Türkiye ekonomisinde 1980 sonrası yaşanan yapısal dönüşümlerin makroekonomik yansımaları
Macroeconomic reflections of after 1980 structural transformations in the Turkish economy
- Tez No: 732464
- Danışmanlar: PROF. DR. İLHAN EROĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Bu çalışmada yapısal dönüşüm olgusu, kavram ve teorik temelleriyle incelenerek yapısal dönüşümün çeşitleri, nedenleri, yapısal dönüşümün temel çerçevesini oluşturan 1980 yılı sonrasından günümüze kadar dünya ve Türkiye ekonomisinde yaşanan makroekonomik gelişmeler özetlenmiştir. Türkiye'de 1980 yılı sonrasında, küresel gelişmelere de bağlı olarak, ekonomide önemli düzeyde yapısal dönüşümler yaşanmış ve bu dönüşümlerin farklı boyutlarda makroekonomik yansımaları olmuştur. Literatürde yapısal dönüşümün en önemli sonucunun kişi refahının artırılıp artırılamadığı ile ilgili gelişmelere dikkat çekilmektedir. Bu çalışmada Türkiye Ekonomisinde yaşanan gelişmeler ışığında yapısal reformların Türkiye'nin makroekonomik performansına etkisi ölçülmeye çalışılmaktadır. Çalışmada 1990-2020 yılları için Türkiye'nin makroekonomik performans göstergesi olarak Kişi Başına Gayrisafi Yurtiçi Hasıla Büyümesi ve buna etki eden yapısal dönüşüm göstergeleri olarak; İktisadi dönüşüm göstergesini ifade eden Cari Hesap Dengesi, Sosyal alanda yapısal dönüşümü ifade eden İnsani Gelişmişlik Endeksi, Siyasi alanda yapısal dönüşümü ifade eden Siyasi Haklar Endeksi kullanılmıştır. Ayrıca bunların dışında kontrol değişken olarak Kişi Başına Gayrisafi Yurtiçi Hasıla Büyümesi üzerinde etkili olduğu literatürde ve teoride kabul görmüş Gayrisafi Sabit Sermaye Oluşumu değişkenleri kullanılmıştır. Çalışmanın amacı 1980 yılı sonrası makroekonomik yapısal dönüşümlere yönelik çözümleyici bir çerçeve oluşturmak, yapısal dönüşümün kişi refahı üzerindeki etkisini incelemek ve ekonomilerde yapısal dönüşüm konusunda literatüre katkı sağlamaktır. Çalışmada yapısal dönüşümün kişi refahı üzerindeki etkisini araştırmak üzere ARDL (Autoregressive Distributed Lag) sınır (Bound) testi uygulanmıştır. Test sonuçlarına göre Türkiye'nin 1990-2020 yıllarına ait yıllık veriler kullanılarak değişkenler arasındaki kısa ve uzun dönemli ilişkisi analiz edilmiştir. Analiz sonucunda, uzun dönemde tüm değişkenlerin katsayıları %1 anlamlılık düzeyinde anlamlı ve sadece siyasi haklar endeksi değişkeninin negatif olduğuna, değişkenler arasında Kişi Başına Gayrisafi Yurtiçi Hasıla Büyümesi (gdppc) üzerinde belirleyici etkisi en fazla olan değişkenin cari işlemler dengesi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Kısa dönemde ise hata düzeltme katsayısına göre kısa dönemde meydana gelen şokun etkisinin bir yıl sonra %1.52 oranında yeniden dengeye ulaşacağı ve başka bir deyişle kısa dönemde dengede meydana gelen şoklar sonrası tekrar denge düzeyine1,526/1=0,655 yılda (yaklaşık 7-8 ayda) geleceği sonucuna ulaşılmış ve modelde yer alan katsayı tahminlerinin büyük oranda anlamlı olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
In this study, the phenomenon of structural transformation, frequently used on the basis of the global economy has been examined with its conceptual and theoretical foundations. The types and causes of structural transformation and the macroeconomic developments experienced in the world and Turkish economy since 1980, which constitutes the basic framework of structural transformation, are summarized. After 1980 in Turkey, depending on the global developments, significant structural transformations were experienced in the economy, and these transformations had macroeconomic reflections in different dimensions. The most important aspect of structural transformation in the literature is to draw attention to developments related to whether individual welfare can be increased or not. In this study, it is tried to measure the effect of structural reforms on Turkey's macroeconomic performance in the light of developments in the Turkish Economy. In the study, per capita Gross Domestic Product Growth as a macroeconomic performance indicator of Turkey for the years 1990-2020, Current Account Balance expressing the Economic Transformation indicator as the structural transformation indicators affecting this, Human Development Index expressing the structural transformation in the social field and the Political Rights Index referring to the structural transformation in the Political field. was used. In addition, Gross Fixed Capital Formation variables, which are accepted in the literature and theory to be effective on GDP Growth per Capita, were used as control variables. The aim of the study is to create an analytical framework for macroeconomic structural transformations after 1980, to examine the effect of structural transformation on individual welfare, and to contribute to the literature on structural transformation in economies. In the study, the short- and long-term correlation between the variables was analyzed by using the ARDL (Autoregressive Distributed Lag Bound), boundary test, using the annual data of Turkey between the years 1990 and 2020 in order to examine the effect of structural transformation on personal well-being. According to the test results, the short-term and long-term correlation between the variables was analyzed by using the annual data of Turkey between the years 1990-2020. It was concluded that in the short term, according to the error correction coefficient, the effect of the shock occurring in the short term will reach the equilibrium at a rate of 1.52% after one year, and in other words, it will return to the equilibrium level of 1.526/1=0.655 year (approximately in 7-8 months) after the shocks in the short term balance, and that the coefficient estimates in the model were mostly significant.
Benzer Tezler
- Türkiye ekonomisinde 1980 sonrası dönemde maliye politikalarındaki dönüşüm: Gelirler ve harcamalar bağlamında bir analiz
The changes in the fiscal policies in the post 1980 period in the Turkish economy: An analysis in terms of revenues and expenditures
UĞUR ERDEM
- Türkiye dış ticaretinin yapısal analizi
A structural analysis of Turkish foreign trade
ESRA M. AYDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
EkonometriGazi ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. SERDAR KILIÇKAPLAN
- Finansal liberalizasyon ve kriz öncü göstergelerinin analizi
Analyses of the financial liberalization and leading crisis indicators
ÖMER UĞUR BULUT
- Türkiye'de dış ticaret politika ve uygulamaları
Foreign trade policy and i̇ts applications in Turkey
ZEKİ TÜYEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Ekonometriİstanbul Aydın ÜniversitesiEkonomi Finans Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RAMAZAN KURTOĞLU
- Urban transformation as political and ideological intervention in space: A case study in Diyarbakır
Mekana politik ve ideolojik bir müdahale olarak kentsel dönüşüm: Diyarbakır örneği
DİREN TAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BARIŞ MÜCEN