Dijital toplumda kendilik teknolojileri olarak tavsiye algoritmaları: Bir içerik platformu üzerinden kendiliğin inşası
Recommendation algorithms as technologies of the self in the digital society: Self-construction via an online content platform
- Tez No: 731064
- Danışmanlar: PROF. DR. AYLİN BARAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 224
Özet
Bu çalışma Foucault'nun kendilik teknolojileri kavramını dijital toplum çerçevesinde ele alarak, günümüzde yaygın olarak birçok dijital platformda kullanılan tavsiye algoritmaları olarak adlandırılan sistemler aracılığıyla nasıl işlediğinin bir irdelemesini yapmaktadır. Kısaca Foucault'ya göre kendilik teknolojileri, etik olarak kendiliğin oluşturulması amacıyla bireyin kendine eğilerek kendiliğini dönüştürmeyi amaçladığı askesis pratiklerden oluşmaktadır. Bu kuramsal çerçeveden hareketle, tavsiye algoritmaları üzerinden çalışan bir çevrimiçi içerik platformu seçilerek, bu platformun kullanıcılarının deneyimlerinin anlamlandırılması amaçlı bir araştırma yürütülmüştür. Bu çalışmanın ana amacı, dijital toplumun bir parçası haline gelen teknolojik sistemlerin önde gelen temsilcileri olarak tavsiye algoritmalarının kendilik teknolojileri olarak nasıl işlediğine dair sosyolojik bir durum tespitinde bulunmaktır. Bu bağlamda, tavsiye sistemlerinin kendilik teknolojileri olarak işleyerek kendiliğin inşasına ve deneyimine – Foucaultcu anlamda bir özgürleştirme alanına – yönelik bir fırsat alanı oluşturup oluşturmadığı sorgulanmaktadır. Bu kapsamda, yorumcu-inşacı bir yaklaşımla Türkiye bağlamında videokonferans tekniğiyle bu sistemlerin kullanıcılarından oluşan katılımcılarla derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma boyunca çevrimiçi içerik platformları üzerinden bireylerin kendilik teknolojilerine dair deneyimlerine yükledikleri anlamlarla ilgilenilmiştir. Araştırma sonuçları; bireylerin çevrimiçi içerik platformu üzerinden etik içerik seçimlerini kapsayan bir kendilik etiği oluşturduklarını, farklı tekrarlama biçimleriyle bu kendilik etiğini içselleştirdiklerini ve içerik seçiminin kendiliği hedef alan bir uygulamaya dönüştüğünü göstermektedir. Dahası, algoritmanın bilgisine sahip bireylerin, algoritma ve tavsiyelerden beklentisini bu bilgiye göre şekillendirdiği, buna göre tavsiyenin kabulü veya tavsiyeye direnme üzerinden kendiliğin pratik alanının kurulduğu anlaşılmaktadır. Son olarak, bireylerin kendilikleri üzerinde uyguladıkları işlemlerin, bireyler arası ilişkiler vasıtasıyla özneler-arası bir pratik alanı oluşturduğu söylenebilir.
Özet (Çeviri)
This study deals with Foucault's concept of technologies of the self within the framework of digital society and examines how it works through systems called recommendation algorithms, which are widely used in many digital platforms today. In short, Foucault's technologies of the self consists of askesis practices in which the individual focuses on care of the self by performing shaping practices on the self in order to ethically form and to transform the self. Based on this theoretical framework, this research was conducted on an online content platform that works through recommendation algorithms. Main aim of this study is to interpret sociological implications on how these recommendation systems work as technologies of the self as the leading representatives of the technological systems that have become an inevitable part of the digital society. In this context, it is questioned whether recommender systems function as technologies of the self and create an opportunity for the construction and experience of the self – in terms of practices of freedom. For this reason, with an interpretative-constructive approach, in-depth interviews with the users of this online content platform were conducted via videoconferencing in terms of Turkey in which the meanings that individuals ascribe to their experiences through online content platforms were investigated. The research results show that individuals create a self-ethic that includes ethical content choices through the online content platform, which are internalized by them via different repeated exercises, where the selection of the content turns into a self-targeting practice. In addition, it is understood that individuals with knowledge of the algorithm shape their expectations from the algorithm and its recommendations, and accordingly, the practical field of the self is established through acceptance of the recommendation or resistance to it. Finally, there is an inter-subjective practice area of the actions that individuals perform on themselves, which appear in collective practices, through interactions with others in the context of the online content platform.
Benzer Tezler
- Dijital toplumda ebeveynlik
Parenting in digital society
SEBİHAT TOFAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SosyolojiAnkara Sosyal Bilimler ÜniversitesiKadın ve Aile Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET HAKAN TÜRKÇAPAR
- Dijital toplumda özne-nesne ilişkisi: Yapay zekânın gündelik hayattaki tezahürü olarak sohbet botu deneyimi
The subject-object relationship in digital society: Chatbot experience as a manifestation of artificial intelligence in everyday life
ESRA ASLAN
Doktora
Türkçe
2024
SosyolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YELDA ÖZEN
- Dijital dindarlıkta mahremiyet: Dindar muhafazakar kadınların Instagram paylaşımları örneği
Privacy in digital piety within the sample of Instagram sharing of conservative women
SEZEN AYCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinAkdeniz ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAHSET KARSLI
- Dijital toplumlarda benlik sunumu
Presentatin of self in digital socities
SULTAN GÖZÜAÇIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SosyolojiMardin Artuklu ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM YÜCEDAĞ
- Byung-Chul Han düşüncesinde dijital toplum eleştirisi
Criticsm of digital society in the thought of Byung-Chul Han
REVŞAN BEDİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
SosyolojiFırat ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YELDA SEVİM