Türkiye'de KOBİlerde sürdürülebilir ürün tasarımı uygulamalarının değerlendirilmesi
Evaluation of sustainable product design practices in SMES in Turkey
- Tez No: 728332
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN GÜÇLÜ YAVUZCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri Ürünleri Tasarımı, Industrial Design
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
Sürdürülebilirlik kavramı, Türkiye'de anlayış ve uygulama biçimi olarak farklılık göstermektedir. Bu çalışmada, KOBİ'lerde sürdürülebilir ürün tasarımı hakkındaki farkındalığın, sürdürülebilir ürün tasarımı uygulamalarının KOBİ'lere sağladığı faydaların, süreç içinde karşılaşılan sorun ve ihtiyaçların incelenmesi hedeflenmiştir. Literatürdeki bulgular, şirketlerin sürdürülebilirlik uygulamalarının büyüklüklerine göre farklılık gösterdiğini ortaya koymaktadır. Türkiye'deki işletmelerin %99,8'inin KOBİ olduğu bilinmekle beraber, geçmiş çalışmalarda sürdürülebilir ürün tasarımı uygulamalarının çoğunlukla büyük şirketler üzerinden ele alındığı görülmektedir. Bu noktada, sürdürülebilirliğin yalnızca büyük şirketlerin problemi olduğu değil, küçük ve orta ölçekli işletmelerin de dahil edildiği bütün iş dünyasının ortak meselesi olması, Türkiye için ekonomik ve sosyal kalkınma açısından önemli bir rol oynayan KOBİ'ler kapsamında sürdürülebilir ürün tasarımı uygulamalarının daha detaylı incelenmesi gerektiğini göstermektedir. Türkiye ekseninde gerçekleştirilen araştırmanın sistematik bir şekilde yürütülebilmesi amacıyla şirketler önce tüketim ürünleri açısından iki ayrı sınıfta ele alınmış olup sonrasında NACE sınıflandırma sistemi kullanımı ile sektörel bazda gruplandırılmıştır. Bu bağlamda; NACE sınıflandırma sistemine göre dayanıklı tüketim ürünleri ve hızlı tüketim ürünleri kategorisinde yer alan sektörler ile T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından temin edilen tescilli Ar-Ge veya Tasarım Merkezi Bulunduran Şirketler dokümanındaki sektörler birlikte incelenerek beş farklı sektör belirlenmiş ve bu sektörlere ait şirketler ile bir çalışma evreni oluşturulmuştur. Belirlenen sektörler, hızlı tüketim ürünleri kategorisinde bulunan kozmetik ve temizlik sektörü, gıda sektörü ve ilaç sektörü ile dayanıklı tüketim ürünleri kategorisinde bulunan elektrik-elektronik sektörü ile mobilya sektörüdür. Çalışma kapsamında 5 KOBİ ile pilot çalışma ve 24 KOBİ ile ana görüşmeler yapılmıştır. Anket sonuçlarına göre şirketlerin sürdürülebilir tasarım uygulamalarını ekonomik çözümlere olanak tanıdığı sürece dikkate aldıkları, sürdürülebilirlik uygulamalarını çoğunlukla şirket imajına olumlu etki ettiği için gerçekleştirdikleri, mevzuatların işletmeler üzerinde itici güç oluşturduğu anlaşılmıştır. Dayanıklı tüketim ürünleri ve hızlı tüketim ürünleri kategorisindeki sektörler için sürdürülebilirlik uygulamalarını gerçekleştirmeye yönelik benzer ve farklı yaklaşımların olduğu tespit edilmiştir. Söz konusu tespitlere istinaden sürdürülebilirlik uygulamalarının hayata geçirilmesini kolaylaştırmak ve bu uygulamaların yaygınlaşabilmesini sağlamak için çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The concept of sustainability differs in terms of understanding and practice in Turkey. In this study, it is aimed to examine the awareness of sustainable product design in SMEs, the benefits of sustainable product design practices for SMEs and the problems and needs encountered in the process. Findings in the literature reveal that companies' sustainability practices differ basing on their size. Although it is known that 99.8% of the enterprises in Turkey are SMEs, it is seen in the past studies that, systematic sustainable product design practices were mostly handled by large companies. However, sustainability is not only a problem of large companies but also a common issue of the entire business world, including small and medium-sized enterprises. Thus, it is necessary to examine the frame of the sustainable product design practices within the scope of SMEs, which play an important role in economic and social development for Turkey. In order to follow a systematical method to be conducted on the axis of Turkey, firstly companies were separated in two main classes in terms of consumer products and then categorized on a sectoral basis using the NACE classification system. In this context, according to the NACE classification system, main sectors were determined as durable consumer goods and fast-moving consumer goods. Afterwards, five different sectors were selected through elaborating on the related companies having registered R&D and/or Design Center certified by the Ministry of Industry and Technology and the study sample were established by the companies from these sectors. Finally, cosmetics and cleaning industry, food industry and pharmaceutical industry were identified among fast-moving consumer goods category and electrics-electronics industry and furniture industry were identified among durable consumer goods category. Pilot studies were conducted with 5 SMEs and main interviews were conducted with 24 SMEs. Consequently, it was seen that companies consider sustainable design practices as long as they allow economic solutions. They implement sustainability practices mostly if they have a positive impact on the company's image and legislation creates a driving force on companies. It is determined that there are similar and different approaches to implement sustainability practices for sectors in the durable goods and fast moving consumer goods category. Basing on the findings, various suggestions have been made to facilitate the implementation of sustainability practices and to ensure that these practices can be disseminated.
Benzer Tezler
- An inquiry into the attitudes of small and medium sized enterprises operating in the Turkish packaging industry towards sustainable design
Türkiye'de ambalaj sektöründe faaliyet gösteren küçük ve orta büyüklükte işletmelerin sürdürülebilir tasarıma karşı tutumları üzerine bir araştırma
ERDEM SELEK
Yüksek Lisans
İngilizce
2008
Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Ürünleri Tasarımı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞEBNEM TİMUR ÖĞÜT
- Kalite fonksiyon göçerimi ve analitik hiyerarşi süreci destekli eğitim içeriği geliştirme platformu tasarımı
Quality function deployment and analytic hierarchy process-based curriculum development platform design
GİZEM AYDOĞAN YURDERİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAŞAR ÖZTAYŞİ
- Private equity; could it be the right financial solution for small & medium size enterprises in Turkey?
Özel sermaye fonları: Türkiye'deki KOBİlerin finansman sorunu için bir çözüm olabilir mi?
SELİM CEMİL GÖKÇEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
İşletmeDokuz Eylül Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇAĞNUR BALSARI
- İmalatçı KOBİ'lerde ihracat performansına etki eden rekabet unsurlarının araştırılması: Rekabet yoğunluğunun düzenleyici etkisi
Investigation of competition factors affecting export performance in manufacturing SMEs: The regulatory effect of competition intensity
ELİF SARAÇOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İşletmeİstanbul Medeniyet Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MERTCAN TAŞÇIOĞLU
- Türkiye için çok amaçlı kadastro yaklaşımı
Multi-purpose cadastre approach for Turkey
HAKAN ERASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Jeodezi ve FotogrametriAksaray ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ATASOY