Bulanık küme uzantılarının süreç yeterliliği üzerine etkisinin analizi
Analysis for effects of fuzzy set extensions on process capability
- Tez No: 733501
- Danışmanlar: PROF. DR. İHSAN KAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 268
Özet
Süreç yeterlilik analizi (SYA), bir sürecin önceden belirlenen spesifikasyon limitlerini karşılama kabiliyetinin istatistiksel olarak ölçülmesidir. İşletmelerin istenilen kalitede çıktı üretebilmeleri için sürecin yeterliliğini düzenli olarak analiz etmeleri ve çıkan sonuçları doğru yorumlamaları gerekmektedir. Süreç yeterlilik indeksleri (SYİ), sürecin kalitesinin iyileştirilebilmesini sağlayan önemli tekniklerden biridir. SYİ'nin doğru tanımlanmaması durumunda hatalı sonuçlarla karşılaşılmaktadır. Spesifikasyon limitleri (SL), ortalama (μ) ve varyans (σ2) gibi SYİ'nin temel parametrelerinin uzman değerlendirmeleri, zaman, maliyet, örnek alma zorluğu ve süreç içerisindeki diğer belirsizlikler nedeniyle kesin değerlerden ziyade bulanık küme ve uzantılarının sağladığı esneklikten yararlanılarak tanımlanması, SYİ'nin daha hassas ve daha fazla bilgi içeren sonuçlar vermesine imkân sağlamaktadır. Bulanık küme uzantıları belirsiz, eksik ve tutarsız bilgi içeren durumların modellenmesinde önemli bir yere ve yeteneğe sahiptir. Bu tez çalışması kapsamında, bulanık küme uzantılarının süreç yeterliliğini ölçmede yaygın olarak kullanılan Cp, Cpk, Cpm ve Cpmk indeksleri üzerindeki etkisi analiz edilmiştir. İlk aşamada nötrosofik kümeler (NK) kullanılarak spesifikasyon limitlerinin nötrosofik olma durumu incelenmiş ve nötrosofik süreç yeterlilik indeksleri (NSYİ) (Cp), (Cpk), (Cpm) ve (Cpmk) türetilmiştir. NSYİ doğruluk, kararsızlık ve yanlışlık üyelik fonksiyonlarıyla ifade edildiğinden sürecin tüm olası değerlerini içermektedir. Bu geniş bilgi yelpazesi, süreç mühendislerinin süreci takip etmesini kolaylaştırmaktadır. Sürecin değerlendirilmesinde de daha fazla esneklik sağlamaktadır. Bu esneklikten yararlanarak sürecin spesifikasyon limitleri dışına çıkma olasılığı NK yardımıyla hesaplanmıştır. Bu tez çalışması kapsamında aynı zamanda, Pisagor bulanık kümeler (PBK) kullanılarak SYİ'nin temel parametreleri tanımlanmış ve Pisagor bulanık süreç yeterlilik indeksleri (PBSYİ) (Cp), (Cpk), (Cpm) ve (Cpmk) türetilmiştir. PBSYİ üye olma ve üye olmama fonksiyonlarını içerdiğinden süreç hakkında daha fazla bilgi sahibi olunmasına ve daha gerçekçi sonuçlar elde edilmesine olanak sağlamaktadır. Böylece, literatürde henüz ele alınmayan NK ve PBK ile SYİ üzerine analiz eksikliği giderilmeye çalışılmıştır. SYİ'nin tek bir üyelik fonksiyonu yerine birden fazla üyelik fonksiyonuyla tanımlanması, sürecin daha geniş ve daha esnek bir şekilde değerlendirilmesine imkân sağlamıştır. Elde edilen sonuçlar, bu yaklaşımların daha fazla bilgi içerdiği ve daha esnek yapıda olduğunu ortaya koymuştur. Bu da, bulanık küme uzantılarının süreç yeterliliğinin analiz edilmesinde etkili bir yaklaşım olduğunu göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Process capability analysis (PCA) is a statistical measurement for the ability of a process to meet predetermined specification limits (SLs). Companies should regularly analyze the capability of the process and interpret results obtained correctly to produce output with desired quality. Process capability indices (PCIs) are one of the most used the techniques that enable to improve the quality of the process. The results may be incorrect if the PCIs are not defined properly. Defining of main parameters of PCIs such as SLs, mean (μ) and variance (σ2) by using the flexible of fuzzy set extensions rather than precise values due to uncertainty, time, cost, inspector's hesitancy and sampling difficulty is valuable for PCIs to contain more sensitive and more information. Fuzzy set extensions have an important role in modelling the case that include uncertainty, incomplete and inconsistent information. In the thesis, the effects of fuzzy set extensions on the indices Cp, Cpk, Cpm and Cpmk that are widely used to calculate the capability of the process are analyzed. Firstly, PCA has been analyzed based on neutrosophic sets (NSs). For this aim, SLs have been re-considered by defining on NSs. PCIs have been re-formulated with respect to NSs and the neutrosophic indices (Cp), (Cpk), (Cpm) and (Cpmk) have been derived. As a result, the neutrosophic process capability indices (NPCIs) have been obtained. These indices have also been applied and confirmed on some numerical examples based on real case. The NPCIs show all possible values of PCIs with functions of truth, indeterminacy and falsity. This wide range of information makes it easy for quality inspectors to follow the process. The calculation of PCIs by neutrosophic numbers provides more flexibility and more sensitiveness on the PCA. Taking advantage of this flexibility, the probability of the process going outside of SLs has also calculated by using NSs. Additionally, in this study, the main parameters of PCIs have been also analyzed by using Pythagorean fuzzy sets (PFSs) and Pythagorean fuzzy process capability indices (PFPCIs) (Cp), (Cpk), (Cpm) and (Cpmk) have been derived. Since the PFPCIs are defined by membership and non-membership functions, they provides wider knowledge about capability of process and to obtain more realistic results. The effects of NSs and PFSs on PCIs haven't analyzed in the literature. Thus, this deficiency has been eliminated. Defining PCIs with more than one membership function instead of an only one membership function is enable to evaluate the process more broadly more flexibility. The results obtained that these approaches contain more information and more flexible. It is shown that fuzzy set extensions to be an effective approach on PCA.
Benzer Tezler
- Resim bulanık (Pıcture fuzzy) küme tabanlı çok kriterli karar verme yaklaşımı ve uygulamaları
Picture fuzzy set-based multi-criteria decision-making approach and applications
PINAR ÇELEBİ DEMİRARSLAN
- Novel fuzzy multi criteria decision making methods using intuitionistic fuzzy, Pythagorean fuzzy, and neutrosophic sets
Sezgisel bulanık, Pisagor bulanık ve nötrosofik kümeler kullanarak geliştirilmiş özgün çok kriterli karar verme yöntemleri
ALİ KARAŞAN
Doktora
İngilizce
2021
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ KAHRAMAN
- Bulanık küme uzantıları ile çoklu kriter altında grupla karar verme
Group decision making under multiple criteria with fuzzy set extensions
MÜNEVVER GÖRDEBİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiErciyes ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜLYA TORUN
- Kabul örnekleme planlarının bulanık küme yaklaşımları çerçevesinde analizi
Analysis of acceptance sampling plans based on fuzzy set approach
GÜRKAN IŞIK
Doktora
Türkçe
2021
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiEnerji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İHSAN KAYA
- Oransal sezgisel bulanık EDAS Yöntemi ile bulut hizmet sağlayıcı seçimi
Proportional intuitionistic fuzzy EDAS Method: Its application to cloud service provider selection
SEREN KADIKÖYLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ KAHRAMAN