İbn Cüzey'in Kitabü't-Teshîl li Ulumi't-Tenzil adlı eserinde dil özellikleri
Lingistic characteristics in Ibn Cuzay's Kitâb al-Tashîl li-'Ulûm al-Tanzîl
- Tez No: 725673
- Danışmanlar: PROF. DR. SAFFET KÖSE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Din, Linguistics, Religion
- Anahtar Kelimeler: İbn Cüzey, Tefsir, Dil Özellikleri, Nahiv, Sarf, Belâgat, Endülüs, Ibn Juzay, Tafsîr, Linguistic Characteristics, Grammar, Syntax, Rhetoric, Andalusia
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 458
Özet
Bu çalışma, İbn Cüzey'in hayatı, ilmi kişiliği, yaşadığı dönemdeki Endülüs medeniyetinin siyasî, sosyal, ilmî ve kültürel panoraması ile müfessirin, Kitâbü't-Teshîl li Ulûmi't-Tenzîl adlı eserinin dil özelliklerini sarf, nahiv, belâgat ilimleri açısından ele alıp onun dil ekollerine karşı tutumunu incelemeyi konu edinmektedir. Çalışmamızın giriş bölümünde Endülüs'ün siyasî, sosyal, ilmî ve kültürel durumu; birinci bölümünde İbn Cüzey'in hayatı, ilmî/edebî kişiliği, hocaları, öğrencileri ve eserleri detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. İkinci bölümde İbn Cüzey'in tefsirinde kullandığı kaynakları hakkında bilgi verilerek müfessirin bunlardan nasıl yararlandığı örneklerle ortaya konulmaktadır. Üçüncü bölümde Kitâbü't-Teshîl li Ulûmi't-Tenzîl'in dil özellikleri nahiv ilminin konuları çerçevesinde ele alınıp değerlendirilerek nahiv ekollerine karşı müellifin tutumu belirlenmekte; dördüncü bölümde Kitâbü't-Teshîl'de öne çıkan sarf konuları isim, fiil ve müşterek kavramlar üzerinden değerlendirilmektedir. Beşinci bölümde ise eserin mukaddimesinde yer alan belâgat kavramları mukayeseli bir şekilde incelenmektedir. Ulaştığımız sonuçlar ve kullandığımız kaynaklar belirtilerek çalışma sona erdirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The subject of this study is to examine linguistic characteristics, semantics, grammar, syntax and rhetoric of“Kitāb al-Tashīl li ʻUlūm al-Tanzīl”, a Qoranic commentary (tafsīr) written by Ibn Juzay (1294-1340), and also to determine his place in the context of great schools of language in Islamic tradition. Accordingly, in order to sufficiently understand Kitāb al-Tashīl li ʻUlūm al-Tanzīl, before moving forward we are required to address political, social, scientific and cultural conditions of Andalusia of Ibn Juzay's time. Introductory chapter is reserved for the evaluation of political, social, cultural and scientific conditions of Andalusia at the time. First chapters sheds light on Ibn Juzay's life, along with detailed discussion about his literary career, his teachers, disciples and works. Second chapter deals with the sources of Ibn Juzay's Qoranic commentary and his appropriation of them. In the third chapter, we proceed with evaluation of linguistic characteristics of Kitāb al-Tashīl li ‛Ulūm al-Tanzīl with regard of its place in the context of traditional grammar schools. Fourth chapter is reserved for the on syntax of Kitāb al-Tashīl li ‛Ulūm al-Tanzīl, especially the generation of nouns and verbs. And finally fifth chapter deals with rhetoric and the comparison of the basici concepts.
Benzer Tezler
- أسباب النزول عند ابن جزي ومحمد رشيد رضا في سور الأنعام - الأنفال - التوبة - هود أنموذجاً: دراسة مقارنة
Enam, Enfal, Tevbe ve Hud Sureleri üzerinden İbn Cüzey ve Reşit Rıza'nın tefsirlerinde esbabı nüzul
RAWAA SAEED HİLAL AL-MAYYAHI
Yüksek Lisans
Arapça
2024
DinKarabük ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DOĞAN DELİL GÜLTEKİN
- İbn Cüzey'in Teshîl adlı tefsirinde Kur'an kıssaları
Stories of the Quran in Ibn Juzayy's tafsir named Tashil
DÖNE BİLEN GENCİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÖZEL
- İbn Cüzey'in tefsirinde Müşkilü'l-Kur'an
Mushkil al-Qur'an in Ibn Juzayy's tafsir
MUHAMMET İKBAL ÇALIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED İSA YÜKSEK
- İbn Cüzey'in et-Teshîl li Ulûmi't-Tenzîl'inde kıraat
Al-qiraat in Ibn Juzayy's al-Tashil li-Ulum al-Tanzil
İDRİZ OSMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER ÇELİK
- مـنـهـج ابن جُــــزَي في التفسير بالمـأثـور في كتابه'التسهيل لعلوم التنزيل'
İbn Cüzey'in et-teshîl li ulûmi't-tenzîl adli rivayet tefsirindeki metodu
ATHKAR MUSTAFA HAMMOOD AL-MARAWEE
Yüksek Lisans
Arapça
2024
DinKarabük ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED SIDDIK