Sarıkaya Roma hamamı mimarisi üzerine bir değerlendirme
An appraisal on Sarikaya Roman bath architecture
- Tez No: 734533
- Danışmanlar: PROF. DR. NUR URFALIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi ve Kuramı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 248
Özet
Arkeologlar tarafından 1930'lu yıllarda keşfedilen, 2010-2015 yılları arasında kazı çalışmaları yapılan ve günümüzde Yozgat'ın Sarıkaya İlçesi'nde yer alan Roma hamamı ve kent, tarih boyunca çeşitli kaynaklarda bir çok farklı isimle anılmıştır. Yapılan araştırmalar neticesinde, kullanılan isimlendirmelerin genelde yapı için mi yoksa kent için mi kullanıldığı netleşmiş değildir. Bir çok araştırmacı tarafından belirtilen bu çelişkiler üzerine ilk olarak, yapının ve kentin tarihi ile kaynaklarda kullanılan isimlerin netleştirilmesi hedeflenmiştir. Ardından yapı ve bölge için mevcut antik kaynaklar ile 20. ve 21. yüzyıl yazılı ve görsel eserleri incelenmiştir. Görülen farklı adlandırmalar ve çelişkiler üzerine Sarıkaya'nın ve hamamın hangi kaynaklarda nasıl adlandırıldığı ortaya konmuştur. Modern Sarıkaya ilçesinde yer alan; Roma Dönemi'nde ise Cappadocia, Galatia ve Bithynia Pontus eyaletlerinin kesişim noktasında bulunan kent ile hamam yapısının tarihi referanslar ile karşılaştırılması yapılmıştır. Çalışmanın mimari ana hatları ise Roma hamamından günümüze kalan arkeolojik veriler ışığında karşılaştırmalı bir sınıflandırma ile ortaya konmuştur. Roma hamam mimarisi içerisinde işlevlerine göre yapı türleri incelenmiş, plan tipolojilerine ve diğer mimari özelliklere göre çeşitli farklılıklar tespit edilmiş, Sarıkaya Roma Hamamı'nın bu grup içerisinde simetrik imparatorluk plan tipine sahip olduğu belirlenmiştir. Kaynaklarda imparatorluk hamamı olduğuna dair atıflarda bulunan isimlendirmelerin yer alması, klasik roma hamam ısıtma teknolojisi (hypocaust) ile birlikte doğal sıcak su kaynağı ile ısıtılması, askeri kamp alanında bulunduğuna dair veya garnizon/lejyoner hamamı olabileceğine dair bilgilerin tespit edilmesi sonucunda ise yapının Roma hamam mimarisi içerisinde oldukça özel bir yere sahip olduğu görülmüştür. Öte yandan Anadolu'daki Roma hamamları ile Sarıkaya Roma Hamamı'nın benzer ve farklı yönleri incelenmiştir. Plan şeması, işlev özellikleri ve ısıtma sistemi gibi mimari konu başlıklarının, kazılar sırasında elde edilen mevcut arkeolojik veriler çerçevesinde karşılaştıırlması yapılmıştır. Bu bilgiler ile Sarıkaya Roma Hamamı'nın Anadolu ve Dünyada bulunan diğer roma hamamları arasındaki yeri ve öneminin vurgulanması sağlanmıştır.
Özet (Çeviri)
The Roman bath and the city, which were discovered by archaeologists in the 1930s, excavated between 2010 and 2015, and located in the Sarıkaya District of Yozgat today, have been referred to by many different names in various sources throughout history. As a result of the researches, it is not clear whether the nomenclatures used are generally used for the building or for the city. First of all, it was aimed to clarify the history of the building and the city and the names used in the sources on these contradictions stated by many researchers. Then, the ancient sources for the building and the region, and the written and visual works of the 20th and 21st centuries were examined. On the different namings and contradictions seen, it has been revealed in which sources and how Sarıkaya and the bath were named. Located in the modern Sarıkaya district; In the Roman Period, the city and the bath structure, located at the intersection of the Pontus provinces of Cappadocia, Galatia and Bithynia, were compared with historical references. The architectural outlines of the study are presented with a comparative classification in the light of archaeological data from the Roman bath. Building types were examined according to their functions in Roman bath architecture, various differences were determined according to plan typologies and other architectural features, and it was determined that Sarıkaya Roman Bath had a symmetrical imperial plan type within this group. As a result of the names that refer to the imperial bath in the sources and the classical Roman bath heating technology (hypocaust) together with the natural hot water source and the information that it is in a military camp area or that it may be a garrison/legionnaires bath that has been seen the building has a very special place in architecture of Roman bath. On the other hand, similar and different aspects of Roman baths in Anatolia and Sarıkaya Roman Baths were examined. Architectural topics such as plan type, functional features and heating system were compared within the framework of the existing archaeological data obtained during the excavations. With this information, the importance has been emphasized the town and importance of Sarıkaya Roman Bath among other Roman baths in Anatolia and the World.
Benzer Tezler
- Osmanlı hariciyesinde bir Ermeni: Ohannes Kuyumcuyan Efendi (1858-1933)
An Armenian in the Ottoman province: Ohannes Kuyumcuyan Efendi (1858-1933)
YILDIZ SARIKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ÇELİK
- Byzantine heritage depicted: the aqueduct of Valens in the historical topography of Istanbul
Tasvirdeki Bizans mirası: İstanbul'un tarihi topografyasında Valens Su Kemeri
FATMA SARIKAYA IŞIK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PELİN YONCACI ARSLAN
- Hegel'in kendilik bilinci kavramıyla komediye yaklaşmak: satir ve fars geleneklerinde bedensel ve toplumsal açıdan karakter üretimi
Approaching comedy with Hegel's concept of self-consciousness: Physical and social character production in satire and farce traditions
NAZIM SARIKAYA
Doktora
Türkçe
2023
Felsefeİstanbul ÜniversitesiTiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OĞUZ ARICI
- Antik Yunan komedyasında Grotesk düşünce
Grotesque idea in the ancient Greek comedy
NAZIM SARIKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul ÜniversitesiTiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. OĞUZ ARICI
- Arapça kaynaklara göre Orta Doğu Arap ülkeleri sosyo-kültürel yaşantısında ermeniler
Armenians in the socio-cultural life of Middle Eastern Arab Arabic countries according to Arabic sources
İRFAN IŞIK
Doktora
Türkçe
2023
DilbilimAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUAMMER SARIKAYA