Geri Dön

William James düşüncesinde bölünmüş benlik sorunu

The problem of the divided self in William James's thought

PDF İndir

  1. Tez No: 731744
  2. Yazar: AHMET HAMDİ İŞCAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. CELAL TÜRER
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Felsefe, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Felsefe Tarihi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 149

Özet

Bu çalışmada James düşüncesinde bölünmüş benlik meselesi teorik, pratik ve terim anlamlarının ön plana çıkarıldığı üç ayrı veçheden ele alınmıştır. Teorik boyut düalist tavrın sebebiyet verdiği ruh ve beden arasındaki ayrımı ve James'in söz konusu ayrıma yönelik düşüncelerini içermektedir. Teorik boyutun anlaşılabilmesi için çalışmamızda öncelikle bilinç akışı, evren tasavvuru ve benlik konuları incelenmiş; daha sonra James'in teorik açıdan bölünmüş benliğe yönelik eleştirileri zikredilmiştir. Bölünmüş benliğin pratik boyutu ise teorik boyuta yönelik felsefi sorgulamaları bir kenara bırakarak ruh ve beden arasındaki ayrımın benlikteki tezahürlerini konu edinmiştir. Burada James'in mizaçlara yönelik düşüncelerinden hareketle bölünmüş benliğin ne anlama geldiği ve benliğin bütünlüğünün nasıl sağlanacağı problemleri incelenmiştir. Terim anlamı açısından bölünmüş benlik ise James düşüncesindeki radikal değişime odaklanmış ve söz konusu değişimin gerçekliğini sorgulamıştır. Bölünmüş benliğin teorik boyutuna yönelik yapılan incelemeler, James'in benliği işlevselliği üzerinden ele alarak benliği bir mevcudiyet ya da töz olarak görmediğini, saf deneyim anlayışı üzerinden bilen ve bilinen arasındaki ayrımı ortadan kaldırdığını gözler önüne sermiştir. Pratik boyuta yönelik yapılan incelemeler benliğin içgüdüler ve idealler, arzular ve değerler arasında gerilimde kaldığını, söz konusu gerilimin bir bölünmeye sebebiyet verdiğini ortaya koymuştur. James, bölünmüş benliği kişinin mizaçları ve tasavvur ettiği evren ile alakalandırarak bölünmeyi tamamen psikolojik bir süreç olarak ele almış ve benliğe bir bütünlük kazandırmanın tamamen farklı yollarla gerçekleşebileceğini göstermiştir. Terim anlamına yönelik yapılan incelemeler James'in gerçekten de eş zamanlı olarak bir yandan aktifliği, gücü, özgürlüğü diğer yandan da pasifliği, acziyeti ve belirlenimi ön plan çıkaran iki benlik tasavvur ettiğini ortaya koymuştur. Ancak James'in iki benlik tasavvurunda da mutlakiyetçi bir tavır sergilemediği ve pragmatik yöntemin kapsayıcılığı düşünüldüğünde söz konusu ikiliğin bir açmaz niteliği taşımadığı açığa çıkmıştır. İşte bu noktada çalışma hem James'in teorik açıdan düalizme yönelik eleştirilerini hem pratik açıdan benliğin içerisinde bulunduğu gerilimli hali ve bu gerilimli halin ortadan kaldırılmasını hem de James düşüncesindeki radikal değişimleri ve filozofun düşünce birliğini ortaya koymayı amaçlamıştır.

Özet (Çeviri)

In this study, the problem of the divided self in James' thought is discussed from three different aspects, in which the theoretical, practical and term meanings are emphasized. The theoretical dimension includes the distinction between soul and body caused by the dualist attitude and James's thoughts on this distinction. In order to understand the theoretical dimension, first of all, stream of consciousness, conception of the universe and self were examined in our study; then James's criticisms of the theoretically divided self are mentioned. The practical dimension of the divided self deals with the manifestations of the distinction between soul and body in the self. Here, based on James's thoughts on temperaments, the meaning of the divided self and the problems of how to ensure the unification of the self are examined. In terms of the meaning of the term, the divided self focused on the radical change in James' thought and questioned the correctness of this change. Investigations on the theoretical dimension of the divided self suggest that James deals with the self over its functionality; he showed that he did not consider the self as an entity or substance. He aimed to eliminate the distinction between the knower and the known through pure experience. Examinations on the practical dimension revealed that the self remains in tension between instincts and ideals, desires and values, and this tension causes a divide. James related the divided self with the temperament of the person and discussed the dividing as a purely psychological process and showed that bringing a unification to the self can take place in entirely different ways. Investigations into the meaning of the term has indeed revealed that James envisions two separate selves simultaneously. The first self is active, strong, and has free will. The second self is passive, helpless and determined by a higher power. However, James did not display an absolutist attitude in his dual self-image. In addition, considering the comprehensiveness of the pragmatic method, it has become clear that the dichotomy in question is not a conflict. At this point, the study aims to reveal both James's criticisms of dualism in terms of theory, the tension of the self in practice, and the elimination of this tension, as well as the radical changes in James' thought and the philosopher's unity of thought.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    218572

    A study on Joseph Conrad's Heart of Darkness, Lord Jim and Nostromo in a new historicist perspective

    Joseph Conrad'ın Deart of darkness, Lord Jim ve Nostromo romanlarının yeni tarihselcilik bağlamında incelenmesi

    MEVLÜDE ZENGİN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2007

    İngiliz Dili ve EdebiyatıAnkara Üniversitesi

    Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BELGİN ELBİR

  2. Tez No

    205073

    How does consciousness exist a comparative inquiry on classical empiricism and William James

    Bilinç nasıl var olur klasik empirisizm ve William James üzerine karşılaştırmalı bir inceleme

    ZELİHA BURCU YILMAZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2006

    FelsefeOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. ELİF ÇIRAKMAN

  3. Tez No

    576747

    Wilhelm M. Wundt'un dine yaklaşımı ve din psikolojisine katkıları

    Wi̇lhelm M. Wundt's approach to reli̇gi̇on and hi̇s contri̇buti̇ons to the psychology of reli̇gi̇on

    ADEM KÖROĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DinNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDÜLKERİM BAHADIR

  4. Tez No

    348221

    Convergence of classicism and realism in Ben Jonson's comedies: Every man out of his humour, poetaster, bartholomew fair and the devil is an ass

    Ben Jonson'ın komedilerinde klasisizm ve realizmin buluşması: Every man out of his humour, poetaster, bartholomew fair and the devil is an ass

    SEÇİL KARANA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2013

    İngiliz Dili ve EdebiyatıAnkara Üniversitesi

    Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. SILA ŞENLEN GÜVENÇ

  5. Tez No

    465502

    Pragmatizmin eğitime uygulanışı ve köy enstitüleri modeli

    Application of pragmatismto education and köy enstitüleri model

    NİLGÜN BULGAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Eğitim ve Öğretimİstanbul Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NAZLI İNÖNÜ

Geri Dön