Kayıp mekanların taktiksel şehircilik yaklaşımı ile yeniden düşünülmesi: Kadıköy örneği
Rethinking the problem of lost space in cities with tactical urbanizm: Kadıköy case study
- Tez No: 731668
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NİLGÜN ÇOLPAN ERKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Şehircilik ve Bölge Planlama, Architecture, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Mekan Organizasyonu ve Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
Modern kent dinamik, hızlı değişim gösteren, kendini sürekli bir biçimde yenileyen ve bu yenilenme ile yeni sorunlar ve potansiyeller üreten karmaşık bir sistemdir. Dolayısıyla kent mekanını geçmişte olduğu gibi standart ve benzer kent sistemlerinde benzer çözümler uygulayan planlama yaklaşımları ile iyileştirme çabası günden güne daha da yetersiz kalmaktadır. Bu yetersizlik kent ile ilişkisi kopuk ve kullanım dışı mekanları ortaya çıkarmaktadır. Kayıp mekan olarak nitelendirilen bu alanların, güvensizlik ve atıllık başta olmak üzere kentlerde çarpan etkisiyle pek çok soruna neden olduğu gözlenmektedir. Kayıp mekanları yeniden tasarlayarak kent yaşamına katmak mümkündür. Bununla birlikte bazı durumlarda mekanı 'kayıp' hale getiren koşulların yeniden düzenlemeye olanak tanımadığı ya da düzenlenmesinin çok fazla zaman, maddi destek ya da işgücü gerektirmesi nedeni ile sürecin yavaş işlediği koşullar da görülür. Bu gibi durumlarda kayıp mekan sorununu çözebilmek için farklı yaklaşımların değerlendirilmesi gerekir. Bu bağlamda birçok yenilikçi planlama yaklaşımından biri olan taktiksel şehircilik, bu çalışmada kayıp mekanların kamusal mekan olarak değerlendirilmesi ve potansiyellerinin ortaya konması amacı ile ele alınan yaklaşım olmuştur. Tezin amacı kentin iç kesimlerindeki kayıp mekanların kendine özgü problemlerini, noktasal bir biçimde, hızlı ve mekana özgü şekilde çözebilecek önerileri tespit etmektir. Bu bağlamda tez daha az zaman, daha az maliyet ve daha az işçi gücüne ihtiyaç duyacak biçimde taktiksel şehircilik ile kayıp mekanların sorunlarının nasıl çözülebileceğini açıklamayı hedeflemektedir. Taktiksel şehircilik yaklaşımı ile kalıcı ya da geçici, resmi ya da gayri resmi bir biçimde nasıl uygulamaların ortaya konabileceğini göstermek ve bu uygulamaların etkinliğini sorgulamak da tezin amaçlarındandır. Çalışmada kayıp mekan ve taktiksel şehircilik kavramlarına ilişkin literatür detaylı bir biçimde incelenmiş olup, kavramların ve bunların temsil ettiği fizik mekanların anlaşılmasını sağlamak amacı ile ölçütler ve sınıflandırmalar yapılmıştır. Tezde bu ölçütler için geliştirilen bir puanlama sistemi ile kayıp mekanların ve taktiksel şehircilik örneklerinin değerlendirilmesi yapılmıştır. Puanlandırma sisteminin etkinliğini gözlemlemek ve kuramsal çerçeveyi pratikte desteklemek amacı ile uluslararası örnekler değerlendirilmiştir. Bu örnek incelemesi sonucunda potansiyelleri ve sorunları çerçevesinde tezin kapsamında etkin bir içerik sunacağı öngörülen Kadıköy ilçesi çalışma alanı olarak seçilmiştir. Kadıköy'ün çeşitli haritaları, istatistiksel ve tarihsel verilerinin değerlendirilmesinin sonucunda kamusal mekan üretimi bağlamında daha verimli sonuçlar oluşturacağı düşünülen Kadıköy merkez bölgesi kapsamında çalışma alanı daraltılmıştır. Kadıköy merkez bölgesinde daha önce uygulanmış olan taktiksel şehircilik pratikleri incelenmiş ve uygulamaların daha az yoğunlukta olduğu bölge saptanmıştır. Bu alt bölgedeki kayıp mekanlar gözlemleme ve fotoğraflama yöntemi ile incelenmiş, oluşturulan puanlama sistemi ile değerlendirilmiştir. En yüksek kayıp mekan puanına sahip ve çevresindeki kayıp mekanları da etkileyen bir alan olarak Söğütlüçeşme YHT İstasyonu incelenmek ve çözüm önerileri getirmek amacıyla seçilmiştir. Her yaştan kullanıcıya hitap eden, alanı günün her saati mekanı canlı tutmayı hedefleyen işlevleri içeren, alternatif, esnek ve katılımcı bir tasarım anlayışına sahip bir tasarım önerisi oluşturulmuştur. Kadıköy ilçesinin bu tür katılımcı yaklaşımlara görece daha açık semtlerden biri olduğu göz önünde bulundurulmakla birlikte bu önerinin Kadıköy ve İstanbul'un kalabalık ilçelerindeki kayıp mekanların kamuya yeniden kazandırılması yolunda ufuk açıcı bir çalışma olması hedeflenmektedir.
