Türk kültür ve eğitim tarihinin Türkçe eğitimi odağındaki temel nitelikleri kurucu metinlere dayalı olarak tespit edilmeye çalışılmıştır. Türkçe eğitimi bünyesinde dilbilimsel niteliğe sahip olan tezde, bir anlamda, tarih yapmış kurucu liderlerin tarihi yazdıran söylev metinleri üzerinden söylem çözümlemesi gerçekleştirilmiştir. Dilbilimin bir alt dalı olan söylem çözümlemesinin doğası gereği tarih, sosyoloji, felsefe ve yönetim bilimlerinin kesişiminde bulunması yönüyle disiplinlerarası bir özelliğe sahip tezin odak noktasını Türkçe eğitimi, dil politikaları ve söylem çözümlemesi oluşturmaktadır. Beş ana bölümden oluşan tezimizin ilk bölümünde problem durumu, amaç ve önem bilgileri yer alırken ikinci bölümde ise dört alt başlık altında kavramsal çerçeve dayanaklarıyla sunulmuştur. Tezde kullanılan araştırma deseni, materyalleri, tezin kapsam ve sınırlılığı ile veri analizi ve yöntem bilgileri üçüncü bölüm içerisinde sunulmuştur. Bulguların tespit edilip yönteme bağlı olarak değerlendirildiği dördüncü bölüm üç alt başlıktan oluşmaktadır. Dördüncü bölüm; Türkçe eğitimi, dil ve kültür bağlamında gerçekleştirilen söylem çözümlemelerinin Köktürk ve Türkiye Cumhuriyeti dönemi metinlerine ayrı ayrı tatbik edilmesi yanında karşılaştırmalı değerlendirmeleri de barındırmaktadır. Tezin beşinci bölümünü sonuç, tartışma ve öneriler oluştururken altıncı bölümde çalışmaya özgü bilimsel kaynaklar sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Language creates an important concept area for the socialization of the individual with development and the nationalization of society with advancement, and it meets the context of the live construction of collective memory. The monuments of the construction area of the specified social memory are the pioneering and effective texts of nations and states. Accordingly, the speech among the texts adopted by societies, nations and ultimately by the relevant states has a much more effective function due to the position of its creator in society. The speech can be considered as constituent language teaching policy texts in terms of their purpose and content while functioning as the construction and preservation of the state tradition. The Orkhon Monuments has the feature of being the very first speech in the history of Turkish culture, which reveals the vision of the Turkish universe and the state system. The Orkhon Monuments are more than 1200-year-long reflections in Turkish the content of which aimed at making the state stronger by criticizing the society, arranging it, making the nation stronger, rather than transferring its content; thus, it is important for Turkish culture and the sustainability of the historical roots of education. The final speech of Turkish education and culture history on language policy and Turkish (education), whichhas an important place in the philosophy of the founding will of the Republic of Turkey that successfully completed the struggle for independence in the face of recent imperialist attacks, is based on Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK's speech which took for approximately 36.5 hours in Ankara between 13-15 October 1927. In our thesis, the first speeches of Turkish educational history (Köl Tigin and Bilge Kagan Monuments) and the final speech (Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK) were subjected to discourse analysis in the context of language, culture and education, while the basic qualities of Turkish culture and educational history focused on Turkish education were tried to be determined based on the founding texts. In a sense, in the thesis which has a linguistic quality within the Turkish education, discourse analysis was carried out on the discourse texts of the founding leaders who made history. Turkish education, language policies and discourse analysis are the focus of our thesis, which has an interdisciplinary feature in terms of the intersection of history, sociology, philosophy and management sciences due to the nature of discourse analysis, which is a sub-branch of linguistics. In the first part of our thesis consisting of five main sections, the problem statement, the aim and significance information is included, while the second part covers the conceptual framework under four sub-headings. In the third part, the research design, materials, scope and limitations of the thesis and data analysis and methodology used in the thesis are presented. The fourth part, in which the findings are determined and evaluated depending on the method, consists of three subheadings. Chapter four covers comparative evaluations as well as the application of the discourse analyses carried out in the texts of Köktürk and the Republic of Turkey within the context of Turkish education, language and culture. While the fifth part of the thesis constitutes results, discussions and suggestions, the sixth part involves references of the study.
Benzer Tezler
- Halvetiliğin Şabaniyye kolunda Türk musikisi
Turkish classical music in Khalwatiyya Shabaniyya
TÜRKAN UYMAZ
Doktora
Türkçe
2017
MüzikDokuz Eylül Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHARREM HAKAN CEVHER
- Sovyetler Birliği döneminde Karaçay ve Balkarlar
At the time of Soviet Union Karachai and Balkars
ABDULLAH TEMİZKAN
- Kafkasya'dan Anadolu'ya Karaçay-Malkarlılar ve göçleri (1853-1910)
Karachay-Balkarians from Caucasus to Anatolia and their migrations (1853-1910)
TUNCAY AÇIK
- İran meşrutiyet hareketinin Türk ve İran basınına yansımaları (1906-1909)
Reflections of Iran's constitutional revolution on Turkish and Iranian media (1906-1909)
ÖMER ALKAÇ