Alevi Bektaşi kültüründe tevhit temalı nefeslerin incelenmesi 'Hüseyin Emektar örneği'
The examination of poems theme of tunity in alevi Bektaşi culture 'The example of Hüseyin Emektar'
- Tez No: 732465
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NADİR KARAKUŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Sanat Tarihi, Music, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hitit Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
Alevi Bektaşi geleneğinin en büyük kaynağını dini ayinlerinde ve ritüellerinde kullandıkları sözlü musiki oluşturur. Alevi Bektaşi toplumu bilgilerini, dini ritüel ve inanış biçimlerini tarihsel süreç içinde yaşanan zorluklardan dolayı yazılı bir metin ve kaynak şeklinde bir sonraki nesile aktarmaktan ziyade“şifahi kültür”olarak adlandırılan babadan oğula, ustadan çırağa ve de nesilden nesile ulaşmasını sağlayan bir kültür aktarımı metodunu geliştirerek varlığını günümüze kadar aktarmayı başarabilmiştir. Alevi Bektaşi musikisinin temelini İslam inancı ve Türk tasavvufunu merkezine alan“nefesler”oluşturmaktadır. Nefesler sadece Alevi Bektaşi musikisinin belirli bir türü olmakla kalmayıp, bu musikinin türlerinin tamamını kapsayan bir üst başlık olarak karşımıza çıkmaktadır. Tezimizde Allah, Muhammed, Ali ve bu üçlemenin yanına dördüncü olarak Pir Hacı Bektaş-ı Veli'yi de eklemek sureti ile bu konuları“Hak”yolunda birleştirerek yekvücut haline getirmek sureti ile“tevhid”eden ve tevhidi işleyen kaybolmaya yüz tutmuş 4 adet nefesi derleyip hem musiki açısından hem de felsefi batıni yönü ile inceledik. Tezimizde Alevi Bektaşi musikisini ve bu musikinin temeli olan nefesleri incelerken öz Türk olan Alevi Bektaşi toplumunun müziğini; bilinen Türk tarihinde Orta Asya'ya İslamiyet öncesine kadar takip ettik. İslamiyet öncesi ve İslamiyet sonrası şekillenen Türk müziğini ve buna bağlı olan Alevi Bektaşi müziğinin izlerini sürdük. Alevi Bektaşi musikisi mirasını tarihsel süreç içinde Atayurt Türkistan'dan başlayıp birbirinin devamı olarak sayılan Türk devletleri üzerinden sırası ile Hunlar, Göktürkler, Uygurlar, v Karahanlılar, Gazneliler, Selçuklular, Osmanlılar ve Türkiye Cumhuriyeti dönemlerini de kapsayacak şekilde inceleyerek tezimizde yer vermek sureti ile Türk din musikisine bir nebze de olsa katkı sunmaya çalıştık.
Özet (Çeviri)
The biggest source of the Alevi Bektashi tradition is the oral music they use in their religious rites and rituals. Rather than transferring their knowledge, religious rituals and belief styles to the next generation in the form of a written text and source due to the difficulties experienced in the historical process; Alevi Bektashi society has been able to transfer their entity up to the present by developing a method of cultural transfer, which is called“oral culture”, from father to son, from master to apprentice, and from generation to generation. The basis of Alevi Bektashi music is the“breaths”that center on Islamic belief and Turkish mysticism. Nefes is not only a specific type of Alevi Bektashi music, but also a top title that covers all types of this music. In our thesis, by adding the fourth, Pir Hacı Bektaş-ı Veli, next to Allah, Muhammad, Ali and this trilogy, we compiled 4 breaths which are on the verge of disappearing and are uniting these issues on the path of“Truth”and making them“monotheism”; and we examined them in terms of both music and philosophical. In our thesis, while we are examining Alevi Bektashi music and the breaths that are the basis of this music; In the known Turkish history, we pursued it to Central Asia until pre-Islamic. We followed the traces of Turkish music, which was shaped before and after Islam, and the Alevi Bektashi music connected with it. We tried to contribute a little bit to Turkish religious music by examining the heritage of Alevi Bektashi music in the historical process starting from Atayurt Turkestan to the covering the periods of the Huns, Gokturks, Uyghurs, Karakhanids, Ghaznavids, Seljuks, Ottomans and the Republic of Turkey.
Benzer Tezler
- Alevi-Bektaşi kültüründe cem ritüelleri ve müzik pratikleri: Samsun Canlar Derneği örneği
Cem rituals and music pratices in Alevi-Bektaşi culture: The sample of Samsun Canlar Derneği
MUSTAFA ÖCAL
- Çorum yöresi Alevi-Bektaşi Cem ritüelleri ve müzik pratikleri: Abdal Musa Cem'i örneği
Çorum region Alevi-Bektaşi Cem rituals and musical practices: The sample of Abdal Musa Cem
EMRAH ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MüzikOndokuz Mayıs ÜniversitesiGeleneksel Türk Müzikleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÖNER UZUN
- Alevi-Bektaşi kültüründe kadın
Turkish woman in Alevi-Bektaşi culture
HÜLYA ŞENKUL SAĞLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıFatih ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. HÜSEYİN ÖZCAN
- Alevî-Bektaşî kültüründe yaratılış anlatıları ve toplumsal cinsiyet ilişkileri
Creation narratives and gender relations in Alevi-Bektashi culture
EMİNE YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Halk Bilimi (Folklor)Hacettepe ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM SERT
- Alevi-Bektaşi kültüründe Cem töreni (Sivas örneği)
Cem ceremony in Alevi Bektashi culture (Case of Sivas)
GÜL AVUNDUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN COŞKUN