Özet (Çeviri)
The modern city is a complex and dynamic system, rapidly changing, constantly renewing itself and producing new problems and potentials with this renewal. Therefore, the effort to improve the urban space with planning approaches that apply similar solutions in standard and similar urban systems, as in the past, is becoming more and more inadequate day by day. This inadequacy reveals spaces that are disconnected from the city and out of use. It is observed that these areas, which are described as lost spaces, cause many problems, especially insecurity and idleness, with their multiplier effect in cities. It is possible to redesign lost spaces and add them to urban life. However, in some cases, there are also conditions where the conditions that make the space 'lost' do not allow the rearrangement or the process is slow due to the need for too much time, financial support or labor to rearrange. In such cases, different approaches should be evaluated in order to solve the lost space problem. In this context, tactical urbanism, which is one of many innovative planning approaches, has been discussed in this study to evaluate lost spaces as public spaces and reveal their potential. The thesis aims to determine the suggestion that can solve the unique problems of lost spaces in the inner parts of the city in a point-based manner, quickly and in a site-specific manner. In this context, the thesis aims to explain how the problems of lost spaces can be solved with tactical urbanism that will require less time, financial support, and labor force. It is also one of the aims of the thesis to show how permanent or temporary, formal or informal practices can be put forward with the tactical urbanism approach and to question the effectiveness of these practices. The literature of the concepts has been examined in detail in the study. Criteria and classifications have been made to understand the concepts and the physical spaces they represent. Thesis evaluated a scoring system, for these criteria and examples of lost spaces and tactical urbanism. International examples were scored to observe the scoring system effectively and to support the theoretical framework in practice. As a result of this case study, Kadıköy district, which is expected to provide effective contents within the scope of the thesis, has been chosen as the study area within the framework of its potential and problems. As a result of the evaluation of various maps, statistical and historical data of Kadıköy, the study area has been narrowed within the scope of Kadıköy Central region, which is thought to create more efficient results in the context of public space production. Tactical urbanism practices that were previously applied in Kadıköy Central Region were examined and the region where the applications were less intense was determined. The lost places in this sub-region were examined by observation and photographing method and evaluated with the scoring system created. Söğütlüçeşme YHT Station, which has the highest lost place score and also affects the lost places around it, has been chosen to examine and analyze. A design proposal has been created with an alternative, flexible and participatory design approach that appeals to users of all ages and includes functions that aim to keep the space alive at all hours of the day. Considering that Kadıköy district is one of the districts that are relatively more open to such participatory approaches, it is aimed that this proposal will be an eye-opening study on the way of regaining the lost spaces in the crowded districts of Kadıköy and Istanbul to the public.
Benzer Tezler
- Kentsel kayıp mekanların oluşmasında raylı sistem hattının etkileri: Bakırköy-Kazlıçeşme hattı üzerinden bir değerlendirme
The effects of the rail system line on the formation of urban lost spaces: An evaluation on the Bakırköy-Kazlıçeşme line
DERYANUR ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE AYATAÇ
- Kentsel Kayıp Mekânların İşlevlendirilmesi (İstanbul Köprü ve Viyadük Mekânları)
Functioning Urban Lost Spaces (Bridge and Viaduct Spaces in İstanbul)
MERVE ÖZÜBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KUNTER MANİSA
- Tanımsız kentsel alanlar olarak kayıp mekânların yeniden değerlendirilerek kente kazandırılması: Anadoluhisarı-Göksu örneği
Gaining to the city by re-designing lost spaces as undefined urban areas: The case of Anadoluhisarı-Göksu
EMİNE ZEYNEP ERĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLŞEN ÖZAYDIN
- Kentsel tasarım bağlamında kayıp mekânların irdelenmesi ve kent yaşamına yeniden kazandırılması, Konya kenti örneği
Examination of lost spaces in the context of urban design and regaining them to the urban life, the case of Konya city
BÜŞRA ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Şehircilik ve Bölge PlanlamaKonya Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KADRİYE TOPÇU
- Kentsel dönüşüm projeleri ile oluşan kayıp mekânların geri kazanımı sürecinde kentsel tasarımın rolü
The role of urban design in the process of recovery of lost spaces resulting from urban transformation projects
BERİVAN ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL EREN KÜRKÇÜOĞLU