Muhammed b. Mübarekşâh ve Şerhu Kitabi'l-Edvâr adlı eseri
Muhammad b. Mubaraksah and his work of Serhu Kitabi'l-Edvar
- Tez No: 732445
- Danışmanlar: PROF. DR. BAYRAM AKDOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Müzik, Sanat Tarihi, Music, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Din Musikisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 564
Özet
Mûsikî tarihimizin en önemli isimlerinden olan Safiyyüddîn Urmevî sistemci okulun ilk temsilcilerindendir ve on yedi aralıklı ses sisteminin kurucusu olarak kabul edilir. XIII. yüzyılda tedvin ettiği bu sistem kendinden sonraki birkaç asırda da yüksek kabul görmüş ve üzerine birçok eser yazılmıştır. Eski Yunan mûsikîsi ile İslam biliminin inkişaf ettiği IX. yüzyıldan yaşadığı çağa kadar olan mûsikî nazariyatı literatürüne üstün hakimiyeti olan Urmevî'nin bu konuda telif ettiği ilk eseri olan Kitabu'l-Edvâr'da öncülünü yaptığı yeni sistemin nazariyesini muhtasar şekilde ele almıştır. İlmi tanınırlığı mantık, kelam ve astronomi bilimlerinde olan ve kendine ait telif eseri bulunmayan Mevlânâ Mübarekşah el-Buhârî bu ihtisasının yanında tıp ve mûsikî konularında da oldukça derinlemesine ilmi müktesebata sahiptir. Bu vasfıyla Kitabu'l-Edvâr'a, Şerhu Kitabi'l-Edvâr adıyla çok geniş bir şerh yazmıştır ve bu, bahsedilen kitaba yazılan ilk şerhlerden olup elimize ulaşmış en eski şerhtir. Şerhin o dönem alimlerinden Seyyid Şerif el-Cürcânî'ye (ö. 1413) ait olabileceği görüşleri varsa da kitabın mukaddimesi, içeriği ve istinsah bilgilerinden elde edilen veriler eserin Mevlânâ Mübarekşah'a ait olduğunu göstermektedir. Kitabu'l-Edvâr'daki tertibe uygun şekilde hazırlanmış eser bir mukaddime ve on beş bağımsız bölümden meydana gelmektedir. Her bir bölüm kendi başlığı altında ibare ibare Edvâr metninden alıntılarla işlenmiş, bazı yerlerde ise metinden bağımsız, oldukça tafsilatlı açıklamalar yapılmıştır. Eserin içeriği, ele aldığı konular bağlamında genel bir tasnife tabi tutulduğunda şu taksimatla başlıklandırılabilir; birinci kısım ses teorisi, ikinci kısım sayısal oranlar, aralıkların ve cinslerin terkibi, üçüncü kısım nağmeler arasındaki uyum, devirlerin ve tabakaların oluşumu, dördüncü kısım îkâ ilmi.
Özet (Çeviri)
Safiyyuddin Urmevi, one of the most important names in our music history, is one of the first representatives of the systemist school and is considered to be the founder of the seventeen-interval system. This system, which he established in the 13th century, was highly accepted in the following few centuries and many works were written on it. In Kitab al-Edvar, which is the first work of Urmevi, who has deep knowledge on both the music theory literature from the 9th century to his age and ancient Greek music, he concisely discussed the theory of the new system he pioneered. Mevlana Mubarakshah el-Bukhari, who is a known scholar in the sciences of logic, theology and astronomy, and has no original works but has annotated works in these fields, also has a very deep knowledge in the fields of medicine and music. He wrote Serh al-Kitab al-Edvar, a very extensive commentary on Kitabu al-Edvar, which is one of the first commentaries written on the mentioned book and is the oldest commentary that reached us. Although there are opinions that the commentary may belong to Seyyid Serif al-Jurcani (d. 1413), one of the scholars of that period, the data obtained from the book's introduction, content and copying information (istinsah) show that the work belongs to Mevlana Mubarakshah. The work, which was prepared in accordance with the order in Kitabu al-Edvar, consists of an introduction and fifteen independent sections. Each chapter has its own title and has been written with quotations from the Edvar. In some parts, quite detailed explanations have been written. The content of the work can be classified regarding the subjects it deals with, as follows; the first part is the theory of sound, the second part is numerical ratios, the composition of intervals and genres (cins), the third part is the harmony between tunes, the formation of cycles and layers, the fourth part is the science of Ika.
Benzer Tezler
- Buharalı Muhammed b. Mübarekşah ve Hidayetü'l-Hikime Şerhi tahkiki ve tercümesi
Explanation, examination and translation of Buharali Muhammed b. Mübarekşah and Hidayetu?l-Hikme
VAHİDJON DJALALOV
- İbn Sînâ sonrası İslam felsefesinde cisim teorisi: Hikmetü'l-'Ayn ve şerhleri çerçevesinde
The theory of body in Islamic philosophy after Ibn Sīnā: In the context of Hikmat al-'Ayn and its commentaries
MEHMET SAMİ BAGA
Doktora
Türkçe
2018
Felsefeİstanbul ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER MAHİR ALPER
- Âdâbu'l-Harb ve'ş-Şecâ'a adlı eserin tercüme ve tanıtımı
Translation and introduction of Âdâbu'l-harb ve'ş-Şecâ'a
RAZİYE ÇALIMLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH DUMAN
- Muhammed b. el-Hasen eş-Şeybani'nin hadis kültüründeki yeri
The Place of Muhammed b. al-Hasan al-Shaybani in the hadith culture
SAMİ ŞAHİN
Doktora
Türkçe
1999
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL HAKKI ÜNAL