Bulgaristan Şumnu (Shumen) ili Türk ağzı
Bulgaria Shumen (Şumen) province Turkish dialect
- Tez No: 732648
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHİTTİN ÇELİK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 877
Özet
Bulgaristan Şumnu ili ağzı, Şumnu ili sınırları dahilinde sadece Türk nüfusunun yaşadığı ve çoğunluğunu Türklerin oluşturduğu kırk yedi köydeki seksen iki kişiden elde edilen ses kayıtlarının ses ve şekil bilgisi bakımından incelenmesiyle oluşturulmuştur. Bu çalışmanın ses ve şekil bilgisi bölümleri, ses kayıtlarının transkripsiyon işaretleriyle yazıya dökümünden oluşmuş, metinlerden seçilen örneklerden hareketle yazılmıştır. İnceleme bölümünde eş ve art zamanlı bir yöntem izlenmiştir. Şumnu ili Türk ağzında kelimelerin Türkiye Türkçesi yazı diline göre ses bilgisi bakımından değişikliğe uğramış ve bu değişmelere bağlı olarak kelimelerin eş zamanlı birçok kullanımı ortaya çıkmıştır. Bunlardan dolayı bu kelimelerin; Şumnu ili ağzındaki anlamları verilmek suretiyle metnin daha iyi anlaşılmasını sağlamak, bu yöre ağzındaki söz varlığını tespit amacıyla sözlük oluşturulmuştur. Şumnu ili Türk ağzı, Gyula Nemeth'in Balkan Türk ağızları sınıflandırmasına göre Doğu Rumeli ağızları grubu içerisinde yer almaktadır. Bununla birlikte tarihi süreçte farklı Türk kitlelerinin etkileşimleri sonucunda - Şumnu ili Türk ağzında, ses ve şekil bilgisi incelemeleri neticesinde - iç içe geçmiş ağız yapılarının varlığından da ayrıca söz edilebilir.
Özet (Çeviri)
The dialect of the province of Shumen in Bulgaria was formed by examining the sound recordings obtained from eighty-two people in forty-seven villages, where only the Turkish population lived and the majority of which were Turks, within the borders of Shumen province, in terms of phonetics and morphology. The phonology and morphology sections of this study are based on selected samples from texts formed by transcription of sound recordings with transcription marks. In the analysis part, synchonous and diachronic evaluations were used. In the Turkish dialect of Shumen province, the words have changed in terms of phonetics according to the written language of Turkey Turkish, and depending on these changes, many synchonous uses of the words have emerged. Because of these, a dictionary has been created in order to provide a better understanding of the text by giving the meanings of these words in the dialect of Shumen province and to determine the vocabulary in this local dialect. According to Gyula Nemeth's classification of Balkan Turkish dialects, the ShumenTurkish dialect is included in the Eastern Rumelian dialects group. In addition, as a result of the interaction of different Turkish masses in the historical process, it can also be mentioned that there are intertwined dialect structures in the Turkish dialect of Shumen province, as a result of phonetic and morphological studies.
Benzer Tezler
- Bulgaristan Şumnu'daki Medresetü'n-Nüvvab'ın İslâm din eğitimi tarihindeki yeri
Medresetü?n-Nüvvab (Şumnu, Bulgaria) in the history of Islamic religious education
ALİ MEHMEDOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
DinSelçuk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH ÖZBEK
- Bulgaristan'ın Şumnu ilinde çıkarılan Mozaik dergisinin Türkçe eğitimi ve kültür aktarımı açısından incelenmesi
Investigation of Turkish education and cultur transmission of Mozaik journal that issued in Bulgaria's Shumen province
KERİME BAL AÇIKGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET KARA
- Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Bigalı bir âlim: Mustafa Lütfi Efendi ve evrak-ı metrûkesi
-From Ottoman to the Republic- a scholar of Biga: Mustafa Lutfi Effendi and his estate documents
ENGİN SANDIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Biyografiİstanbul Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURETTİN GEMİCİ
- Mustafa Hayri Efendi'nin el Muktetaf isimli eserinin Kur'an ilimleri açısından incelenmesi
Research of Mustafa Hayri Efendi's el-Muktetaf works in terms of Quran
YUSUF DUYĞU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DURAN ALİ YILDIRIM
- Kaşgarlı şair Garîbî'nin Kitâb-ı Garîb'i (metin-inceleme-dizinler)
Kitâb-i Garîb of the poet Garîbî of Kashgar (text-analysis-index)
ESRA GÜNEŞ ASİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıAmasya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBEL MURAD